سخنگوی وزارت خارجه ایران اقدام احتمالی اروپا درباره خروج از برجام و بازگردانده شدن تحریم‌ها را اقدامی «خنده‌دار و اشتباهی» خواند و گفت که استفاده از این مکانیزم «از همین الان مرده است».
به گزارش خبرگزاری ایرنا، عباس موسوی روز دوشنبه، ۸ مهر، در نشست خبری خود همچنین از عملیات جدید شبه‌نظامیان حوثی یمن دفاع کرد.
آقای موسوی درباره گزارش روزنامه بریتانیایی گاردین مبنی بر هشدار اروپا به ایران در مورد بازگشت تحریم‌ها علیه ایران در صورت ادامه کاهش تعهدات برجامی از سوی جمهوری اسلامی گفت که «چنین اقدامی از همین الان مرده است».
به گفته عباس موسوی، ایران از زمان امضای برجام، برای خود این حق را در نظر گرفته بود که به تلافی بهره‌مند نشدن از نتایج توافق هسته‌ای بتواند دست به کاهش تعهدات برجامی‌اش بزند و اگر اروپایی‌ها بخواهند این تلافی کردن ایران را تلافی بکنند «خنده‌دار» خواهد بود.
روزنامه گاردین روز جمعه، پنجم مهرماه، در گزارشی به نقل از منابع خود خبر داده بود که اتحادیه اروپا در هفته جاری تهدید کرده است که در صورت تداوم کاهش تعهدات برجامی از سوی ایران، طرف‌های اروپایی نیز از این توافق خارج می‌شوند.
براساس این گزارش، مقامات اروپایی در نیویورک به مقامات جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند که گامی دیگر از طرف ایران برای خروج از برجام این اتحادیه را «وادار» به کناره‌گیری از توافق اتمی خواهد کرد.
به نوشته این روزنامه، اروپایی‌ها همچنین تهدید کرده‌اند که در چنین حالتی به بند مکانیزم حل اختلاف در برجام معروف به «مکانیزم ماشه» (اسنپ‌بک) رجوع خواهند کرد.
بر اساس بند ۳۷ برجام، سازوکار حل اختلاف که «مکانیزم ماشه» نیز خوانده می‌شود در صورت نقض پایبندی به برجام از سوی ایران، قدرت‌های جهانی به طور خودکار می‌توانند در نهایت تمام تحریم‌های بین‌المللی گذشته ایران را بار دیگر فعال کند. بر اساس متن برجام و این مکانیزم، هر یک از اعضای گروه ۱+۵ به تنهایی می‌تواند ظرف مدت ۷۵ روز همه تحریم های ایران را بازگرداند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه در پاسخ به پرسشی در مورد تهدید برجامی از سوی اروپا گفت: «من از تهدید اتحادیه اروپا خبری ندارم اما اگر منظورش این است که می‌خواهند از مکانیزم کاهشی استفاده کنند، غیرقانونی است. اگر بخواهند «اسنپ بک» انجام دهند، این اقدام از اکنون مرده است چراکه ما اقدامات جبرانی برای خود و آنها در برجام پیش‌بینی کرده بودیم.»
او در این مورد توضیح داد که همان کاهش تدریجی تعهدات برجامی از سوی ایران «اقدامات جبرانی» است که ایران برای خود در نظر گرفته بود و به گفته او «خنده‌دار است» که اروپایی‌ها بخواهند در مقابل این اقدامات جبرانی ایران «اقدامات جبرانی» انجام بدهند.
وی افزود: «اگر ایران نقض برجام انجام می‌داد، آنها می‌توانستند اسنپ بک را انجام دهند اما اگر قرار بر این بود که آنها نقض برجام انجام دهند، ایران در قالب دو ماده ۲۶ و ۳۶ برجام، اقدامات جبرانی انجام دهد.»
عباس موسوی در ادامه گفت: «اگر آنها بخواهند در پاسخ به اقدامات جبرانی ما، اقدامات جبرانی انجام دهند، اقدام خنده‌دار و اشتباهی است و ما به آنها توصیه می‌کنیم که این اقدامات را انجام ندهند.»
او تأکید کرد: «همانطور که گفتم، چنین طرحی مرده است و از نظر حقوقی و قانونی امکان استفاده اروپا از مکانیزم ماشه و اسنپ‌بک وجود ندارد. »
بر اساس برجام، اگر هر یک از سه کشور اروپایی امضاءکننده توافق اتمی (بریتانیا، آلمان و فرانسه) به این نتیجه برسند که ایران این توافق را نقض کرده است می‌توانند روند بررسی اختلاف را به جریان بیندازند که ظرف مدتی کمتر از ۶۵ روز این مسئله به شورای امنیت ارجاع داده خواهد شد و این نهاد ممکن است از سرگیری سریع تحریم‌ها علیه ایران را تصویب کند.
دفاع از حملات شبه‌نظامیان حوثی یمن
سخنگوی وزارت خارجه ایران در بخشی دیگر از سخنانش، عملیات شبه‌نظامیان حوثی یمن در مرز منطقه نجران در جنوب عربستان سعودی را اقدامی دفاعی در برابر به گفته او، «تجاوز» عربستان سعودی خواند.
شبه‌نظامیان حوثی یمن روز یک‌شنبه، هفتم مهر، با انتشار ویدئوهایی مدعی شدند که «عملیاتی بزرگ» در مرز منطقه نجران در جنوب عربستان سعودی انجام داده و «دست‌کم دو هزار نفر» را اسیر گرفته‌اند.
دعوت از هشت کشور برای شرکت در طرح «ائتلاف صلح هرمز»
سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین بدون ذکر نام گفت که از هشت کشور دعوت شده تا در طرح «ائتلاف صلح هرمز» شرکت داشته باشند.
آقای موسوی اعلام کرد که جزئیات این طرح به صورت مکتوب اعلام خواهد شد.
حسن روحانی در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل از این طرح سخن گفت.
این طرح در حالی مطرح شده که رقیب اصلی منطقه‌ای ایران، یعنی عربستان سعودی، پیش از این اعلام کرده که به ائتلاف دریایی به رهبری ایالات متحده در آبهای جنوب ایران می‌پیوندد.
به دنبال حمله به شش نفتکش و کشتی تجاری در آبهای خلیج فارس و دریای عمان در اردیبهشت و خرداد سال جاری، آمریکا ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی را برای حفاظت از تنگه هرمز و باب‌المندب را به کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو پیشنهاد کرد.