درروزهای گذشته تب و تاب تلاش نهاد های اقتصادی جهان حد واندازه ای نداشت. تمام دولت ها و نهاد ها بسيج شده اند تا فروپاشی نظام بانکی جهان را پيش گيری کنند.
تلاش برای جلوگيری از سقوط بازار
پس از اين که دولت بريتانيا حدود دوهفته پيش با آماده کردن ۶۶۰ ميليارد يورو به مقابله با فروپاشی نظام بانکی رفت اين هفته کشورهای آلمان، فرانسه، ايتاليا، اتريش هم با تضمين صدها ميليارد دلار تلاش کردند آتش بی اطمينانی و عدم اعتماد به نظام پولی را خاموش کنند.
آلمان نزديک به پانصد ميليارد يورو، فرانسه نزديک به چهار صد ميليارد يود و کشور کوچک اتريش هم با دادن حدود ۱۰۰ ميليارد يوروتضمين به نظام بانکی ظاهرا موفق شدند ناآرامی در بازارها را تا حدودی مهار کنند.
واکنش بازارهای سهام به اين بسته های نجات بسيار محسوس بود و شاخص سهام تقريبا در همه کشورها بطور متوسط ۱۰ در صد بالا رفت.
جرج بوش، رييس جمهوری آمريکا هم روز سه شنبه اولين گام خود را برای اجرای طرح نجات نظام بانکی با خريد سهام بانکها به مبلغ ۲۵۰ ميليارد دلار برداشت.
جرج بوش روز دوشنبه گفته بود: وضعيت اقتصادی ما دشوراراست اما مي توانيم بگوئيم که اين دشواری را ميتوانيم باهمکاری با ديگر کشورها پشت سر گذاريم.
ازسوی ديگر، اما اعلام ميزان ۷۵۰ ميليارد کسر بودجه ايالات متحده بار ديگر بر نگرانی ها در باره اوضاع اقتصادی جهان و احتمال سايه انداختن رکود بر اقتصاد آمريکارا بيشتر کرده است.
اما در حالی که در تمام کشورها تلاش برای آرام کردن تنش دربازارها و سرو سامان دادن به فعاليت های اقتصادی در جريان است، در ايران مقام های جمهوری اسلامی اين بحران را وسيله تسويه حساب ايدئولوژيک با نظام سياسی، اقتصادی و اجتماعی غرب قرار داده اند.
آيت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز دوشنبه در ديدار با ائمه جمعه گفت «امروز حباب کاذب حاکميت پول در دنيای غرب شکسته شده و خود آنها می گويند دوران حاکميت مطلق امريکا به پايان رسيده است.»
آقای خامنه ای با دفاع از نظام جمهوری اسلامی گفت «انقلاب اسلامی با قدرت و قوت به پيش می رود و ممکن است برخی از اشکالات هم وجود داشته باشد.»
- جرج بوش، رييس جمهوری آمريکا هم روز سه شنبه اولين گام خود را برای اجرای طرح نجات نظام بانکی با خريد سهام بانکها به مبلغ ۲۵۰ ميليارد دلار برداشت.
اما اين تنها سياستمداران نيستند که از «افول» سرمايه داری می گويند. بسياری از اقتصاد دانان ايرانی و غير ايرانی هم کما بيش اين نظر را مطرح می کنند.
فريبرز رئيس دانا از جمله اقتصاد دانانی است که می گويد نظام سرمايه داری همواره با بحران همراه بوده است که بار اين بحران ها را اقشار فقير بايد بدوش بکشند.
دکتر فريدون خاوند تحليلگر اقتصادی راديو فردا براين نظر است که بحران برای سرمايه داری امری عادی است و اين نظام هميشه توانسته باغلبه بر بحران ها نفوذ خود را گسترش دهد.
گسترش فقر درجهان
همزمان با آمادگی کشورهای ثروتمند صنعتی برای تدارک حدود دو هزار ميليارد دلار برای پيشگيری از سقوط مالی بازارهای جهان، گزارش منتشر شده شاخص فقر حاکی است که فقر در جهان در حال گسترش است.
برابر اين شاخصها در حال حاضر از هر هفت نفر يک نفر سر گرسنه برزمين مي گذارد. کارشناسان بر کشورهای ثروتنمد خرده مي گيرند که آنان برای پايان دادن به بحران اقتصادی در طی دوهفته موفق به تدارک حدود دوهزار ميليارد دلار تضمين برای بانک ها و بازار سهم می شوند، اما برای مبارزه با فقر که تنها نياز به ۱۰ ميليارد دلار دارد، هيچ آمادگی ندارند.
پايان اعتصاب بازاريان
يک هفته پس از آغاز اعتصاب بازاريان در چند شهر بزرگ کشور روز يکشنبه اين اعتراض ها موقتا پايان يافت.
دولت برای آرام کردن بازارها به تعويق اجرای قانون ماليات بر ارزش افزوده تن در داد و قرار شد در هفته و ماه ها ی آينده بازاريان و مسئولان مقام های مالياتی با تبادل نظر به توافقی در اين باره دست يابند.
علی‌اکبر عرب مازار، رييس سازمان امور مالياتی، با اشاره به اينکه اجرای قانون ماليات برارزش افزوده متوقف نشده است و توليدکنندگان در حال پرداخت اين ماليات هستند، گفت اين نوع ماليات تنها در بخش اصناف و تا زمانی که زيرساخت‌ها انجام نشود و اطلاع‌رسانی کامل صورت نگيرد اجرايی نمی‌شود؛ چرا که نمی‌توانيم کار نشدنی را اجرايی کنيم.
