ديدگاه ها: سیاست های دولت نهم و چالش های پیش روی

  • جواد کوروشی

محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری ایران. عکس از ایسنا

محمود احمدی نژاد ریيس جمهوری اسلامی کار خود را در سال نو با يک سلسله حمله های گسترده عليه رقيبان سياسی خود آغاز کرده است.


پس از آنکه آقای احمدی نژاد روز بيست و هشتم فروردين ماه در قم بسياری از رقيبان سياسی خود را به فساد متهم وکارکرد اقتصادی برخی از آنان را به عملکرد شبکه های مافيائی تشبيه کرد، اين اظهارات واکنش های زيادی را برانگيخت.


در همين حال وی روز پنجشنبه نيز در همدان، به طور غير مستقيم اعضای کابينه خود را متهم به کارشکنی در برنامه های اقتصادی خود کرد وگفت: « اگر کسانی نمی خواهند همراهی کنند، اگر آن جسارت و اقتدار و ايمان لازم برای مقابله با بی عدالتی ها را ندارند ، روی بی عدالتی را ماستمالی نکنند. اجازه بدهند و بدانند ملت ايران و خادمان کوچک آنان ... تا رفع همه فاصله ها و تبعيض ها و برپايی عدالت از پا نخواهند نشست. »


همچنين انتشار نامه تند محمود احمدی نژاد به غلامعلی حداد عادل ابعاد ديگری از اختلاف های موجود ميان نهادهای حکومتی را که همگی ظاهرا در اختيار جريان يکدست محافظه کاران قرار دارد، آشکار ساخت.


در واکنش به گفته های احمدی نژاد در باره فساد اقتصادی در گمرک وثبت اسناد، هم روسای ثبت اسناد وسازمان بازرسی کشور و هم وزير امور اقتصادی و دارائی برکنار شده، داود دانش جعفری، اظهارت رييس جمهوری را اتهام توصيف و رد کردند.


داود دانش جعفری در پاسخی به آقای احمدی نژاد غير کارشناسانه بودن سياست های اقتصادی آقای احمدی نژاد را باعث «سردرگمی های موجود، گرانی و نابسامانی های اقتصادی» خواند و تلويحا نوشت که سياست اقتصادی کشور مستقيما از سوی نهاد رياست جمهوری اداره می شود و متوليان قطب های اصلی سياستگذاری کشور نقشی حاشيه ای دارند.


آقای دانش جعفری از جمله انحلال سازمان مديريت و برنامه ريزی را، که به ابتکار محمود احمدی نژاد انجام گرفت، اقدامی حساب نشده توصيف کرد که، به گفته او، « جز ايجاد سرخوردگی و ياس برای کارکنان اين سازمان عظيم اثر ديگری نداشت.»


وزير سابق امور اقتصادی و دارايی همچنين گفته های آقای احمدی نژاد در باره فساد را باعث آسيب زدن به اقتصاد دانست و نوشت طرح اين گونه مسايل به کشور آسيب می رساند.


آيت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، که بسياری از تحليلگران از او به دليل پشتيبانی از رييس جمهوری اسلامی وی را مسئول عملکرد دولت می دانند، در واکنش به بالا گرفتن اختلاف ها ميان نهادهای حکومتی آنان را از، بگفته خود، «مچ گيری» برحذر داشت در حالی که بگفته ناظران همزمان با گفتن اينکه «عناصر اصلی دولت دائما در تلاش و تحرک برای کارهای با ارزش و پراهميت هستند و اعضای دولت به معنای حقيقی کلمه کارگری ميکنند»، بارديگر محمود احمدی نژاد را زير چتر حمايت خود قرار داد.


  • «ظاهرا آقای احمدی نژاد از دو سه سال گذشته تاکنون شناختش از کابينه اش بيشتر شده است و در راستای يکدست و يک کاسه کردن کابينه با خود و معيار هماهنگ کردن افراد با شخص خودش، اقدام به برکناری برخی از وزرا کرده است. اما به رغم اينکه اين افراد از نيروهای متنفذ محافظه کار هم هستند، ايشان کابينه را ترميم می کنند».
عبدالله مومنی

با شدت گرفتن اختلاف های درون اصولگرايان، اکنون پرسشی که ذهن بسياری ازناظران اوضاع ايران را به خود مشغول کرده است اين است که رييس جمهوری اسلامی با مطرح کردن حملات لفظی پياپی به منتقدانش چه هدفی را دنبال می کند.


