نرخ بیکاری ایران در پاییز سال جاری، بر اساس اعلام مرکز آمار کشور، به ۱۱.۷ درصد رسید که نسبت به فصل مشابه در سال گذشته تغییری نداشته است.
بر اساس نتایج این گزارش مرکز آمار ایران، در پاییز امسال، نرخ بیکاری در میان جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله، ۲۴.۵ درصد اعلام شده است که از نرخ بیکاری متوسط بسیار بالاتر است.
بر اساس نتایج گزارش مرکز آمار ایران، نرخ «مشارکت اقتصادی» یا نرخ فعالیت نیز در پاییز ۹۷ به ۴۰.۵ درصد رسید که در مقایسه با نرخ مشارکت اقتصادی در پاییز ۹۶، با رشدی ۰.۶ واحد/درصدی همراه بوده است.
نرخ مشارکت اقتصادی بیانگر آن است که چه نسبتی از جمعیت ده ساله و بیشتر در ایران از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، به این معنی که با در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند.
بر اساس این گزارش، در پاییز امسال، نرخ مشارکت اقتصادی بین مردان ۶۴.۴ درصد و در میان زنان ایرانی ۱۶.۴ درصد بوده است.
همچنین نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت ده ساله و بیشتر در نقاط شهری به ۳۹.۸ درصد رسید، حال آن که در نقاط روستایی ایران، نرخ مشارکت اقتصادی در پاییز امسال، ۴۲.۶ درصد اعلام شد.
بر اساس تعاریف سازمان بین‌المللی کار که در گزارش‌های مرکز آمار ایران از وضعیت بازار کار، مورد توجه قرار می گیرد، شاغل کسی است که در طول هفته مرجع، حداقل یک ساعت کار کرده باشد.
از این رو اعلام اشتغال ناقص در این گزارش‌ها می‌تواند تصویری جامع‌تر از کار و بیکار به دست دهد. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در پاییز امسال، نرخ اشتغال ناقص به ۱۱.۷ درصد رسید.
این شاخص نشان می‌دهد که چه سهمی از شاغلان در هفته مرجع کمتر از ۴۴ ساعت کار کرده‌اند، امری که می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد از جمله آن که به دلیلی به طور موقت سر کار نبوده اند یا به دلایل اقتصادی مانند رکود کاری یا پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده اند و البته درخواست و توان آن را داشته‌اند که کاری با ۴۴ ساعت و بیشتر در هفته را انجام دهند.
در این گزارش، نرخ بیکاری به تفکیک جنسیت نیز نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در میان مردان با ثبت رقم ۱۰.۱ درصد کمتر از زنان بود که در این فصل با نرخ بیکاری ۱۸ درصدی دست و پنجه نرم کردند.
نرخ بیکاری در میان جمعیت ده ساله و بیشتر فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در پاییز ۹۷، به ۱۸.۳ درصد رسید. این نرخ بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، نشان می دهد که آنها سهمی ۴۰ درصدی از کل بیکاران را به خود اختصاص داده‌اند.
در پاییز امسال، بالاترین نرخ بیکاری در میان استان‌های ایران با ثبت نرخ بیکاری ۱۸.۲ درصدی به استان کرمانشاه اختصاص یافت و استان‌های چهارمحال و بختیاری و البرز به ترتیب با نرخ‌های بیکاری ۱۷ و ۱۵.۸ درصد، در جایگاه‌های بعدی بالاترین نرخ بیکاری در میان استان‌های ایران قرار گرفتند.
در ماه مورد گزارش پایین‌ترین نرخ بیکاری نیز در استان سمنان رقم خورد که در پاییز امسال، نرخ بیکاری ۶.۶ درصدی داشت.
پس از سمنان استان‌های مرکزی و همدان به ترتیب با ثبت نرخ‌های بیکاری ۶.۹ و ۷.۳ درصدی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.
بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی در پاییز امسال نیز در استان خراسان رضوی رقم خورد که نرخ فعالیت اقتصادی ۴۶.۹ درصدی داشت، به این معنا که شمار بیشتری از جمعیت فعال اقتصادی این استان در بازار کار حضور داشتند که یا توانسته اند شغلی دست و پا کنند یا این که از سر اجبار، بیکار مانده‌اند.
پس از خراسان رضوی، استان‌های اصفهان و خراسان شمالی با ثبت نرخ‌های مشارکت اقتصادی ۴۴.۹ و ۴۴.۶ درصدی در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند.
اما پایین‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی در فصل مورد گزارش یعنی پاییز ۹۷، به استان سیستان و بلوچستان تعلق گرفت که نرخ مشارکت اقتصادی ۳۲ درصدی را شاهد بود.
پس از این استان، استان‌های قم و مرکزی به ترتیب با نرخ‌های مشکارت اقتصادی ۳۴ و ۳۴.۹ درصدی در جایگاه‌های بعدی پایین‌ترین نرخ‌های مشارکت اقتصادی در میان استان‌های ایران، قرار گرفتند.
پایین بودن نرخ مشارکت اقتصادی در این استان‌ها می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله این که به لحاظ فرهنگی کار کردن زنان بیرون از خانه در این استان‌ها با محدودیت هایی همراه باشد یا اینکه جمعیت فعال اقتصادی در این استان‌ها، امیدی به یافتن شغل ندارند و از این رو اساسا در بازار کار حضور ندارند.
اما بررسی شاخص «نسبت اشتغال» در استان‌های ایران، اوضاع و احوال کار و بیکاری را بهتر از شاخص‌های بالا در میان استان‌های ایران، بیان می کند.
شاخص نسبت اشتغال، جمعیت شاغل ده ساله و بیشتر به کل جمعیت در سن کار را بیان می‌کند.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، بالاترین شاخص نسبت اشتغال در میان استان‌ها در فصل پاییز ۹۷، در استان خراسان رضوی رقم خورد که نسبت اشتغالی ۴۲.۷ درصدی داشت.
استان خراسان شمالی با ۳۹.۸ درصد و استان اردبیل با ثبت نسبت اشتغال ۳۹.۶ درصدی، در رتبه‌های بعدی بالاترین شاخص‌های اشتغال قرار گرفتند که نشان می‌دهد اوضاع کار در این استان‌ها بهتر از سایر مناطق ایران است.
پایین‌ترین نسبت اشتغال در پاییز امسال نیز در استان قم اتفاق افتاد که ۳۰.۲ درصد از کل جمعیت در سن کار این استان توانستند شغلی داشته باشند.
پس از استان قم، استان‌های کهگیلویه و بویراحمد با ۳۱.۲ درصد و استان چهارمحال و بختیاری با ۳۱.۳ درصد، پایین‌ترین نسبت‌های اشتغال را داشتند.
کاهش نرخ رشد اقتصادی در سال جاری و پیش‌بینی رشد منفی در سال آینده که در گزارش ها و ارزیابی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس به آنها اشاره شده این نگرانی را دوچندان می‌کند که اوضاع بازار کار تا پایان امسال و حتی در سال آینده، بدتر از اکنون شود.