تابستان ۱۳۸۸ وقتی زمزمه انتصاب صادق لاریجانی به عنوان رئیس قوه قضاییه مطرح شده بود، شایع بود که او گفته است پس از رسیدن به ریاست، پای برخی مسئولان فاسد در دفتر هاشمی شاهرودی، رئیس وقت قوه قضاییه، از جمله رئيس دفتر و پزشک هاشمی شاهرودی را از این قوه میبرد. ۱۰ سال پس از آن روزگار به نظر میرسد پای صادق لاریجانی در پرونده فساد یک مدیر معتمدش گیر کرده است؛ پرونده علیاکبر اتباعی طبری.
سابقه یک افشاگری
نام علیاکبر طبری از اوایل خرداد امسال وقتی جدیتر در رسانهها مطرح شد که علیرضا زاکانی، نماینده پیشین مجلس ایران از او به عنوان «بیچارهکننده دو رئیس قوه قضائیه» و «مایه بدنامی» و «زد و بند» نام برد.
اکبر طبری تا آخرین روز کاری سال ۱۳۹۷، معاون اجرایی دفتر رئیس قوه قضاییه بود ولی در یک جابهجایی غیرمعمول توسط ابراهیم رئيسی، رئيس کنونی قوه قضاییه، برکنار شد.
پس از اشاره زاکانی، خبرگزاری ایرنا در گزارشی از حضور این فرد در دفتر لاریجانی در مجمع تشخیص مصلحت نظام خبر داد. این گزارش با واکنش خشمگینانه دفتر صادق لاریجانی مواجه شد.
این دفتر در بیانیه تهدیدآمیزش که ۷ تیرماه صادر شد، ضمن تکذیب حضور طبری در مجمع تشخیص، تصریح کرد برخی از اتهامات مطرح در مورد طبری «قبلاً در دادسرا بررسی شده و کذب بودن آن محرز شد» و صادق لاریجانی نیز در دوران حضورش در قوه قضاییه « خود مستقلاً آنها را بررسی کرده و خلاف بودن آنها برای وی محرز شده بود».
اشاره به نقش شخص لاریجانی معنادار بود و نشان میداد او پشت سر مدیر معتمدش ایستاده است. با وجود این تصریح، ۲۳ تیرماه امسال، حسن نوروزی، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، خبر داد که علی اکبر طبری چند روز پیش بازداشت شده است.
انتشار این خبر نشان میدهد قوه قضاییه تحت ریاست ابراهیم رئيسی اعتبار چندانی برای گواهی و رسیدگیهای صادق لاریجانی قائل نشده و دستور رسیدگی به اتهامات آقای طبری صادر شده است.
طبری کیست؟
عنوان دقیق آقای طبری «معاون امور اجرایی و فنی مهندسی حوزه ریاست» قوه قضاییه است. در واقع، قوه قضاییه معاون اجرایی ندارد و او یک مدیر مهم در دفتر صادق لاریجانی بوده است.
آقای طبری در بیست سال گذشته، صاحب مناصب مختلفی در حوزههای مالی و رفاهی این قوه بوده است. او در دوره شاهرودی، مدیر امور مالی و مدیر امور خدماتی و رفاهی بوده ولی در دوره لاریجانی به دفتر رئیس قوه قضاییه رفته و ابتدا مدیرکل امور اجرایی و سپس معاونت اجرایی دفتر او شده است.
آقای طبری که اهل روستای متیکلا، از توابع شهرستان بابل، است، علاقه ویژهای به ساختوساز و پروژههای عمرانی دارد.
در زیرمجموعه معاونت اجرایی دفتر رئيس قوه قضاییه، طیف وسیعی از مجموعههای خدماتی، درمانی، رفاهی و اداری وجود دارد، از جمله مرکز فوق تخصصی دندانپزشکی و مجموعههای تفریحی مثل دشت بهشت و بهشتی تهران، خزرآباد ساری، آبدرمانی سرعین، میلاد و عدالت در مشهد، معصومیه قم، کپورچال بندرانزلی و شاهچراغ شیراز که استفاده از آنها برای کارکنان دستگاه قضایی رایگان است.
اغلب این مجموعههای تفریحی که برخی مانند پروژه میلاد مشهد، پروژههای بزرگی شامل یک برج ۲۳طبقه و دو برج ده طبقه هستند، در دوره طبری ساخته شدهاند. مجموع این پروژهها و ساختوسازها، معاونت اجرایی دفتر صادق لاریجانی را به یک بنگاه ساخت و ساز بزرگ در طول سالهای گذشته تبدیل کرده بود.