يکدست کردن کابينه


عبدالله مومنی از فعالان جنبش دانشجويی ايران و تحليلگر سياسی در تهران در باره اوج گيری اختلاف ها ميان جناح های اصولگرايان به راديو فردا می گويد: «ظاهرا آقای احمدی نژاد از دو سه سال گذشته تاکنون شناختش از کابينه اش بيشتر شده است و در راستای يکدست و يک کاسه کردن کابينه با خود و معيار هماهنگ کردن افراد با شخص خودش، اقدام به برکناری برخی از وزرا کرده است. اما به رغم اينکه اين افراد از نيروهای متنفذ محافظه کار هم هستند، ايشان کابينه را ترميم می کنند».


بگفته آقای مومنی «اين گونه بنظر می رسد که آقای احمدی نژاد نمی خواهد که هيچکدام از اعضای کابينه اش با سابقه تر از خودش باشد».


به باور آقای مومنی سياست در پيش گرفته از سوی آقای احمدی نژاد با توجه به وضعيت شکننده ای که از لحاظ اقتصادی بر کشور حاکم شده، نوعی فرار به جلواست و آقای احمدی نژاد تلاش دارد با تغيير و تحول و جابجا کردن يا برکنارکردن مديران ارشد دولت، پاسخگوئی به مشکلات اقتصادی را به صورت کوتاه مدت انجام دهد و با اين کاروضعيت نامطلوب موجود را توجيه کند.


آقای مومنی اما می افزايد که دولت موجود و مجموعه حاکميت با وجود قدرتی که دارد ومسئوليتی که برای آنها به رسميت شناخته شده، قاعدتا" امکان هيچگونه طفره رفتن و فرار به جلو را نمی تواند داشته باشد.


چشم انداز دولت نهم


محمد صادق جوادی حصار، روزنامه نگار و تحليلگر سياسی در مشهد، در گفت وگو با راديو فردا هدف آقای احمدی نژاد از حمله به رقيبان خود را بستر سازی برای انتخابات آينده رياست جمهوری ارزيابی می کند.


او می گويد به نظر می رسد «که آقای احمدی نژاد به مجلس هشتم خيلی اطمينان ندارد و آن چيزی را که برای خود رقم داده بود، يعنی اينکه هوادارانش ۱۷۰ کرسی بدست می آورند تا دولت را راحت اداره کند، اين محقق نخواهد شد. بنابراين وی تلاش دارد برای تثبيت خود و برنامه هايش از مجلس هفتم ,که مجلس هماهنگ تری با او هست، برای ترميم کابينه را ی بگيرد و بهمين خاطر است که باعجله دارد دست به تغيير می زند.»


آقای جوادی حصار با اشاره به اينکه بزرگترين سرمايه اصلاح طلب ها در نظام جمهوری اسلامی، مردم هستند، می گويد «هرگاه مردم به عنوان پشتوانه های اصلاح طلبها به ميدان آمدند، توانستند اراده ملی را در شکل و شمايل رفتار اصلاح طلبانه، به بخشهائی از حاکميت که نمی خواهند راٌی ملت را تمکين کنند، تحميل کنند.»


  • «که آقای احمدی نژاد به مجلس هشتم خيلی اطمينان ندارد و آن چيزی را که برای خود رقم داده بود، يعنی اينکه هوادارانش ۱۷۰ کرسی بدست می آورند تا دولت را راحت اداره کند، اين محقق نخواهد شد. بنابراين وی تلاش دارد برای تثبيت خود و برنامه هايش از مجلس هفتم ,که مجلس هماهنگ تری با او هست، برای ترميم کابينه را ی بگيرد و بهمين خاطر است که باعجله دارد دست به تغيير می زند.»
محمد صادق جوادی حصار

در باره چشم اندازه آينده سياسی در ايران آقای جوادی حصار می گويد:« دو اتفاق می تواند به کمک اصلاح طلبان بيايد: يکی اينکه اصلاح طلبان درس بگيرند از اينکه تشتت و تفرقه و خودزنی سودی ندارد و دوم اينکه کارنامه اجرائی دولت احمدی نژاد کيفيتی شد برای دولت آقای خاتمی و جريان اصلاح طلب ».


