سفیر آمریکا در سازمان ملل، اظهاراتی را مطرح کرده که حاکی از تلاش واشینگتن در ترغیب اعضای شورای امنیت برای تمرکز بر برنامه موشکی و دیگر اقدامات ایران است.
این در حالی است که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز روز دوشنبه گفته است، شواهد آمریکا در مورد موشک ساخت ایران «جعلی» است.
توافق اتمی تیر ماه ۱۳۹۴ میان دولت باراک اوباما، ایران و پنج قدرت جهانی دیگر، با انتقادهای شدید دونالد ترامپ روبهرو است. ترامپ میگوید ایران «روح» این توافق را نقض کرده و دولت او نیز نگران مسائلی مانند محدودیتهای زمانی در پیوند با فعالیتهای اتمی ایران، در این توافق است.
ایالات متحده از سوی دیگر دست به اقدامات گستردهای زدهاست تا جامعه جهانی را، به مقابله با آنچه واشینگتن «اقدامات بیثباتکننده» جمهوری اسلامی در خاورمیانه، برنامه موشکهای بالیستیک و یا حمایت از گروههای شبهنظامی مینامد، ترغیب کند. ایران در صدر فهرست کشورهای «حامی تروریسم» دولت آمریکا قرار دارد.
در پیوند با همین اقدامات، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا و شماری از اعضای ارشد دولت او، نهم بهمن ماه میزبان سفرای کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل بودند. نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل و سایر سفیران از باقیمانده یک موشک که در یک انبار نظامی در واشینگتن نگهداری میشود، بازدید کردند.
خانم هیلی پیشتر در آذر ماه سال جاری باقیمانده این موشک را با عنوان «شواهد غیرقابل انکار» از حمایت موشکی و تسلیحاتی ایران از شبهنظامیان حوثی توصیف کرده بود.
گزارشی از شورای امنیت که میگوید ایران با عدم جلوگیری از انتقال موشک برای شورشیان حوثی در یمن، عملا تحریم تسلیحاتی یمن را لغو کرده، اظهارات آمریکا در این مورد را تقویت کردهاست.
اما مقامهای ایران این شواهد را رد کردهاند. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، همزمان با میزبانی آمریکا از سفرای کشورهای عضو شورای امنیت، در توئیتر خود تصاویری از باقیمانده موشک را منتشر کرده و نوشتهاست: «الان آمریکا به اعضای شورای امنیت تکههایی از موشک را با نشان سازمان ملی استاندارد ایران روی آنها نشان میدهد، عین همان نشانی که ما روی فراوردههای غذایی میگذاریم. سعی کنید دوباره "شواهدتان" را جعل کنید». علی اکبر ولایتی، مشاور ارشد امور بینالملی رهبر جمهوری اسلامی، نیز میزبانی آمریکا از نمایندگان شورای امنیت را «خیمهشببازی» توصیف کردهاست.
نیکی هیلی خود پس از دیدار همتایانش از باقیمانده موشک در واشینگتن، در جمع خبرنگاران اظهاراتی را مطرح کردهاست. خبرگزاری اسوشیتدپرس میگوید از اظهارات خانم هیلی اینطور برمیآید که واشینگتن کشورهای حامی توافق اتمی با ایران را تشویق میکند برای حفظ «برجام» بر اقدامات موشکی و دیگر فعالیتهای ایران متمرکز شوند.
نیکی هیلی به خبرنگاران گفتهاست رویکرد ایالات متحده «در حال نتیجهدادن است». خانم هیلی میگوید سفرای کشورهای دیگر «در حال درک این موضوع هستند که "اگر ما در مورد اقدامات ناقض (قطعنامههای شورای امنیت توسط ایران) صحبت نکنیم، اگر ما فورا با این مسئله طرف نشویم، آنوقت آمریکا هم میگوید کلیت این جریان شرمآور است"».
اسوشیتدپرس میگوید گفتهها و فعالیتهای خانم هیلی برای تمرکز اعضای شورای امنیت بر اقدامات موشکی و دیگر فعالیتهای «مخرب» جمهوری اسلامی در منطقه، در حالیست که دونالد ترامپ هشدار داده در صورت اصلاحنشدن توافق اتمی، آمریکا آن را کنار خواهد گذاشت. به جز آمریکا، اعضای اصلی شورای امنیت که صاحب حق وتو هستند، جملگی از توافق اتمی حمایت کرده و از واشینگتن خواستهاند به آن پایبند بماند.
از طرف دیگر وزیر خارجه آمریکا اخیرا در سفری به اروپا تلاشهایی را برای انجام «اصلاحات» مورد نظر دولتش در پی گرفتهاست. رکس تیلرسون گفته در این زمینه کارگروهی نیز با طرفهای اروپایی تشکیل شدهاست.
آقای ترامپ ماه گذشته چهار شرط برای ادامه همراهی آمریکا با «برجام» تعیین کرده بود که عبارتند از: بازرسی از همه سایتهای ایرانی مورد نظر بازرسان بینالمللی، تضمین به عدم نزدیک شدن به سلاح هستهای، همیشگی بودن برجام، و محدودیت برنامه موشکهای دوربرد ایران؛ زیرا به گفته آقای ترامپ، موشکهای دوربرد و برنامه تسلیحات اتمی ایران «جدانشدنی هستند».
مقامهای ایران تا کنون هیچگونه تلاشی برای آنچه «اصلاح» برجام عنوان میشود را نپذیرفتهاند. جمهوری اسلامی میگوید فعالیتهای موشکیاش جنبه دفاعی دارد و این موشکها برای حمل کلاهک هستهای ساخته نمیشوند.
روسیه و چین، دو عضو صاحب حق وتو در شورای امنیت و از طرفهای مذاکرات اتمی با تهران، نیز تا کنون نشانی از اینکه مایل به مذاکره مجدد بر سر برجام باشند بروز ندادهاند.
نیکی هیلی در مورد سفیران این دو کشور در جریان بازدید از باقیمانده موشکی نیز اظهاراتی را مطرح کردهاست. بنا به گفتههای خانم هیلی، سفیر چین سخنی نگفته و در حال یادداشتبرداری بود. سفیر روسیه «در مورد موشک تردید مطرح کرد و [پرسید] چگونه به یمن فرستاده شدهاست؟». سفیر آمریکا در پاسخ گفته است «چگونه در مورد چنین چیزی مشاجره میکنید؟ روی آن حک شده «ساخت ایران»».
سفیران کشورهای عضو شورای امنیت روز دوشنبه با شماری دیگر از مقامهای ارشد دولت آمریکا، از جمله ژنرال مکمستر، مشاور امنیت ملی ترامپ، و نیز آقای ترامپ دیدار کردند.