«چارتار» شما را همزمان عاشق و دلزده می‌کند!

  • کیوان حسینی

گروه چارتار، از راست: احسان حائری، آئین احمدی‌فر، آرمان گرشاسبی و آرش فتحی

می‌توان با آهنگ‌های چارتار، شوریدگی عشق جوانانه‌ای را مزه کرد. یا خیلی زود دلزده شد. و از سرتاپایش بیزار شد. اما بی‌تفاوت ماندن در برابر جدیدترین پدیده پاپ آلترناتیو ایران آسان نیست.

گروه چارتار سرانجام بعد از ماه‌ها که موج محبوبیتش در شبکه‌های اجتماعی، موفقیت احتمالی‌اش را تضمین کرده بود، نخستین آلبومش را منتشر کرد.

تعدادی از آثار چارتار را می‌توانید در اینجا بشنوید

این آلبوم «باران تویی» نام دارد؛ همنام یکی از تک‌ترانه‌هایی است که پیشتر در اینترنت منتشر شده بودند. آن ترانه‌ها، پایه موفقیت و محبوبیت این گروه متفاوت در تهران بودند.

در نخستین آلبوم گروه چارتار، همه ترانه‌های موفق قبلی در لابه‌لای ترانه‌های جدید قرار گرفته‌اند.

ترانه «باران تویی» را بشنوید:



چارتار

در صفحه فیس‌بوک گروه درباره چارتار آمده: «چارتار، پرسه آوایی است به امیدِ هیچ، سرگذشت لحظه‌هایی شبیه به هم. از ترس گرفته تا امید. از شک گرفته تا باور».

چارتار در همین چند خط به سادگی و سرعت خودش را معرفی می‌کند. چارتار شبیه به همین چند خط است. با ابهامی شاعرانه و در عین حال زبانی سهل و آسان، قابل فهم و روان.

عکس روی جلد آلبوم در واقع کولاژی است دقیق از چهره چهار عضو گروه.

عکس روی جلد آلبوم که در واقع کولاژی است دقیق از چهره چهار عضو گروه، یکی دیگر از انتخابهای هوشمندی است که می‌تواند کار معرفی گروه را آسان کند. این گروه نتیجه ترکیبی است از چهار تخصص گوناگون اعضایش.

در این گروه احسان حائری، اشعار گروه را می‌نویسد. آرش فتحی آهنگ‌ها را می‌سازد. آئین احمدی‌فر، آهنگ‌ها را تنظیم می‌کند. و آرمان گرشاسبی هم خواننده است.

همه چیز الکترونیک است و به جز استثناهایی، خبری از ساز و نوازنده‌هایی چیره‌دست نیست. (به همین دلیل اجرای زنده گروه با توجه به محدودیت‌های برپایی کنسرت در ایران می‌تواند به سرعت به یک نمایش کسالت‌بار تبدیل شود!)

موسیقی الکترونیک چارتار، روی دوش شعرهای احسان حائری و صدای حزن‌انگیز و نوستالژیک آرمان گرشاسبی می‌ایستد.

میان جنس صدا و تکنیک‌های به شدت ایرانی آرمان گرشاسبی برای خواندن و محتوای غم‌زده و فرم موزون اشعار احسان حائری، یک رابطه ارگانیک جدی و عمیق وجود دارد و بخش مهمی از هویت موسیقی این گروه، مدیون همین رابطه است.

همزمان آنچه چارتار را از یک پاپ ساده و تجربه شده به یک گروه قابل توجه پاپ آلترناتیو تبدیل می‌کند، خلاقیت موسیقایی دو عضو دیگر گروه است. در واقع این دو نفر هستند که از فرم به شدت ایرانی آواز خواندن یک خواننده خوش‌صدا و شعرهای خوش‌آهنگ عاشقانه درباره «غم و غصه آسمان» و «عیش و شراب و مستی» و «سینه لبریز از وفا»، یک معجون متفاوت خلق می‌کنند و به آثار گروه، احساس تازه بودن می‌بخشند.

باران تویی

آلبوم با آهنگی به نام «آشوبم» آغاز می‌شود؛ آهنگی که تمامی ویژگی‌های گروه در آن به بهترین شکل خودنمایی می‌کنند. «آشوبم»، شعری عاشقانه و ساده‌فهم دارد. ولی بازاری هم نیست. موسیقی هم اوج و فرودی هیجان‌آور دارد. خواننده هم خیلی زود فرصت پیدا می‌کند قدرت صدایش را به رخ بکشد.

این آهنگ برای شنونده پیگیر و وفادار، شروع مناسبی است. ضمن اینکه شنونده ناآشنا را نیز با فضای کلی آثار گروه آشنا می‌کند.

اثر دوم، یکی از ترانه‌هایی است که یپشتر منتشر شده‌اند، به نام «مرا به خاطرت نگه دار». یکی از قوی‌ترین آثار گروه که اصولاً بر موفقیت گروه تاثیر جدی گذاشت. از همین جا شنونده وفادار خود را درگیر دنیایی می‌بیند که در فرصتی کوتاه به زندگی‌اش نفوذ کرده و خاطره انگیز شده!

