از اوائل صبح روز شنبه مشخص شد که تلاش بخشی از ارتش برای کودتا در ترکیه موفق نبوده است. تلاش برای تغییر دولت به شیوه «کلاسیک» ترک‌ها از سوی هیچ گروهی مورد استقبال قرار نگرفته بود. هواداران دولت آرام آرام به خیابان‌ها آمدند و راهی نقاط استراتژیک شهرهای بزرگ شدند. تعداد نه چندان زیاد آنها نیز نشان می‌داد هیچ‌یک از غیرنظامیان حامی شورش نبودند.
از عصر روز جمعه رهبران سه حزب بزرگ حاضر در پارلمان٬ هر گونه تلاش برای کودتا را محکوم کردند و به «تجربه تلخ» چهار کودتای قبلی که آخرین آنها در سال ۱۹۹۳ رخ داد اشاره کرده و اعلام کردند که «دولت از سوی مردم انتخاب شده و تنها از راه انتخابات و نه کودتا قابل تغییر است».
حتی متحدان سابق و منتقدان بعدی اردوغان و چهره‌های شاخصی چون عبدالله گل٬ رئیس‌جمهور پیشین و داوداوغلو٬ نخست‌وزیر پیشین بر حمایت از دولت قانونی و انتخابات تأکید داشتند.
به طور کلی به نظر می‌رسد که نقش پلیس و سایر نهادهای امنیتی مثل نیروی واکنش سریع وزارت كشور در برتری دولت مقابل ارتش چشمگیر بود. در بیشتر موارد٬ سربازان که اغلب بسیار جوان و بی‌اطلاع از پشت پرده عملیات بودند٬ بعد از تبادل آتش جزئی با پلیس٬ به راحتی اجازه دادند پلیس آنها را خلع سلاح و بازداشت کند.
نمایندگان پارلمان هم شبانه در ساختمان پارلمان جمع شدند که همچون سایر ساختمان‌های دولتی و مناطق استراتژیکی چون رادیو و تلویزیون دولتی و مخابرات ترکیه از سوی هلیکوپترهای ارتش و جنگنده‌های اف ۱۶ مورد هدف قرار گرفته بودند.
امکان استفاده از تلفن و دسترسی به بسیاری از شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی برای چند ساعت وجود نداشت و دولتمردان از طریق کانال‌های تلویزیونی که کماکان در دسترس بودند٬ مردم را به مقاومت تشویق می‌کردند.
در پایان روز بازداشت سربازان شورشی٬ فرماندهان و افسران ارشد دخیل در کودتا آغاز شد. گزارش‌ها تا لحظه نوشتن این مطلب حاکی از بازداشت ۸۰۰ نظامی از جمله پنج ژنرال ارتش و ۲۹ سرهنگ است.
Your browser doesn’t support HTML5
گفت‌وگوی حسین قویمی با عباس جوادی در مورد تحولات ترکیه
رجب طیب اردوغان٬ رئیس‌جمهور ترکیه پس از بازگشت به استانبول قول داد در کوتاه‌ترین زمان نظم را برقرار کرده و «خائنان» را به مجازات برساند.
بازگشایی دوباره فرودگاه بین‌المللی آتاتورک و از سر گرفته شدن پروازها در روز شنبه نشانه‌ای از آغاز یک روز جدید بود.
از همان آغاز کودتا٬ اردوغان و سایر مقام‌های دولتی٬ یک گروه «یاغی» کوچک در ارتش را مسئول این اتفاق معرفی کرده و اعلام کردند که فتح‌الله گولن٬ روحانی تبعیدی ترک از آنها حمایت می‌کند. دولت این افراد را اعضای یک «گروه تروریستی» نامید که تلاش داشتند دولت قانونی و منتخب کشور را سرنگون کنند.
در واقع هواداران گولن در طول دو دهه گذشته در ارتش٬ پلیس٬ سیستم آموزش و پرورش و دستگاه قضایی ترکیه نفوذ داشته‌اند. در سال ۲۰۱۱ دولت اردوغان تلاش کرد هواداران گولن را از ساختار دولت٬ رسانه‌ها و عرصه اقتصاد حذف کند. این در حالی است که آنها به اردوغان برای کسب قدرت در سال ۲۰۰۰ و در انتخابات بعدی کمک کرده بودند.
به نظر می‌آید کودتای ۱۵ جولای در ترکیه تلاشی از سوی «گروه گولن» بود که از سوی دیگر مخالفان دولت مورد حمایت قابل مشاهده‌ای قرار نگرفت.
از جمعه شب گزارش‌ها حاکی از آن بود که ژنرال هولوسی آکار٬ رئیس ستاد مشترک ارتش ترکیه همراه با چند تن از فرماندهان این نیرو در محل این ستاد در آنکارا از سوی کودتاچیان بازداشت شده‌اند.
این خبر در حالی منتشر شد که صدای تبادل آتش در ساختمان این ستاد کماکان به گوش می‌رسید. اما در نخستین ساعات روز شنبه خبری مبتنی بر نجات ژنرال آکار از دست کودتاچیان و به عهده گرفتن رهبری عملیات علیه شورشیان ارتش از سوی وی منتشر شد.
این اتفاق سرنوشت کودتا را تعیین کرد و آخرین بخش از کودتای نافرجامی بود که دست‌کم ۱۶۰ قربانی بر جا گذاشت.
گزارش‌های رسمی می‌گوید رهبری این کودتای نافرجام را همچون کودتای موفق سال ۱۹۶۰ یک سرهنگ ارتش بر عهده داشته است.
اگر بخواهیم صادقانه قضاوت کنیم٬ ارتش ترکیه هرگز به دنبال کسب قدرت نبوده و همواره راه را برای برگزاری انتخابات باز کرده است. اما با این وجود ترکیه از سال ۱۹۶۰ تاکنون خیلی تغییر کرده است. نخستین درس کودتای نافرجام اخیر در ترکیه این بود که بیشتر شهروندان ترک مخالف کودتای نظامی علیه یک دولت منتخب هستند.