در بخش پيشين، بيشتر به موضوع ثبت و راه اندازی يک سازمان غير دولتی و مقايسه قوانين برخی کشورها پرداختيم. اما قوانين، چه سخت و چه آسان، دليل تشکيل يک سازمان غير دولتی نيستند. اين علاقه شخصی، خواسته ها و توانايی های فردی است که به برپاشدن يک سازمان غير دولتی می انجامد.
هرکسی ممکن است، به دلايل حرفه ای، فرهنگی، اجتماعی و يا حتی خانوادگی به اين نتيجه برسد، که می تواند در برآورده کردن هدفی سهيم شود. مجموعه ای از افراد گاهی می خواهند نظارت و مشارکت بيشتری در فعاليت هايی داشته باشند، که به طور مستقيم سود يا زيان آن نصيب خودشان می شود.
دکتر پارسی نيا از انجمن آموزش بهداشت و ارتقا سلامت خانواده معتقد است، راه اندازی اين سازمان به اين دليل اتفاق افتاد، که به نظر او دولت و وزارت بهداشت نمی توانند به تنهايی مسائل بهداشتی و سلامتی را پيش ببرند و نياز به سازمان هايی غير دولتی دارند، که به آنها کمک کنند.
سازمان های غير دولتی، که تنها از کادر مجرب و حرفه ای استفاده می کنند، معمولا برای ارتباط ميان مردم و دولت ها تشکيل می شوند. در بسياری از موارد، آن چه را که دولت در عمل به انجام آن قادر نيست را انجام می دهند.
حسين نوری از مرکز خدمات بهداشتی يافت آباد به محلی اشاره می کند، که اين مرکز در آن راه افتاد. آقای نوری می گويد: «يافت آباد منطقه ای خطر خيز است، و به همين دليل موسسان اين مرکز به اين فکر افتادند، که اين منطقه را تحت پوشش قرار دهند. با وزارت بهداشت قراردادی بستند و فعاليت خودشان را آغاز کردند. اين فعاليت به خصوص در زمينه ايدز و هپاتيت انجام می گيرد، چرا که در اين منطقه آمار اين دست بيماری ها بالاست»
دلايل فرهنگی
گاهی دلايل فرهنگی است، که باعث می شود کسی به شکل داوطلبانه در سازمان غير دولتی فعاليت کند. الا ميرگا دختری است روم، يا آن گونه که درميان مردم مرسوم است، کولی. روم ها به جز کسانی که در رومانی زندگی می کنند، از اقليت های اروپايی هستند، که خشونت عليه آن ها و نقض حقوقشان در برخی کشورها رايج است. الا ميرگا و دوستانش می خواهند با فعاليت های فرهنگی، مردم را با سنت ها و فرهنگ روم ها آشنا کنند.
او می گويد: « من مشغول تحصيل بودم. با دوستان ديگرم که آن ها روم هستند، فکر کرديم، که می تواينم کاری بکنيم که وضعيت روم ها بهتر از آن چه که هست بشود. در نتيجه ما روی اين ايده فکر کرديم و يک سازمان غير دولتی به راه انداختيم که هدف آن تلاش برای بهبود وضعيت روم ها در شهرهای مختلف اروپا بود.»
اين سازمان غير دولتی کوچک هارانگاس نام گرفت. الا ميرگا علاقه به اين فرهنگ را مديون خانواده اش است، وی می گويد: «علاقه مندی من به مسائل روم ها به اين خاطر است، که خودم روم هستم، پدرم هم همين طور او يک کولی واقعی است. من از يک خانواده چند فرهنگی هستم. در نتيجه هميشه اين فرهنگ را خيلی نزديک به خودم احساس می کردم و هميشه دلم می خواست در مورد آن بيشتر بدانم.»
برای حفيظ الله خالد، که سازمان کمک به آموزش کودکان افغان را مديريت می کند، خاطره جنگ های نا تمام افغانستان هنوز فراموش نشدنی است. جنگ هايی که کودکان بسياری را از تحصيل محروم کرد. آقای خالد می گويد، او می خواهد تا با کمکی هر چند کوچک به اين محروميت پايان دهد.
آينده حرفه ای
اليزابت، دختر جوان فرانسوی است، که از بيست سالگی به شکل داوطلبانه برای سازمان های غير دولتی که در زمينه مهاجران فعاليت می کنند، کار می کند. برای اليزابت، اين همکاری می تواند در آينده حرفه ايش تاثير گزار باشد.
او می گويد: « من هميشه به مسائل حقوق بشر علاقه مند بودم ولی هيچ وقت در اين مورد فعاليتی نداشتم. چون در دانشگاه حقوق می خواندم با اين مسئله آشنا بودم ولی هنوز تجربه ای نداشتم. در نتيجه برای کمک به يک سازمان غير دولتی پيوستم تا از نزديک با فعاليت هايی در مورد حقوق بشر آشنا بشوم.»
دلايل، علاقه و گاهی هدف های متفاوت به شکل گيری سازمان های غير دولتی مختلفی می انجامد. سازمان های فرهنگی، بهداشتی، علمی ، زنان، کودکان و جوانان و بسياری ديگر هر کدام برای تحقق هدف به خصوصی شکل می گيرند.
ولی پيش از آن که از سازمان های مختلف و اهدفشان بگوييم بايد به انجمن ها و بنيادهايی اشاره کنيم، که در جامعه ايران، سنتی ديرينه دارند و پيش از سازمان ها غير دولتی به مفهوم جديد آن، شکل گرفته اند. انجمن های خيريه، گروه های قومی يا مذهبی ساکن در شهر های مختلف و شبيه اينها.