شيرين عبادی می گويد مسلمان است و شيعه؛ خانواده اش هم همين طور. نرگس توسليان فرزند خانم عبادی هم با تاييد حرف مادرش می کويد به شيعه بودن خود افتخار می کند و بسيار خرسند است که نماز خواندن را به راهنمايی و تشويق مادرش در سن شش سالگی و بسيار زودتر از سن تکليف آغاز کرده است.
خانم عبادی وعده داده است که از خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ايران، ايرنا، رسماً به قوه قضائيه شکايت می کند.
ايرنا اخيراً در مقاله ای مفصل نوشته بود: نرگس توسليان يکی از دو فرزند شيرين عبادی به آيين بهائيت گرويده است و خانم عبادی را متهم کرده بود که از همين رو به دفاع از بهائيان بازداشت شده در شيراز می پردازد.
شيرين عبادی برنده جايزه نوبل صلح سال ۲۰۰۳، حقوقدان و عضو هيات موسس «کانون مدافعان حقوق بشر در ايران» است يکی از سرشناس ترين فعالان مدنی ايران به شمار می رود که تا کنون وکالت بسياری از پرونده های پر سر و صدا، از جمله مرگ مشکوک زهرا کاظمی خبرنگار عکاس ايرانی-کاندايی در زندان اوين، را بر عهده داشته است.
پيش از اين نيز انتقادهای تند چهره ها و رسانه های محافظه کار شامل حال شيرين عبادی شده است.
اقدام اخير ايرنا خبرگزاری رسمی ايران را چگونه بايد تعبير کرد؟
در ميز گرد هفتگی راديويی «ديدگاهها» سه کارشناس مسائل ايران به اين پرسش راديو فردا پاسخ گفته اند.
«تغییرات در ایرنا»
- «با جابجايی ها و تغيير سياستها در ايرنا در پی به رياست جمهوری رسيدن محمود احمدی نژاد شرايطی به وجود آمده که عملاً مطالبی مشابه آنچه تا پيش از آن مثلاً در ستون «نيمه پنهان» روزنامه کيهان چاپ تهران بازتاب می يافت و با سليقه مدير مسئول آن حسين شريعتمداری مطابقت داشت، اکنون در ايرنا هم بازتاب دارد».
عيسی سحرخيز، روزنامه نگار و عضو پيشين هيات رئيسه «انجمن صنفی روزنامه نگاران ايران»، در تهران می گويد:« سابقه اقدام ايرنا را بايد در تحولاتی جستجو کرد که اين خبرگزاری در سه سال اخير پشت سر گذاشته است».
به گفته آقای سحرخيز با جابجايی ها و تغيير سياستها در ايرنا در پی به رياست جمهوری رسيدن محمود احمدی نژاد شرايطی به وجود آمده که عملاً مطالبی مشابه آنچه تا پيش از آن مثلاً در ستون «نيمه پنهان» روزنامه کيهان چاپ تهران بازتاب می يافت و با سليقه مدير مسئول آن حسين شريعتمداری مطابقت داشت، اکنون در ايرنا هم بازتاب دارد.
به باور آقای سحرخيز گرايش اقتدارگرا و تماميت خواه ، با استفاده از هر حربه ای، از جمله ابزار رسانه ای، می کوشد با زير سوال بردن مسلمانی رقبای دگرانديش و اصلاح طلب و بستگانشان، چه شيرين عبادی و چه محمد خاتمی، آنان را از صحنه حذف کنند.
«شیوه برخورد حذفی گروه های سیاسی»
اما صادق زيباکلام، استاد علوم سياسی دانشگاه تهران، بر آنست که شيوه برخورد حذفی و برچسب زدن به رقبا پديده ای تازه و منحصر به اصولگرايان نيست و اشکال در فرهنگ سياسی جامعه ايران است که برای شخصيت و شرف افراد ارزشی قائل نيست.