برنده جايزه نوبل رشته اقتصاد
کميته جايزه نوبل روز دوشنبه در استکهلم پايتخت سوئد پاول کروگمن را به عنوان برنده جايزه نوبل امسال در رشته اقتصاد اعلام کرد.
پل کروگمن اقتصاددان آمريکایی در دانشگاه پرينستون بدليل تلاش های خود برای پژوهش در ساختار بازرگانی بين المللی و مراکز فعاليتهای اقتصادی اين جايزه را دريافت مي کند.
منتقد جرج بوش برنده جایزه اقتصاد نوبل شد
جزئيات بيشتر در باره آقای کروگمن را می توانيد به زبان انگلیسی در اینجا بخوانید.
آقای کروگمن ۵۵ ساله در پژوهش های خود تئوريهای تازه ای را در باره جهانی شدن اقتصاد و بازرگانی جهانی عرضه کرده است.
آقای کروگمن پنجمين اقتصاد دان آمريکايی است که در ۵ سال گذشته جايزه نوبل رشته اقتصاد را دريافت کرده اند.
به گفته دکتر احمد علوی، استاد رشته اقتصاد در دانشگاه استکهلم، پل کروگمن در پژوهش های خود مزيت های جغرافيائی مناطق اقتصادی را بيش از پيش تئورتيزه کرده و از جانبی ديگر اقتصاد دانی است که گرايش به «جان مينارد کينز» اقتصاد دان دهه های سی و چهل ميلادی است که دخالت نهاد های سياسی و عمومی جامعه در اقتصاد را لازم می داند .
پل کرگمن سالهاست که نويسنده مقله های اقتصادی در روزنامه آمريکا ئی نيورک تايمز است.
پاول کروگمن پس از اعلام نامش به عنوان برنده جايزه نوبل اقتصادی در باره بحران اقتصادی کنونی جهان گفت: بايد ببينيم که واکنش بازار سهام به اين بسته ها ی نجات چه خواهد بود و آيا قفل بازار سهام باز خواهد شد و حتی و در اين صورت، يعنی واکنش مثبت اميدوار کننده بازار سهام هم، هنوز نمي توان از بهبود بازار سخن گفت.
به گفته آقای کروگمن اقتصاد جهان هنوز سراشيبی سختی را در مسير واقعی اقتصاد پيش دارد که حاصل اين بحران است و به رغم شکستن فقل بازار سهام، رکود اقتصادی در پيش است.
به گزارش خبرگزاری های جمهوری اسلامی با ادامه وضعيت بحران مالی در اروپا و خطر ورشکستگی بانکهای اروپايی، شماری از بانکهای دولتی ايران دارايیهای خود را از بانکهای اروپايی خارج کردند.
خبرگزاری ايلنا نوشت که بانک سپه بيش از ۲ ميليارد دلار از دارايیهای خود را از بانکهای اروپايی خارج کرده است. ساير بانکها همچون بانک صادرات نيز که از جمله بانکهای فعال در خارج از ايران است و ۲۲ شعبه در خارج از ايران دارد، برای خروج بخشی از دارايیهای خود از بانکهای اروپايی دست به کار شده است. هنوز اين خبر از سوی مقام های دوليت تاييد يا تکذيب نشده است
همايش سالانه بانک جهانی و صندوق بين المللی پول
روز يکشنبه گذشته درواشنگتن مجمع سالانه صندوق بين المللی پول و بانک جهانی بر گزارشد. شرکت کنندگان دراين همايش با ابراز نگرانی از بحران مالی از همه کشورها خواستند نهايت تلاش خود را برای مقابله با بحران و آرام کردن بازارها بکار گيرند.
از سوی جمهوری اسلامی شمس الدين حسينی، وزير امور اقتصادی و دارايی در اجلاس بانک جهانی و صندوق بين‌المللی پول شرکت کرده بود.
آقای حسينی در سخنرانی روز دوشنبه خود در اين اجلاس با حرکت از چشم اندازبه گفته وی وخيم اقتصادی جهان خواستار خواستار افزايش حق رای کشورهای درحال توسعه در بانک جهانی شد.
وزير اموراقتصاد ی ايران در بخش ديگری از سخنان خود به وضعيت اقتصادی ايران پرداخت و با برشمردن شاخص های اقتصادی جمهوری اسلامی بر تصميم دولت برای اصلاح نظام پرداخت يارانه ها تاکيد کرد.
دکتر کامران دادخواه، استاد رشته اقتصاد در بوستون به راديو فردا می گويد صندوق بين المللی پول چندين دهه است که تاسيس شده است اما شرايط سياسی و اقتصادی در جهان در اين مدت کاملا دگرگون شده است بنابراين اين نهاد نمی تواند پاسخگوی چالش های امروزی باشد.
مجله اقتصادی هفتگی راديو فردا روزهای چهارشنبه ساعت نوزده و سی و پنج دقيقه بوقت تهران پخش ميشود و دوبار ديگر تکرار ميشود: نيمه شب چهارشنبه يعنی سی و پنج دقيقه پس از نيمه شب و روزهای پنجشنبه ساعت سيزده و پنج دقيقه بوقت تهران.