قدرت های جهانی امروز شنبه در مذاکرات ژنو از آمادگی ايران برای آغاز گفت وگو ها در راستای پايان دادن به مناقشه طولانی بر سر برنامه هسته ای اين کشور آگاه خواهند شد.
در حالی سعيد جليلی، دبير شورای عالی امنيت ملی ايران، اظهار اميدواری کرده است که نشست ژنو «خوب و سازنده» باشد، کاندوليزا رايس، وزير امور خارجه آمريکا، نيز می گوید: امیدوار است که تهران رويکرد خود را تغيير دهد.
آمریکا برای نخستین بار یک دپیلمات بلندپایه را به این مذاکرات اعزام می کند و به باور برخی تحلیلگران اين يک تغيير سياست آشکار واشینگتن در قبال تهران است.
این در حالی است که سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا می گوید حضور نماینده این کشور در مذاکرات هسته ای ژنو تغییر کوچکی در تاکتیک های دیپلماتیک در قبال ایران است.
با این حال، شان مک کورمک، سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا، هرگونه تغییر در سیاست های اصلی امریکا در قبال مذاکره با ایران را رد کرد.
خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ماه گذشته بسته پیشنهادی فرانسه، بريتانيا، روسيه، آمريکا و چين همراه با آلمان، کشورهای موسوم به گروه ۱+۵، برای پايان دادن به بحران هسته ای ايران، را به تهران ارائه کرد.
در حالی دپیلمات های غربی می گویند مذاکرات روز شنبه در ژنو درباره پاسخ ایران به بسته پیشنهادی خواهد بود، منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، روز پنجشنبه گفته بود: «مذاکرات شنبه ژنو با هدف تدوين يک مداليتی برای مذاکره طرفين است».
خط مشی آمریکا تغییر نکرده است
حضور آمریکا در مذاکرات با ایران مورد توجه بسیار قرار گرفته است این در حالی است که شان مک کورمک، روز جمعه در پاسخ به پرسشی در خصوص تغيير ديپلماسی آمريکا در قبال ايران گفت:«هسته اصلی خط مشی ما، همانطور که از زبان وزير امور خارجه و من تا کنون شينده ايد، اين است که ما رويکرد دو سويه داريم و ايران می بايست شرط را اجرا کند تا مذاکرات صورت گيرد».
آقای مک کورمک افزود:«آنها [ايرانی ها] بايد فعاليت های مربوط به غنی سازی را متوقف کنند. اين شرط ما است. اين شرط شورای امنيت سازمان ملل متحد است و شرط گروه ۱+۵ نيز است».
شان مک کورمک در پاسخ به اين پرسش که اگر ايران فعاليت های غنی سازی را متوقف نکند، آنگاه چه رويکردی در پيش خواهيد گرفت، گفت:«در اين صورت آنها بيشتر از هر زمان ديگر خود را منزوی خواهند يافت».
وی تصريح در اين صورت هزينه چنين اقدامی برای دولت ايران افزايش خواهد يافت.
شان مک کورمک خروج شرکت نفتی فرانسوی توتال از پروژه پارس جنوبی را يکی از هزينه های اخیر چنین رویکردی دانست و گفت: کشورهای غربی در پروژهای صعنت گاز و نفت ايران مشارکت نخواهند کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا افزود: بدون چنين متخصصانی که تنها در اختيار شرکت های غربی است، ايران به سختی قادر خواهد بود کار استخراج منابع خود را انجام داده و يا سرمايه گذاری لازم برای استفاده از اين منابع جذب کند.
پیش شرط پابرجاست
در همین زمینه، کاندوليزا رايس، وزير امور خارجه آمريکا، می گويد: واشينگتن تا زمانی که ايران فعاليت های حساس هسته ای خود را متوقف نکند، با اين کشور وارد مذاکره مستقيم نخواهد شد.
- ويليام برنز پيام روشن آمريکا را منتقل خواهد کرد مبنی بر اين که واشينگتن زمانی با ايران وارد مذاکره رو در رو خواهد شد که ايران تلاش های خود برای دستيابی به سلاح هسته ای را متوقف کند.
با این حال خانم رایس می گوید حضور نماینده آمریکا در مذاکرات هسته ای با ایران به مثابه تغییر در دیپلماسی واشینگتن نیست.