او يادآوری می کند که بلافاصله پس از انقلاب اين گونه افشاگري ها دگرانديشان را هدف گرفت و به عنوان نمونه گروهی که پس از اشغال سفارت آمريکا در تهران نام «دانشجويان مسلمان پيروخط امام» بر روی خود گذاشتند، با زدن برچسب «ليبرال» به فعالان و چهره های شاخص گرايش ملی و ملی-مذهبی آنان را از صحنه سياست بيرون راندند.
آقای زيباکلام می افزايد: نزديک ده سال پيش وقتی پسر سرلشکر محسن رضايی به خارج پناهنده شد برخی روزنامه نگاران منتقد جناح محافظه کار به آقای رضايی به علت اقدام فرزندش همين گونه برخورد کردند
«فقهیان اظهار نظر کنند»
از سوی ديگر مهرانگيزکار حقوقدان و فعال مستقل مدافع حقوق بشر در بوستن که تا زمانيکه در ايران بود در بسياری موارد نام او در کنار نام شيرين عبادی آورده می شد، با رد گزارش ايرنا می گويد او و ديگر آشنايان شيرين عبادی، از پيش از انقلاب تا کنون، و در حضر و در سفر، همواره شاهد اعلام باور خانم عبادی به مسلمان و شيعه بودن و پايبندی او به شعائر مذهبی و راز و نياز بوده اند.
خانم کار که با طنز می گويد «اميدوار است شهادت زن در اين مورد پذيرفته شود»، به ياد می آورد که چند سال پيش زمانی که خانم کار با بيماری شديد خود دست و پنجه نرم می کرد، خانم عبادی با اصرار او را به مراسم شب احيا برد و بعد که برای درمان بيماری به آمريکا رفت، شيرين عبادی به عنوان اولين عيادت کننده برای او دعايی را به همراه آورد که هنوز هم آن را نگاه داشته است.
خانم کار با ابراز نگرانی برای خانم عبادی می گويد قوانين موجود و جاری در ايران درباره ارتداد راه را باز می گذارد تا هر کس ديگری را مهدورالدم به شمار آورد حد را جاری کند و از فقيهان می خواهد که با اظهار نظر در اين باره، خطرات احتمالی را رفع کنند.
«حقوق بشر و فعالیت های سیاسی»
بحث اين هفته ديدگاهها «پرانتزی» هم دارد. صادق زيبا کلام در ميان بحث ابراز عقيده می کند که خانم عبادی با تمام تلاشهای قابل قدردانی نتواسته چنان که بايد و شايد از سمت خود به عنوان برنده نوبل صلح بهترين استفاده را بکند زيرا، به گفته او، خود را به عنوان يک چهره مخالف نظام جمهوری اسلامی مطرح کرده است و از برتری نسبی وضعيت حقوق بشر در ايران در مقام مقايسه با کشورهای منطقه چيزی بر زبان نياورده است.
اما خانم کار می گويد در دو سال اخير و در زمانی که خانم عبادی متوجه وزن و اعتبار جايزه ای که دريافت کرده شده است و در نتيجه به عنوان مثال وکالت بهائيان بازداشت شده را بر عهده گرفته، مخالفان می کوشند به گونه ای او را «در تله بيندازند».
عيسی سحر خيز هم در پاسخ به آقای زيباکلام می گويد: ضمن اينکه نوع فعاليت خانم عبادی و کانون مدافعان حقوق بشر سياسی نبوده است، از برندگان جايزه نوبل صلح و مدافعان حقوق بشر انتظار نمی رود به جای ذکر فاصله جامعه کنونی تا جامعه ای مبتنی بر حقوق بشر، به بزک کردن چهره نظام بپردازد.
هر سه ميهمان برنامه منتظرند که خانم عبادی به وعده خود عمل کند و از ايرنا به قوه قضائيه شکايت کند.
برای شنيدن مشروح اين بحث فايل صوتی برنامه هفتگی ديدگاهها را در بالای صفحه در سمت چپ باز کنيد.
ايميل برنامه ديدگاهها: didgah@radiofarda.com
شماره تلفن پيامگير راديو فردا: ۰۰۴۲۰۲۲۱۱۲۴۱۱۴