علاوه بر این، این معاونت مسئول برگزاری برخی مناقصههای ساخت و ساز واحدهای قوه قضاییه بوده است. ساختوساز ۱۴ مجتمع قضایی تهران در سال ۱۳۹۴ و بیمارستان ۱۶۵ تختخوابی حوزه ریاست قوه قضاییه از جمله پروژههایی هستند که تحت نظر طبری پیش برده شدهاند.
در پروژه بیمارستان قوه قضاییه، علاوه بر طبری، باقر لاریجانی، برادر صادق لاریجانی و مرضیه وحید دستجردی، مشاور صادق لاریجانی نیز مشارکت داشتهاند که در واقع شبکه مورد اعتماد رئیس قوه قضاییه بودهاند.
موضوع ساختوسازهای قوه قضاییه با توجه به توئیت محمود صادقی، نماینده تهران، واجد اهمیت است. به گفته آقای صادقی، اکبر طبری به حسابهای قوه قضاییه که «وجوه امانی» مردم در آن بوده دسترسی داشته و «تصرفاتی» کرده است. منظور آقای صادقی همان ۶۳ حساب معروف قوه قضاییه است که به نام شخص رئیس این قوه بوده و در دوره رئیسی به پنج حساب کاهش یافته است.
مقامهای قضایی دوره لاریجانی قبلا گفتهاند که از سود این حسابها برای ساخت و سازهای برخی واحدهای قضایی استفاده کردهاند؛ حوزهای که مورد علاقه و تحت کنترل اکبر طبری بوده است.
پرونده دانیالزاده و طبری
علاوه بر ساخت و سازهای درون قوه قضاییه که یک بستر مناسب برای فسادهای مالی در ایران محسوب میشوند، یک فایل صوتی شنبه یک تیرماه از رضا گلپور، نویسنده و فعال رسانهای منتشر شد که در آن اتهامات تازهای متوجه آقای طبری شده بود.
آقای گلپور که بهمن ۱۳۹۵ بازداشت شد، به اتهام همکاری با دول متخاصم، اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی، توهین به رهبر جمهوری اسلامی و نگهداری فشنگ جنگی در منزل، به ۱۵ سال زندان محکوم شده است.
او در این فایل صوتی از آقای طبری با عناوینی چون «سلطان پشتپردهنشینی و نقشآفرینی»، «ترمینال شیخ صادق آمل و شیخ اکبر نور»، «عقل منفصل صادق لاریجانی» و «نور چشم ناطق نوری» نام میبرد. منظور او از «شیخ اکبر نور»، هم علیاکبر ناطقنوری است.
رضا گلپور در این فایل صوتی میگوید که در بند دو الف زندان اوین با رسول دانیالزاده همبند بوده و از این زندانی شنیده که یک پنتهاوس ۱۱۰۰ متری در برج فلورا به اکبر طبری و یک آپارتمان ۷۰۰ متری به عباس جعفریدولتآبادی، دادستان سابق تهران داده است. برج فلورا در فرمانیه تهران واقع شده و به همراه برج روما از گرانترین برجهای تهران محسوب میشوند.
این برجها متعلق به رسول دانیالزاده، مدیر عامل کارخانه فولاد گیلان و فولاد کاویان بود. او که یک فعال مشهور در حوزه ساخت و ساز تهران بود و با نام «سلطان فولاد» و «صاحب قصر فرمانیه» شناخته میشد، بهمن ۱۳۹۵ بازداشت شد.
اتهام رسول دانیالزاده بدهی ۲۶۰۰میلیارد تومانی به بانکهای مختلف اعلام شد ولی نامش در پرونده حسین فریدون، برادر حسن روحانی، نیز به چشم میخورد.
بر اساس گزارش رسانههای اصولگرا، یک آپارتمان به ارزش ۱۶ میلیارد تومان در تجریش به آذر غفوری، همسر حسین فریدون، هدیه داده است. البته رضا گلپور میگوید یک اتهام دیگر آقای دانیالزاده، انتقال ۵۰ میلیارد تومان به حسین فریدون است. حسین فریدون بر اساس رأی بدوی دادگاه به حبس محکوم شده که میزان آن اعلام نشده است.
پرونده ویلاهای کلاک
اما طرح نام علیاکبر ناطقنوری در کنار طبری هم میتواند یک نشانه دیگر باشد. نام ناطقنوری در طول سال گذشته در جریان «پرونده ویلاهای کلاک» شنیده شده است.