ويليام برنز، معاون وزير امور خارجه آمريکا، قرار است در مذاکرات روز شنبه خاوير سولانا، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا، با سعيد جليلی، دبير شورای عالی امنيت ملی ايران، در روز شنبه در ژنو حاضر شود.
اين نخستين بار است که يک ديپلمات بلندپايه آمريکا در مذاکرات با ايران بر سر مناقشه هسته ای اين کشور مشارکت می کند.
کاندوليزا رايس روز جمعه گفت: ويليام برنز پيام روشن آمريکا را منتقل خواهد کرد مبنی بر اين که واشينگتن زمانی با ايران وارد مذاکره رو در رو خواهد شد که ايران تلاش های خود برای دستيابی به سلاح هسته ای را متوقف کند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتد پرس، خانم رايس گفت:«اين بايد برای همه روشن باشد که آمريکا برای آغاز مذاکرات با ايران شرط دارد و اين شرط توقف قابل تاييد غنی سازی و فعاليت های مربوط به فرآوری است».
خانم رايس که در يک کنفرانس مطبوعاتی در وزارت امور خارجه آمریکا صحبت می کرد، افزود:«اين همچنان موضع آمريکا است و در آينده نيز موضع آمريکا خواهد بود».
کاندوليزا رايس با اشاره به اين که ايران یک «حکومت خطرناک» است، تاکيد کرد باور دارد هر کشوری می تواند مسيرش را تغيير دهد.
در همين حال، خانم رايس بار ديگر تاکيد کرد :«آمريکا دشمن دايمی ندارد».
کاندوليزا رايس همچنين گفت:«پيامی که ما ارسال می کنيم اين است که ما از مسيری که ايران می تواند برای رابطه بهتر با جامعه بين المللی در پيش بگيرد، کاملا حمايت می کنيم».
آمريکا و کشورهای غربی ايران را متهم می کنند که تحت پوشش برنامه هسته ای خود برای توليد انرژی در صدد دستيابی به سلاح هسته ای است. ايران اين اتهام را رد می کند.
پیشرفت در روند محتوایی
در حالی که وزیر امور خارجه آمریکا تاکيد می کند: تا ايران فعاليت های حساس هسته ای خود را متوقف نکند حاضر به مذاکره مستقيم با اين کشور نيست، منوچهر متکی، وزير امور خارجه جمهوری اسلامی، می گويد: ايران آماده است تا درباره گشايش دفتر حافظ منافع آمريکا در تهران مذاکره کند.
آقای متکی در يک کنفرانس خبری مشترک با علی باباجان، وزير امور خارجه ترکيه، جمعه، ۱۸ ژوئيه در آنکارا گفت: « در گذشته پيشنهاد کرديم که پرواز مستقيم بين آمريکا و ايران برقرار شود، مدتی قبل به طور غيررسمی و رسانه ای موضوع تاسيس دفتر حفاظت منافع آمريکا در ايران مطرح شده است و فکر می کنيم که هم پرواز مستقيم بين ايران و آمريکا و هم موضوع تاسيس دفتر حافظ منافع آمريکا در ايران می تواند از سوی طرفين مورد بررسی قرار گيرد.»
همزمان با این واکنش ها، روز جمعه سعيد جليلی برای شرکت در مذاکرات با خاوير سولانا و نمايندگان گروه ۱+۵ وارد ژنو شده است.
وزير امور خارجه ايران در خصوص نيتجه مذاکرات روز شنبه در ژنو نيز گفت:« روند مذاکرات ۱+۵ با ايران به طور شکلی مثبت پيش بينی می شود و اميدواريم روند محتوايی در چارچوب نقاط مشترک و با انعطاف معقولی مواجه شود».
فرانسه، بريتانيا، روسيه، آمريکا و چين همراه با آلمان، کشورهای موسوم به گروه ۱+۵، ماه گذشته برای پايان دادن به بحران هسته ای ايران، يک بسته پيشنهادی شامل مشوق های هسته ای و اقتصادی به تهران ارائه کردند.
اين کشورها می کوشند از طريق سياست های دو سويه؛ تحريم و تشويق، ايران را وادار کنند فعاليت های مربوط به غنی سازی اورانيوم را متوقف کنند.
ایران تاکنون با نادیده گرفتن این در خواست ها، برنامه غنی سازی خود را توسعه داده است