وی می افزايد:« بنابراين اين شرايط اين اميد را در مردم پديد آورده که اگر بشود دوباره از فيلترهای نظارتی و امنيتی موجود، دوم خردادی پديد آورد و دوباره شخصی مانند آقای خاتمی به عرصه قدرت و ظهور رساند، اميد است که در آينده بتوانيم از تجربيات خود استفاده بهتری بکنيم.


انتقادات دیر هنگام

فريبرزرئيس دانا، کارشناس اقتصادی و تحليلگر سياسی در تهران، هم در گفت وگو با راديو فردا با تاييد بخش بزرگی از نامه داود دانش جعفری، وزير پيشين امور اقتصادی و دارايی، به رييس جمهوری می گويد:« باعث تعجب است که چرا اين انتقادها پيش از اين مطرح نشده و پشت درهای بسته با رييس جمهوری مماشات شده است».


آقای رييس دانا بر اين باور است که« ظاهرا همه وقتی از قدرت می خواهند خارج شوند شروع به صحبت می کنند، و وقتی موقع رفتن می شود، يکباره می شوند، روشنگر و افشاگر!»


به گفته آقای رئيس دانا «واقعيت اين است که وقتی آقای احمدی نژاد اين کابينه را به اينصورت انتخاب می کرد، خود او شناخته شده بود. ايشان عضو سپاه است، فرمانده است و عملکرد او عملکرد پادگانی است، فرمان می دهد، دستور می دهد و سه سال هم هست که در کابينه دارد همين کار را می کند».


او می افزايد: «بنابراين الان موضوع بر سر سليقه و دعوای بچه هايی که دارند الک دولک بازی می کنند و باهم اختلاف دارند، نيست بلکه اختلاف بر سر منافع خاص و سمت گيری های خاصی در اقتصاد است. بنابراين مثلا آقای وزير کشور سوابق طولانی در دستگاه های امنيتی دارد، همه ايشان را می شناسند. ظاهرا ايشان قرار بوده ترتيب انتخاب ۱۸۰ يا ۱۹۰ نفر به نفع دولت را بدهد اما موفق نشده است. يعنی اينکه اکثريت هوادار اصولگرايان انتخاب شده است اما همه همسويی با آقای احمدی نژاد ندارند، بنابراين اين اتفاق می افتد».


آقای رئيس دانا اما می گويد:« نيروهای منتقد از کل انتخابات ايراد دارند و به درستی آن شک دارند. بنابراين اکنون که دستگاه اقتصادی جمهوری اسلامی با بحران ها و تعارض های بسيار شديد و سامانه ای روبه رو شده است مسئولين تقصير اين ناکامی ها را به گردن يکديگر می اندازند».


آقای رئيس دانا به برخی انتقادها به رييس جمهوری از ناحيه همفکران وی اظهار بد بينی می کند و می گويد: « اين مجموعه با بحران روبه رو شده است و با يکديگر درگير شده اند بنابراين مقدار زيادی هم دعوا بر سر قدرت است».


آقای رئيس دانا با اشاره به گفته های رييس جمهوری بر اين باور است که «از درون اين نظم موجود چه اصلاح طلب و چه اصولگرا، چيزی بيرون بيا نيست که نيست که نيست! در پاسخ به اين پرسش که دولت چه واکنشی ,در برابر اين انتقادهائی که به او ميشود، مي تواند از لحاظ اقتصادی نشان دهد؟»


آقای رئيس دانا می گويد:« دولت به جز سرکوب نمی تواند پاسخی داشته باشد به همين دليل هم در کشوری که رييس جمهور آن تا اين حد ادعای مهرورزی و کمک به محرومين دارد، کارگران در زندان هستند؟ و اتحاديه های کارگری اجازه شکل گيری ندارند و اصلاح طلبان هم به وضع موجود انتقادی نمی کنند، بلکه سعی می کنند يک نوعی با مماشات گوشه ديگر قضيه را حل کنند».


آقای رئیس دانا می افزاید: «هرچند که آقايان اصلاح طلب امتحان های عالی پس داده انده مثلا" درمورد قتل های زنجيره ای اما کافی نبوده. به ويژه اين درجا زدنها و اين مماشات کردن ها مخصوصا" در اين انتخابات اخير».