کاخ سفید آمریکا میگوید ایران اقدامات مهمی در تکمیل تعهدات خود برای اجرایی شدن توافق هستهای وین انجام داده است اما برچیده شدن تحریمها نیازمند تأیید مستقل این اقدامات است.
در شرایطی که اتحادیه اروپا اعلام کرده که به محض اعلام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تأیید اجرای تعهدات تهران، آماده برچیدن تحریمهای اقتصادی و مالی ایران است، ایالات متحده روز جمعه ۲۵ دی ماه، از زبان جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید گفته است که «میخواهیم مطمئن باشیم که ایران در این مورد سرهمبندی باشد».
پیشتر وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده بود که از طریق ایران مطلع شده، در یک اقدام کلیدی، قلب رآکتور اراک را از جای خود خارج کرده است.
ایران که پیش از این هم در اقدام کلیدی دیگری بخش اعظم ذخیره اورانیوم غنیشده خود را به روسیه منتقل کرده بود، پس از آن بتنریزی در حفرههای مرکزی رآکتور اراک خبر داد. اقدامی که در صورت تأیید آژانس، زمینهساز اعلام «روز اجرای برجام» و برچیده شدن تحریمهای ایران است.
در عین حال روز جمعه همه نگاهها به سمت وین، مقر آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود تا در صورت انتشار گزارش آژانس مبنی بر اجرایی شدن تهدات ایران، تاریخ روز موسوم به «اجرای برجام» مشخص شود.
در این زمینه سخنگوی کاخ سفید گفته است که هنوز اطلاعات جدیدی در مورد زمانبندی «روز اجرا» دریافت نکرده و ایران تا زمان انتشار گزارش تأییدی آژانس، از تحریمها خلاصی نخواهد یافت.
آقای ارنست افزوده است که گزارش آژانس در مورد تکمیل تعهدات ایران در رابطه با توافق اتمی، فراتر از گزارشی فنی است، و دلایلی گسترده برای بیاعتمادی به ایران وجود دارد.
پیشتر وزیر خارجه آمریکا تأیید کرده بود که «اگر کارها خوب پیش برود چند روز بیشتر با اجرای برجام فاصله نداریم».
در مورد برچیدن تحریمهای ایران، اتحادیه اروپا پنجشنبه شب در بیانیهای با تأکید بر تمدید دو هفتهای تعلیق تحریمها، اعلام کرد که به محض آنکه آژانس، اجرای تعهدات از سوی ایران را تأیید کند، تحریمهای این اتحادیه علیه تهران برچیده خواهد شد.
در همین زمینه منابع دیپلماتیک به خبرگزاری فرانسه گفتهاند که ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا، دستورالعمل دقیقی را در زمینه رفع تحریمها آماده کردهاند که اکنون برای نهایی شدن در اختیار هلند، به عنوان رئیس دورهای اتحادیه اروپاست.
اتحادیه اروپا و آمریکا، پیشتر در آبان ماه، دستورالعملهایی را در زمینه رفع تحریمها ابلاغ کرده بودند.
انتظار میرود آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تا ساعاتی دیگر در روز جمعه یا نهایتاً در یکی دو روز آتی، رسماً اجرای این تعهدات از سوی تهران را تأیید کند و پس از آن با انتشار بیانیهای مشترک از سوی محمد جواد ظریف و فدریکا موگرینی، رسماً آنچه در توافق اتمی به عنوان «روز اجرا» از آن یاد شده، اعلام شود.
گزارشهای دیگری از احتمال دیدار جان کری، محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی در روز شنبه خبر میدهند، گرچه برخی منابع محل این دیدار را ژنو و برخی وین اعلام کردهاند.
آقای کری قرار است در روزهای آینده برای گفتوگو با همتای روس خود در زمینه روند صلح سوریه، در زوریخ سوئیس باشد.
تحریمهای اتحادیه اروپا، ایالات متحده و سازمان ملل علیه ایران، که قرار است همزمان با «روز اجرای برجام» برچیده شود، خسارتهای سنگینی را به اقتصاد ایران تحمیل کرده که از جمله آن مسدود شدن میلیاردها دلار دارایی تهران در خارج از کشور، و محدودیت شدید در سرمایهگذاریهای اقتصادی و فنآوری در ایران است.