قاضی دادگاه حمید نوری در استکهلم سوئد روز چهارشنبه ۱۸ اسفند اعلام کرد که پرونده حمید نوری به اتهام نسلکشی ارتباطی ندارد و مدارک و سندهای لازم برای صدور حکم نسلکشی از نظر حقوقی وجود ندارد.
کنت لوئیس، وکیل مشاور تعدادی از شاکیان و شاهدان حمید نوری خواستار این شده بود که اتهام نسلکشی در پرونده حمید نوری لحاظ شود اما قاضی دادگاه گفت که تصمیم او قطعی است و حق شکایت وجود ندارد.
در ادامه برگزاری دادگاه حمید نوری در استکهلم سوئد، روزهای سهشنبه و چهارشنبه، ۱۷ و ۱۸ اسفند حمید نوری و وکلایش، دفاع کردند. این دومین و آخرین مرحله از دفاعیات حمید نوری در این دادگاه بود هرچند که وکلای او دو روز در ماه خرداد قرار است از موکل خود دفاع کنند.
حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدامهای تابستان ۶۷، پیش از این در آذر ماه ۶ روز در دادگاه از خود دفاع کرده بود.
بیشتر در این باره: چرا برگزاری دادگاه حمید نوری میتواند یک رخداد تاریخی باشد؟به گفته مسئولان دادگاه مقامهای قضایی جمهوری اسلامی تاکنون به استعلام دادستان و وکلای نوری پاسخ ندادهاند. حمید نوری در مرحله قبلی دفاعیات خود با تایید اینکه برخی زندانیان کمونیست و همچنین زندانیان وابسته به سازمان مجاهدین خلق در سال ۶۷ اعدام شدهاند، درخواست کرده بود که از دولت ایران در این زمینه استعلام شود که چرا این افراد اعدام شدهاند.
او در دادگاه گفت که نامه آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی درباره اعدامها را نه تأیید میکند و نه تکذیب میکند. این در حالی است که او در مرحله نخستین دفاعیات خود اصالت این نامه را زیر سؤال برده و آن را جعلی خوانده بود.
آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، در سال ۱۳۶۷ در نامهای رسمی صراحتاً میگوید: «کسانی که در زندانهای سراسر کشور بر سر موضع نفاق خود پافشاری کرده و میکنند، محارب و محکوم به اعدام میباشند و تشخیص موضوع نیز در تهران با رأی اکثریت آقایان حجهالاسلام نیری... (حاکم شرع) و جناب آقای اشراقی (دادستان تهران) و نمایندهای از وزارت اطلاعات میباشد...»
او در این حکم به زندانهای مراکز استانها هم اشاره کرده و نوشته بود که در این مراکز «رأی اکثریت آقایان قاضی شرع، دادستان انقلاب و یا دادیار و نماینده وزارت اطلاعات لازمالاتباع میباشد، رحم بر محاربین سادهاندیشی است، آقایانی که تشخیص موضوع به عهده آنان است وسوسه و شک و تردید نکنند و سعی کنند اشداء علیالکفار باشند. تردید در مسائل قضایی اسلام انقلابی نادیده گرفتن خون پاک و مطهر شهدا میباشد».
حمید نوری که بر اساس روایت شاکیان، در دوران اعدامها معاون دادیار سابق زندان گوهردشت بود در جلسات پیشین دادگاه مدعی شده بود که از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۷۲ در زندان اوین بوده و گزارشها درباره اعدامهای تابستان سال ۶۷ را «داستانی سرتاسر خیالی، توهمی و پوشالی، جعلی و غیرمستند» خوانده بود.
او بار دیگر این اعدامها را انکار کرده و «چرت و پرت» خواند و در عین حال فایل صوتی پخش شده از ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور فعلی ایران را که در زمان اعدامها در تابستان ۱۳۶۷ یکی از اعضای هیئت مرگ بود، تأیید کرد. آقای نوری گفت «تمام اظهارنظرهای ابراهیم رئیسی درباره اعدامهای تابستان سال ۱۳۶۷ را صد در صد تأیید میکنم».
در فایل صوتی که در دادگاه پخش شد ابراهیم رئیسی گفته است: «حکم امام مبنی بر این بود که پرونده کسانی که اثبات شده است، محارب بودند ولی حکم آنها اجرا نشده بود، بررسی شود، هیئتی هم به این پروندهها رسیدگی کرد که باید حکم آنها اجرایی شود یا نه».
حمید نوری متهم است که در اعدامهای دستهجمعی زندانیان سیاسی در زندان رجاییشهر (گوهردشت) مشارکت داشته است، اتهامی که خود آن را رد میکند و مدعی است که از سال ۱۳۶۱ تا سال ۱۳۷۲ در زندان اوین بوده است.
او روز ۱۸ آبان ۹۸ با یک پرواز مستقیم از ایران وارد فرودگاه استکهلم شد و بلافاصله دستگیر شد.
او در دادگاه محاکمه خود در استکهلم سوئد درباره آشنایی اش با برادر قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس توضیح داد که سهراب سلیمانی برادر او «چند سال قبل مدیرکل زندانهای استان تهران بودند. من در شرکتی که کار میکردم، رئیس شرکت با این آقا مسائل زمین و باغداری را هماهنگ میکردم، چون زندانهای تهران بزرگترین باغ پسته در ساوه را دارد و رئیس من بزرگترین باغ انار در ساوه را دارد که ۴۰ هکتار است، این دو تا باهم سلام علیک داشتند».
