نامه اجرايی طرح «آموزش به روش استاد شاگردی نوين» از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصويب و برای اجرا به سازمان آموزش فنی وحرفه‌ای کشور ابلاغ شد.
«ايجاد بسترهای لازم برای اشتغال مولد و پايدار، مطابق با فناوری‌های روز» و «استمرار و تثبيت مشاغل موجود و مورد نياز جامعه، به ويژه در مشاغل خانگی و سنتی» از جمله اهداف طرح «آموزش به روش استاد شاگردی نوين» اعلام شده است؛ طرحی که به تصويب دولت محمود احمدی‌نژاد رسيده است.
پيش از اين نيز در دولت های جمهوری اسلامی ايران، طرح‌هايی به اجرا در آمد يا تغييراتی در قانون کار داده شد؛ به اين عنوان که درصد اشتغال در ايران افزايش يابد.
از جمله خارج شدن کارگاه‌های زير پنج و ۱۰ کارگر از شمول قانون کار و تلاش برای تغيير قانون کار.
در اين حال، به گزارش خبرگزاری فارس، عبدالرسول پورعباس، رئيس سازمان فنی و حرفه‌ای در باره اين طرح گفت: در سال اول پيش بينی می‌شود يک ميليون و ۵۵۰ هزار شغل ايجاد خواهد شد.
صادق کارگر، فعال سنديکايی، مقيم نروژ،به راديو فردا می‌گويد: «همين کارخانه‌های موجود با همين کيفيت موجود و با همين نيروی کار موجود قادر نيستند کارگران خود را به دلايلی مانند بحران اقتصادی، اجرای قانون هدفمند شدن يارانه ها، افزايش قيمت ارز خارجی و تحريم‌ها و ناکارايی دولت نگه دارند. به همين دليل، وقتی امکان حفظ نيروی کار وجود ندارد، اجرای چنين طرح هايی نيز سرانجامی نخواهد داشت و اصولا کسانی که در طرح ضد کارگری استاد شاگردی شرکت می کنند،در کجا امکان يافتن شغل خواهند داشت.»
در اين ميان، يک نکته مهم اين طرح جديد اين است که شاگرد يا شاگردان در مدت سه سال آموزش، از شمول قانون کار و قانون تأمين اجتماعی خارج هستند.
نکته مهم ديگر آن است که به جهت آموزشی بودن طرح، هيچ مبلغی، تحت هر عنوان، از جمله مزد و حقوق، توسط استادکار به شاگرد پرداخت نمی‌شود.
البته در طرح از استاد کار خواسته شده است تا شاگرد را بلافاصله بعد از پايان دوره، برای آزمون پايان دوره، به مرکز معين اداره کل معرفی کند و در عين حال اعلام کرده است که شاگرد تحت پوشش بيمه حوادث قرار خواهد گرفت.
با اين همه،اين طرح از زمان ابلاغ، با انتقاد فعالان و تشکل های کارگری مواجه شد.
به گزارش خبرگزاری ايلنا، عليرضا حيدری، فعال کارگری،گفت: دولت قصد دارد با اجرای چنين طرح‌هايی، حقوق کارگران را به يک سوم کاهش دهد.
حسن صادقی ،معاون دبير کل خانه کارگر،نيز در گفت و گو با ايلنا، طرح استاد شاگردی را طرحی متحجرانه ارزيابی کرد و افزود: نظام استاد – شاگردی زمانی بر روابط کار ايران حاکم بود که هيچ قانونی برای تعيين تکاليف و حقوق کارگران و کارفرمايان وجود نداشت.
صادق کارگر با اشاره به اينکه طرح استاد – شاگردی، به گفته او، ادامه سياست های ضد کارگری دولت محمود احمدی‌نژاد و در راستای حذف حداقل حقوق قانونی کارگران است، اضافه می‌کند: «سابقه اين طرح به ۴۰ يا ۵۰ سال پيش باز می گردد.»
او می گويد: «اينکه کارگر به عنوان کارآموز در جايی سه سال مشغول کار شود و حقوقی هم دريافت نکند، معنايش اين است که مزدور رايگان خواهد بود.»
از طرف ديگر،اتحاديه آزاد کارگران ايران با انتشار بيانيه ای، طرح استاد – شاگردی را نه طرحی برای ساماندهی آموزش کارگران، بلکه طرحی دانست که به گفته اين تشکل کارگری، برای بکارگيری برده وار کارگران در مراکز توليدی و صنعتی به اجرا در خواهد آمد.
اتحاديه آزاد کارگران ايران پيش بينی کرد که از اين پس، صدها هزار کارگر جويای کار به اجبار ناچار خواهند بود بدون اينکه تحت پوشش قوانين کار قرار بگيرند و يا حداقل دستمزد مصوب را دريافت کنند، به مدت سه سال برای کارفرمايان به طور مجانی کار کنند.
اين تشکل کارگری در پايان خواستار توقف فوری اجرای طرح استاد شاگردی شد.
اين در حاليست که به گزارش فارس، کوروش پرند، معاون وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعی، گفت: امسال ارائه آموزش برای ۱۰۰ هزار کارآموز در اين طرح پيش‌بينی شده است.