رئیس مرکز پژوهشهای اتاق ایران با اشاره به تأثیر تحریمها بر از دست رفتن بخش عمدۀ بازارهای پیشین نفت ایران، میگوید در شرایط فعلی «۹۲ درصد» از نفت کشور، آنهم با تخفیفی دستکم «۳۰ درصدی» راهی چین میشود.
حجتالله میرزایی که در نشستی دربارهٔ بررسی بودجۀ ۱۴۰۴ صحبت میکرد، با تأکید بر «بستهبودن دست ایران» در شیوه دریافت بهای نفت صادراتی، گفت این پکن است که در مورد ترکیب و قیمت نهایی اجناسی که در مقابل این نفت ارزان به ایران میدهد، تصمیم میگیرد.
به گفتۀ این کارشناس اقتصادی، تبعات تحریمها و از جمله شیوۀ رفتار چین با ایران، باعث شده که کشور در یک «تلۀ استعماری قرن نوزدهمی» گیر بیافتد. تلهای که به گفتۀ او، دولت راهی هم برای خروج از آن ندارد.
سخنان رئیس مرکز پژوهشهای اتاق ایران دربارۀ ناترازی انرژی و محدود شدن صادرات نفت ایران بر اثر تحریمها، تنها یکروز پس از هشدار بیسابقۀ رئیس مجلس مطرح شد.
محمدباقر قالیباف، سهشنبه ششم آذرماه با اشاره به بحران ناترازی در انرژی گفت ایران اکنون «نفت و بازاری ندارد که با آن جهان را تهدید کند».
رئیس مجلس ایران بدون نامبردن از دولتهای پیشین گفت: «زمانی بود که در مواجهه با تهدیدات دشمنان میگفتیم نفت را روی شما میبندیم و اهرم تهدید ما بود، اما امروز و با این وضعیت کدام نفت را میبندیم و کدام بازار را داریم؟»
دولت محمود احمدینژاد در سال ۱۳۹۱ غرب را تهدید کرده بود که در صورت تحریم ایران، تهران هم صادرات نفت را «متوقف میکند» تا قیمت نفت در بازارهای جهانی به «۳۰۰ دلار» رسیده و اقتصاد جهانی دچار بحران شود.
با گذشت بیش از یک دهه، نهتنها این تهدیدها عملی نشده، بلکه ایران برای عرضۀ نفت به بازارهای جهانی، ناگزیز دست به دامن چین و ارائه تخفیفهای گسترده شده است.
این در حالیاست که پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا همزمان با سردی کمسابقۀ روابط تهران با غرب، شمشیر تحریمهای جدید احتمالی را، بر فراز سر ایران به اهتزاز در آورده است.
بیشتر در این باره: دولت پزشکیان وعده داد «پروژههای نیمهتمام» را با فروش اموال دولتی تکمیل کندانتقاد از بیبرنامگی دولتها و پیشبینی افزایش تورم در سال آینده
رئیس مرکز پژوهشهای اتاق ایران، در بخش دیگری از اظهاراتش ضمن تأکید بر «بستهبودن دست دولت» در تأمین و تخصیص بودجههای عمرانی، از «بیبرنامگی» دولتهای جمهوری اسلامی برای ادارۀ اقتصاد کشور انتقاد کرد.
به گفتۀ حجتالله میرزایی، نبود چشمانداز اقتصادی درازمدت، عملاً تغییرات سالانۀ بودجه را به «تغییرات شکلی» بدون هیچ برنامۀ مشخصی تقلیل داده است.
میرزایی همزمان با اشاره به کسری بودجۀ گسترده، تأکید کرد که «۹۶ درصد» بودجۀ کشور صرف هزینههای جاری و عمدتاً پرسنلی میشود و دست دولت در تغییر این بخش عملاً بسته است.
او با تأکید بر وجود ۳۰ هزار پروژۀ ملی ناتمام و محدودیتهای غیراقتصادی برای استفادۀ دولت از ۴ درصد باقیمانده بودجه، اجرای طرحهای عمرانی و توسعۀ ملی را «غیر عملی و غیر واقعبینانه» توصیف کرد.
بیشتر در این باره: پزشکیان لایحه بودجه ۱۴۰۴ را با تأکید بر افزایش قیمت بنزین به مجلس دادرئیس مرکز پژوهشهای اتاق ایران با مثبتخواندن برنامۀ دولت برای افزایش مالیات متناسب با نرخ تورم، در عین حال پیشبینی کرد که در سال ۱۴۰۴ نرخ تورم کشور از ۴۰ درصد فراتر برود.
حجتالله میرزایی با اشاره به تأثیر تصمیمگیریهای غیر کارشناسی در افزایش جدی کسری بودجه، خواستار همکاری سران سه قوه، در کوتاهکردن دست مجلس از افزایش غیر کارشناسی سقف بودجه شد.
این اقتصاددان همزمان دولت را ناگزیر از افزایش بهای بنزین، با هدف کاستن از شتاب افزایش کسری بودجه دانست.
بحث افزایش قیمت بنزین، سالهاست که به یک موضوع بسیار حساس اجتماعی- سیاسی و حتی امنیتی تبدیل شده است. افزایش ناگهانی بهای این کالای اساسی در ۲۴ آبانماه ۱۳۹۸ و در دولت حسن روحانی منجر به اعتراضات گسترده و خونینی در سراسر ایران شد. موضوعی که حتی باعث شد رئیس جمهور وقت، خود را از اجراییشدن افزایش قیمت بنزین، «بیخبر» نشان دهد.
طی هفتههای اخیر هم، مقامهای سیاسی ایران بارها به شکل تلویحی به قیمت بنزین اشاره کردهاند. در حالیکه فاطمه مهاجری سخنگوی دولت به طور مستقیم بر بستن بودجه سال آتی بدون در نظر گرفتن افزایش بهای بنزین تأکید کرده بود، خود مسعود پزشکیان رئیس جمهور، چندینبار و از جمله در صحن علنی مجلس، با اشاره به قیمت بنزین فوب در کشورهای منطقه، بهای بسیار اندک سوخت در ایران را «غیرمنطقی و غیر قابل دوام» توصیف کرده است.
بیشتر در این باره: قالیباف میگوید ایران دیگر نفتی ندارد که به روی «دشمنان» ببندد