زمینهای کلاک در منطقه لواسان تهران که حدود یک میلیون متر مربع هستند، متعلق به ستاد اجرایی فرمان امام بودهاند. این نهاد که زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره میشود، معمولاً این اموال را از طریق مصادره به دست آورده است. سال ۱۳۸۲، مالکان جدید این زمینها را خریداری و شروع به ویلاسازی میکنند. ساخت و ساز این ویلاها به صورت غیرقانونی انجام شده است.
پیروز حناچی، شهردار فعلی تهران که پیش از این رئيس شورای عالی معماری و شهرسازی بوده، تأیید کرده که پرونده ساختوسازهای غیرقانونی کلاک در دفتر رهبر جمهوری اسلامی و شورای عالی امنیت ملی مطرح شده بود.
برخی مقامهای محلی لواسان از جمله دو شهردار پیشین و امام جمعه لواسان نیز در گفتوگو با رسانهها تأیید کردهاند که ناطقنوری وقتی مسئول بازرسی دفتر رهبر جمهوری اسلامی بوده، نصرتالله شادنوش را مامور مشکلات این پرونده کرده بود. بر اساس این گزارشها، تلاشهای شادنوش موفق نبوده ولی مالکان در نهایت با دخالت رئيس قوه قضاییه موفق به ادامه ساخت و ساز ویلاها میشوند.
اسفند ۱۳۹۷، یاشار سلطانی، روزنامهنگار ساکن ایران که برخی پروندهها فساد را تعقیب کرده، در گزارشی از این پرونده نوشت که در این مجموعه ویلاها، در مجموع برای ۶۲ ویلای دو هزار متری مجوز صادر شده و در فرایند صدور این مجوزها، علیاکبر ناطقنوری و صادق لاریجانی، «صحنهگردان» بودهاند.
این ادعا، توسط میلاد گودرزی، دیگر روزنامهنگاری که برخی پروندههای زمینخواری در لواسان را دنبال میکند نیز تایید شده و او مدعی است که پول خرید ویلاهای دوهزار متری به علیاکبر طبری پرداخت شده است.
این موضوع از این منظر جالب توجه است که صادق لاریجانی و ناطقنوری رابطه سیاسی خوبی با یکدیگر ندارند و قبلاً یکدیگر را به ناکارآمدی و فساد مدیریتی و مالی متهم کرده بودند ولی حالا متهم هستند که پشت پرده و شریک یک پرونده فساد بودهاند و واسطه این ماجرا نیز اکبر طبری بوده که معتمد هر دو محسوب میشده است.
گفتنی است در این پرونده ادعاهای زیادی از سوی رسانههای نزدیک به محمود احمدینژاد نیز مطرح شده که با توجه به سابقه خصومت سیاسی بین او و ناطقنوری و صادق لاریجانی، نشاندهنده خشنودی و تلاش آنها برای تسویه حساب کامل و پیش بردن پروژهشان است و همین ریشههای سیاسی، ارزیابی دقیق ماجرا را دشوار کرده است.
از سوی دیگر، حجم غیرمعمول اطلاعات فاش شده در این پروندهها، میتواند نشاندهنده رضایت دستگاههای امنیتی از افشاگری در این زمینه باشد. در سالهای اخیر، پشت پرده بسیاری از پروندههای مبارزه با فساد، دعواهای سیاسی و بهانه و برنامههای خاص دستگاههای امنیتی برای تامین اهدافی بزرگتر در میان بوده است.
صحابی مفسد؟
اگرچه مشخص نیست هدف نهایی سناریوی جدید مبارزه با فساد، علی اکبر ناطقنوری است یا صادق لاریجانی، ولی دفتر صادق لاریجانی ۷ تیرماه وقتی به اخبار رسانهها درباره فساد طبری واکنش نشان داد و این موضوع را «پروژه بزرگ تخریب رئیس پیشین قوه قضاییه و غلیان احقاد بدریه و حنینیه» توصیف کرد.
عبارت «احقاد بدریه و حنینیه» یک شبیهسازی تاریخی مربوط به صدر اسلام است. بر اساس روایات اسلامی، دشمنان پیامبر مسلمانان که در جنگهای بدر و حنین شکست خورده بودند، کینه مشترک داشتند و همراه یکدیگر علیه پیامبر مسلمانان توطئه میکردند.
در این شبیهسازی تاریخی، صادق لاریجانی خودش را جای پیامبر اسلام نشانده ولی مشخص نیست که اکبر طبری از نظر لاریجانی نقش کدام صحابی را بر عهده داشته است. فعلاً او به عنوان یک مفسد در رسانهها شناخته شده است.