ترانه «مرا به خاطرت نگه دار» را بشنوید:


و قبل از اینکه تکرار ریتم و مضمون، مخاطب را دلزده کند، چارتار در سومین اثر، اولین آهنگ مهم و اساسی خود را رو می‌کند تا شبیه به یک درام در هم‌تنیده، نخستین ضربه را به مخاطب وارد کند. ترانه «هندسه»، با یکی از قوی‌ترین اشعار احسان حائری و پیچیده‌ترین آهنگ‌ها، یکی از دلنشین‌ترین آثار چارتار است.

«باران تویی» که نام آلبوم نیز از روی آن انتخاب شده، قطعه چهارم است. یکی دیگر از آثار قدیمی که در میان‌شان، محبوب‌ترین اثر گروه نیز بود. «باران تویی» به راحتی می‌تواند محبوب‌ترین اثر سراسر این آلبوم نیز باشد. شعر این آهنگ هم عاشقانه و ساده است.

در نگاهی کلی، تم اصلی اشعار، عاشقانه‌اند؛ پاپ‌ترین مضمون رایج که می‌تواند بر موفقیت آلبوم تاثیر بگذارد و فروش آن را بالا ببرد.
از پنجمین آهنگ، مضمون آهنگ‌ها اندکی تغییر می‌کنند و گاه مانند «کلاغ» روایت دردآور یک جدایی قریب‌الوقوعند، یا مانند «شبیه یک مرداب»، تصویر رویاگونه تنهایی و سکون فلسفی.

اما در نگاهی کلی، تم اصلی اشعار، عاشقانه‌اند؛ پاپ‌ترین مضمون رایج که می‌تواند بر موفقیت آلبوم تأثیر بگذارد و فروش آن را بالا ببرد.

ضمن اینکه آهنگ هفتم، به نام «عاشقانه تنهاست» یکی دیگر از آهنگ‌های قدیمی چارتار است که پیشتر محبوب شده است و در لابه‌لای ۱۲ ترانه، یکی از نقاط اوج فعالیت حرفه‌ای گروه است.

هر چند که وقتی ۱۲ قطعه آلبوم به پایان می‌رسند، تکرار مضمون عاشقانه در کنار ساختار تکراری آهنگ‌ها و صداهای موسیقی الکترونیک، می‌تواند واکنش منفی گروهی را برانگیزد و به راحتی برخی مخاطبان را دلزده کند.

صدای جدید

صدای جدید چارتار در آلبوم «باران تویی»، صدای تازه نسلی است که آرام آرام در تلاش است جریان اصلی موسیقی را به دست بگیرد.

به بیان دیگر، اینها جوان‌هایی هستند که آمده‌اند بمانند. آمده‌اند جای قبلی‌ها را بگیرند.

پیشتر، در دهه ۸۰ خورشیدی، زمانی گروه‌های راک فارسی، با جشنواره‌های زیرزمینی-اینترنتی و آلبوم‌های شوکه‌کننده‌ای مانند «آدم معمولی» کیوسک یا «نهال حیرت» اوهام، از راه رسیدند و شنونده‌های موسیقی فارسی را به کلی به دنیایی متفاوت آشنا کردند.

حالا گویی پاپ آلترناتیو امروز که به شدت وامدار موسیقی تلفیقی است، با گروه‌هایی مانند پالت و چارتار، مرحله تازه‌ای از موسیقی محبوب و موفق را آغاز کرده است.

صدای جدید، برخلاف راک فارسی سال‌های اخیر نه شوکی وارد می‌کند و نه انقلاب کلام و موسیقی است. برعکس، دستکم در دو مورد پالت و چارتار، هر دو خواننده‌های خوش صدا دارند و شعرهای وزین!

گویی پاپ آلترناتیو امروز که به شدت وامدار موسیقی تلفیقی است، با گروه‌هایی مانند پالت و چارتار، مرحله تازه‌ای از موسیقی محبوب و موفق را آغاز کرده است.
این میان قطعاً مسئله سانسور موسیقی توسط وزارت ارشاد بر روی مضمون آهنگ‌ها بی‌تأثیر نیست و شاید همین موضوع موجب شده تا در دنیای موسیقی مجوز‌دار امروز، عاشقانه‌های پرشور، جای ترانه‌های اعتراضی و متفاوت دیروز را بگیرند. حتی جنس این عاشقانه‌های بامجوز نیز با عاشقانه‌های بی‌پروا و خلاق موسیقی بدون مجوز فرق دارند و بیش از هر زمان دیگری، محافظه‌کاری از سر و رویشان می‌بارد.

ماندگاری و تأثیرگذاری این گروه‌ها را تنها می‌توان در ظرف زمان سنجید. اگر سازوکار بازار موسیقی کشور، سازوکاری آزاد و مبتنی بر خواست واقعی مخطبان بود، بی‌شک تجربه موفقیت آثاری شبیه به «باران تویی»، تهیه‌کننده‌های بسیاری را وسوسه می‌کرد که الگوهای جدید را بیازمایند.

در غیاب ابزارهای کمکی صنعت موسیقی مانند نشریات حرفه‌ای، رادیوهای FM و شبکه‌های تلویزیونی، روند رشد و ادامه تحولات موسیقی جوان‌پسند و فراگیر در ایران، کماکان متکی به خلاقیت‌های فردی و ناگهانی کسانی مانند اعضای چارتار خواهد بود.

اگر چارتار، سلیقه تازه‌ای را نمایندگی می‌کند، این سلیقه تازه، چارتارهای بیشتری را تجربه خواهد کرد.