خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، در گزارشی به نقل از دفتر مطبوعاتی «حوزه نظامی فدرال جنوب روسیه» اعلام کرد که دو ناو جنگی روسیه در «سفری برنامهریزی» شده اما «غیررسمی» در هفتههای آینده راهی بندر انزلی خواهند شد.
ایرنا روز شنبه ۱۳ شهریور نوشت که «سفر برنامهریزی شده» ناو موشکانداز تاتارستان و ناوچه موشکی گرادسوژیاسک، اوائل اکتبر (اواسط مهرماه) انجام خواهد شد.
این دو ناو روسی بخشی از ناوگان خزر روسیه هستند که در «مأموریت دو هفتهای غیررسمی» خود راهی بندر اکتائو (آقتاو) در قزاقستان و پس از آن بندر انزلی در ایران میشوند، و در قالب این مأموریت مسیری به طول ۱۵۰۰ مایل دریایی را طی خواهند کرد.
گزارش ایرنا به نقل از دفتر مطبوعاتی حوزه نظامی فدرال جنوب روسیه همچنین میافزاید که «برنامهریزیهای لازم برای حرکت ناوهای روس در این سفر صورت گرفته و محلهای استقرار آنها نیز تعیین شده است».
ایرنا همچنین یادآور شده که «ایران و روسیه در چارچوب روابط دفاعی و همکاریهای خزری، انجام این برنامهها را به صورت متقابل در دستور کار دارند».
در اواسط مرداد ماه روزنامه ایزوستیا به نقل از یک منبع آگاه از احتمال برگزاری رزمایش مشترک نظامی میان ایران و روسیه خبر داده بود.
در آن زمان خبرگزاری مهر نیز به نقل از اسپوتنیک نوشت که مسکو و تهران در حال بررسی برگزاری رزمایشهای نظامی مشترک و تبادل نظر هستند.
همچنین در اوائل شهریورماه آسوشیتدپرس به نقل از وزارت دفاع روسیه گزارش داد که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، برنامه یک رزمایش نظامی زمینی و دریایی را در دریای سیاه و دریای خزر اعلام کرده است.
مشخص نیست اعزام دو ناو جنگی روسیه به آبهای ایران در اوائل اکتبر بخشی از تصمیم مشترک برای برگزاری رزمایشهای نظامی است یا نه.
در هفتههای اخیر استفاده روسیه از پایگاه هوایی نوژه (شاهرخی) در همدان، برای حمله به اهدافی در سوریه در ایران و خارج از ایران بحثهای زیادی را در پی داشته است.
در آمریکا، وزیر خارجه آمریکا در واکنش به استفاده روسیه از پایگاه نوژه گفت که «باید از ایرانیها و روسها بپرسید چرا تصمیمی باری به هرجهت گرفتهاند که مطمئن نیستم کسی پیشتر با آن موافق بوده است».
آمریکا همچنین معتقد بود که استفاده روسیه از پایگاه نوژه میتواند نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت باشد که در حمایت از توافق هستهای با ایران صادر شده بود.
در ایران؛ گروهی از نمایندگان مجلس ایران در اعتراض به این موضوع خواستار تشکیل جلسه غیرعلنی شدند، وزیر دفاع از علنی شدن این موضوع از سوی مقاماهای روسی انتقاد کرد، و در نهایت برخی مقامهای دولتی اعلام کردند که استفاده روسیه از این پایگاه فعلاً پایان یافته است.
با این حال به تازگی علی یونسی، وزیر اسبق اطلاعات و دستیار حسن روحانی در گفتوگویی اعلام کرد که همکاری نظامی ایران و روسیه «مهم و استراتژیک و لازم» است و «نباید ترسی از همکاری با یک ابرقدرت داشت».
آقای یونسی همچنین یادآور شد که مشروط به رعایت قانون اساسی و تدوین استراتژی در شورای عالی امنیت ملی، «هیچ اشکالی» به برگزاری مانور مشترک نظامی بین دو کشور «وارد نیست».