آمريکا اخيرا بانک توسعه صادرات ايران را که يک بانک دولتی است، تحريم کرده است.
وزارت خزانه داری آمريکا، اين بانک را متهم کرده است که خدمات مالی در اختيار وزارت دفاع ايران و برنامه توليد موشک های باليستيک اين کشور قرار می دهد.
اين در حالی است که در دو سال گذشته، آمريکا و برخی از کشورهای اروپايی، چه يک جانبه و چه در چهار چوب قطعنامه های شورای امنيت، شماری از مقام ها، شرکت ها و بانک های ايران، از جمله بانک ملی و صادرات و سپه را تحريم کرده اند.
در اين ارتباط، اکبر تربت، استاد دانشگاه ايالتی کاليفرنيا، در گفت و گو با « رادیو فردا» می گوید: هدف اصلی اين تحريم ها، تعليق برنامه هسته ای ايران است و در اين راستا تاثيری نخواهد داشت.
مشروح این گفت وگو را می خوانید:
راديو فردا: بخشی از تحريم های آمريکا مربوط به مسدود کردن دارايی بعضی از شرکت ها ويا تحريم مقام های سپاهی و دولتی است. آيا اينگونه تحريم ها جنبه نمادين و سمبوليک ندارد؟ در عين حال، اين تحريم ها چه تاثيری دارد؟
اکبر تربت: ممکن است اين تحريم ها تا حدودی روی وضعيت اقتصادی ايران اثر بگذارد، ولی جنبه اصلی اين تحريم ها از نظر دولت آمريکا همان اثر سياسی است، که از اين جنبه تاثير خاصی ندارد.
هدف اصلی اين تحريم ها، تعليق برنامه هسته ای ايران است و در اين راستا تاثيری نخواهد داشت.
به نظر می رسد برنامه هسته ای ايران، هم از طرف مردم حمايت می شود و هم دولت ايران در اين زمينه خط قرمزی دارد که نمی خواهد از آن تخطی کند.
مقام های آمريکايی در تشريح تحريم های خود از مسدود کردن حساب های برخی از شرکت ها و نهادهای ايرانی صحبت می کنند، ولی از قرار معلوم، شماری از اين شرکت ها اصلا دارايی در بانک های آمريکا ندارند. آيا آمريکا می خواهد اين شرکت ها را از طريق شرکت های بين المللی که خود در آن ذی نفع است، مسدود کند؟
در اين مورد که اين شرکت ها چقدر دارايی دارند، نمی توان حدس خاصی زد، ولی اگر اين شرکت ها دارايی قابل توجهی هم در بانک های آمريکا داشته باشند، در چند سال گذشته فرصت کافی داشته اند که اين دارايی ها را منتقل کنند. بنابراين اين طرح بيشتر جنبه نمادين و سمبليک دارد.
آمريکا تعدادی از بانک های ايرانی از جمله بانک ملی و بانک توسعه صادرات را تحريم کرده است، در حالی که برخی از کشورهای اروپايی، روسيه و چين با تمام تحريم های آمريکا موافق نيستند و روابط تجاری خوبی با ايران دارند. به نظر شما، آيا تحريم های مالی و بانکی از سوی آمريکا کارساز است و می تواند ايران را از ادامه غنی سازی بازدارد؟
فکر نمی کنم. البته تحريم بانک های ايران از جمله بانک سپه و بانک ملی که قبلا تحريم شده اند و بانک توسعه صادرات که اخيرا تحريم شده است و با کشورهای زيادی رابطه مالی دارد، به طور يقين تاثير منفی دارد. ولی ممکن است که جمهوری اسلامی بتواند به وسيله بانک های کشورهای ديگر، مشکلات به وجود آمده را بر طرف کند.
به طور کلی، اين تحريم ها باعث فلج شدن تجارت خارجی ايران نخواهد شد. ايران می تواند به وسيله بانک های ديگر، برای تجارت و روابط اقتصادی خود نامه اعتباری بگشايد.
- « اگر حمايت کشورهای منطقه، به ويژه قدرت های بزرگ آسيا مانند چين و روسيه، از ايران قطع نشود، ايران می تواند با اين تحريم ها کنار بيايد و اقتصاد ايران فلج شدن نخواهد شد.»
ايران، به يقين، از بحران مالی دنيا که از آمريکا آغاز شده و به کشورهای ديگر نيز سرايت کرده است، زيان خواهد ديد. اما در اين وضعيت بحرانی، به کشورهای غربی بيشتر ضرر خواهد رسيد تا ايران.
تجربه تحريم های گذشته در مورد بعضی کشورها مانند کوبا يا عراق نشان داده است که اين کشورها می توانند سال ها در برابر تحريم مقاومت کنند. آيا دولت ايران هم می تواند سال ها در برابر تحريم های آمريکا و شورای امنيت مقاومت کند؟
اگر حمايت کشورهای منطقه، به ويژه قدرت های بزرگ آسيا مانند چين و روسيه، از ايران قطع نشود، ايران می تواند با اين تحريم ها کنار بيايد و اقتصاد ايران فلج شدن نخواهد شد.
برخی از کارشناسان بر اين باورند که ايران با روابط گسترده تجاری که با امارات متحده عربی و ساير کشورها دارد، اين تحريم ها را به حاشيه رانده و به اصطلاح آن را دور زده است. آيا اين مسئله درست است؟
بله، آمار نشان می دهد که تجارت ايران با امارات متحده عربی به ميزان قابل توجهی افزايش يافته است، يعنی کالاهايی که ايران نمی تواند به طور مستقيم از کشورهای ديگر به خصوص آمريکا وارد کند، به طور غير مستقيم از اين کشور وارد می کند. حتی گزارش هايی وجود دارد که اجناس از کشورهای خليج فارس به طور قاچاق وارد ايران می شود.