او گفت که سهراب سلیمانی را به مهمانی افطاری خود دعوت کرده است.
حمید نوری همچنین اصالت فایل صوتی پخش شده از محمد مقیسه را که به گفته شاهدان و شاکیان در دادگاه، با نام ناصریان، دادیار زندان گوهردشت در زمان اعدامهای تابستان ۶۷ بود، تأیید کرد.
این فایل صوتی پس از دستگیری حمید نوری در سوئد، از سوی سازمان مجاهدین خلق منتشر شده است که براساس مکالمات پخش شده در دادگاه محمد مقیسه در گفتوگو با علی رازینی، قاضی دیوان عالی کشور به صورت تلویحی هویت حمید نوری را تأیید میکند.
آقای نوری همچنین درباره ارتباطات خود با حسینعلی نیری (حاکم شرع وقت در زمان اعدامهای تابستان ۶۷ توضیح داد و گفت که آقای نیری حدود ۱۰ تا ۱۵ سال است که به مهمانیهای افطاری او میرود و قرار بوده یک ساختمان برای او بسازد.
پیشتر در ۱۹ مرداد ۱۳۹۵، کانال تلگرامی آیتالله منتظری، یک فایل صوتی از جلسه ۲۴ مرداد ۶۷ این مرجع تقلید درگذشته با چهار مقام قضایی وقت از جمله حسینعلی نیری منتشر کرده بود که آیتالله منتظری خطاب به آنها میگوید: «بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده از اول انقلاب تا حالا بهدست شما انجام شده است. در آینده جزو جنایتکاران تاریخ از شما یاد خواهد شد».
هزاران زندانی سیاسی در دهه ۶۰، بهویژه در تابستان ۶۷، در زندانهای اوين و گوهردشت در تهران و زندانهای مشهد، شيراز، اهواز و برخی دیگر از شهرهای ايران با دستور مستقیم آیتالله خمینی، رهبر وقت جمهوری اسلامی، و با تصمیم هیئتهایی که به هیئت مرگ معروف شدند، اعدام شدند.
بسیاری از این اعدامشدگان از هواداران سازمان مجاهدین خلق و شماری از آنها از هواداران دیگر گروههای چپ بودند که در سالهای ابتدایی دهه ۶۰ زندانی شده بودند. به دلیل پنهانکاری حکومت ایران، آمار دقیقی از این اعدامها وجود ندارد، اما بر اساس گزارش سازمان عفو بینالملل، دستکم ۴۴۸۲ مرد و زن در فاصله دو ماه ناپدید شدند.
در ادامه جلسه دادگاه حمید نوری در روز چهارشنیه، وکلای او در دفاع از موکل خود از تناقض ها در شهادت شاهدان و شاکیان گفتند و عنوان کردند که اظهارات بسیاری از شاهدان و شاکیان پرونده پیش و پس از بازداشت موکلشان با یکدیگر متناقض است.
آنها گفتند که برخی از شاهدان و شاکیان پیشتر در اظهارات خود محل برخی اعدامها را زندان اوین عنوان کردهاند نه زندان گوهردشت. وکلای حمید نوری همچنین گفتند که تعدادی از شاهدان و شاکیان پیش از دستگیری حمید نوری، نامی از او نبردهاند.
حمید نوری در جلسات پیشین دادگاه خود را یک کارمند ساده خوانده بود. وکیل مشاور شاکیان از او پرسید که «شما گفتی یک کارمند ساده بودی، اما در لیست تلفن شما شماره سه رئیس زندان باشد و شماره دو رئیسجمهور، عجیب نیست؟»
حمید نوری پاسخ داد: «بینالمللی فکر کن. ایران را بشناس. سه رئیس زندان بیشتر است یک رئیس زندان دیگر هم هست، شما خبر نداشتید، این جزو افتخارات کشور ایران است که همه بتوانند باهم ارتباط داشته باشند، یا حداقل شماره هم را داشته باشند. مشکل این است اطلاعات شما از ایران کم است. من با دو رئیسجمهور ارتباط نداشتم، دروغ نگویید. روحانی برای همه مردم ایران پیام تبریک فرستاده. شماره آقای رئیسی را هم من ندارم، او هم شماره من را ندارد، اما احتمالاً الان دیگر دارد».
برگزاری دادگاه حمید نوری که تا ماه خرداد در دادگاه استکهلم سوئد ادامه خواهد داشت و وکلای او دو جلسه به دفاع از موکل خود خواهند پرداخت.
گزارشهای دیگری از دادگاه حمید نوری
ایرج مصداقی: با محکومیت حمید نوری، مرحله جدیدی آغاز میشودکاوه موسوی: حمید نوری تا آخر عمر در زندان خواهد بود حمید اشتری: نوری سمبل جمهوری اسلامی است و محاکمهاش محاکمه یک شخص نیستدادگاه کشتار ۶۷؛ یکی از شاکیان اصلی نوری به عنوان شاهد شهادت داددادگاه حمید نوری؛ «لشکری و نوری چند زندانی را قبل از اتاق هیئت مرگ برای اعدام بردند» دادگاه حمید نوری؛ شاهدی که از سوی نوری تهدید به مرگ شده بود، شهادت دادشاهدی که در هیئت مرگ بازجویی شده بود علیه نوری شهادت داد