خشم نمایندگان کنگره در پی تعلل دولت ترامپ در ارائه گزارش قتل خاشقجی

دولت آمریکا موظف شده بود تا روز جمعه، ۱۹ بهمن گزارشی از قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی و آمران آن به کنگره ارایه کند، اما دولت از ارایه این گزارش سرباز زده است

دولت دونالد ترامپ روز جمعه، ۱۹ بهمن‌ماه، اعلام کرد، احتمالا برای ارائه گزارش خود درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی از کنگره مهلت خواهد خواست، احتمالی که موجب خشم نمایندگان کنگره شده است.

روز جمعه، مهلت ۱۲۰ روزه دولت آمریکا برای ارائه گزارش و ارزیابی خود از ماجرای قتل جمال خاشقجی و مقام‌های درگیر در این قتل به پایان رسید، اما دولت آمریکا چنین گزارشی را به کنگره نداد.

مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز جمعه در کنگره حاضر شد و درباره تحقیقات دولت ایالات متحده پیرامون قتل جمال خاشقجی توضیحاتی داد، اما این توضیحات که جزئیات آن منتشر نشد انتظار نمایندگان کنگره را برآورده نکرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا تایید کرده است که پومپئو توضیحاتی به اعضای کنگره ارائه کرده است، اما جزئیاتی در مورد آن چه وزیر خارجه به نمایندگان گفته، منتشر نشده است.

بیشتر در این باره: فشار دوباره بر ریاض در پرونده قتل جمال خاشقجی

سناتور باب منندز، سناتور ارشد دموکرات پس از دریافت نامه مایک پومپئو گفت: «بسیار ناامید هستم. پاسخ وزیر خارجه نشان می‌دهد که دولت حتی به اجرای قانون نزدیک نشده و حتی تلاش کرده است تا قتل خاشقجی فراموش شود.»

کنگره آمریکا به دولت ترامپ تا جمعه، ۱۹ بهمن، فرصت داده بود تا گزارشی را درباره عاملین قتل جمال خاشقجی و وضع تحریم‌های بیشتر علیه آنان ارائه کند.

برخی از قانونگذاران آمریکایی همچنان امیدوارند که دولت این کشور تا اوایل هفته آینده به تعهد خود عمل کرده و این گزارش را به کنگره ارائه کند، اما دولت اعلام کرده است دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، نیازی به فرستادن این گزارش «احساس نمی‌کند».

شماری از نمایندگان کنگره آمریکا بار دیگر تلاش‌ برای تنبیه مقام‌های سعودی به دلیل نقش‌آفرینی در ترور جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی را در دستور کار قرار داده‌اند.

در این طرح، قانونگذاران آمریکایی خواستار اعمال تحریم‌ علیه مقام‌های مرتبط با قتل جمال خاشقجی شده‌اند. این طرح، همچنین خواستار قطع کمک‌های آمریکا به ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن است.

اما یکی از مقام‌های ارشد دولت ایالات متحده در ایمیلی اعلام کرده است که «رئیس جمهوری، در صورت لزوم می تواند با استفاده از اختیارات قانونی خود، این تلاش‌ها و درخواست‌های کمیته‌های مختلف کنگره را متوقف کند.»

هرچند که این مقام ارشد دولتی در عین حال تاکید کرده است که «دولت ایالات متحده همچنان در رابطه با این پرونده با کنگره مشورت خواهد کرد و در برابر برخورد با عاملان قتل جمال خاشقجی مسئولیت دارد.»

تعلل دولت ترامپ در تهیه این گزارش و اجرای اقدام عملی علیه مسببان قتل این روزنامه‌نگار منتقد سعودی، بعضی از قانون گذاران آمریکایی را خشمگین کرده است به طوری که آنها گفته‌اند قصد دارند مقام‌ها و مسئوولان درگیر در پرونده این قتل را مجازات کنند.

یک روز قبل از پایان گرفتن مهلت دولت برای ارائه گزارش درباره این پرونده، روزنامه نیویورک تایمز با انتشار گزارشی اعلام کرده بود که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی یک سال پیش از قتل خاشقجی، از قصد خود برای کشتن او صحبت کرده است.

در این گزارش که گفته شده بخشی از آن با استفاده از شنود مکالمات مقا‌م‌های سعودی تدوین شده، آمده است: «محمد بن سلمان ولیعهد سعودی یک سال قبل از قتل جمال خاشقجی، به یکی از مشاوران و دستیاران ارشد خود گفته بود که اگر خاشقجی به عربستان بازنگردد و به انتقاداتش علیه دولت ریاض پایان ندهد، یک گلوله خرج او خواهد شد.»

عادل الجبیر، وزیر امور خارجه پیشین عربستان سعودی، روز جمعه در گفت‌وگو با خبرنگاران بدون اظهارنظر درباره گزارش روزنامه نیویورک تایمز تاکید کرد که شاهزاده بن سلمان دستور قتل خاشقجی را صادر نکرده است.

عادل الجبیر در عین حال تاکید کرد که از کنگره آمریکا می خواهد تا اعمال تحریم‌ها را پیش از انجام روند قانونی بررسی این پرونده در عربستان سعودی، متوقف کند.

وزیر مشاور در امور خارجی عربستان در عین‌ حال گفت که وی اعتقاد دارد برخی از انتقادهای کنگره «سیاسی» است.

اما خوان پاچون، سخنگوی سناتور ارشد دموکرات، باب منندز، تاکید کرد که « دونالد ترامپ با خودداری از ارائه گزارش مورد نظر کنگره، قانون را نقض کرده است».

پاچون گفت: «قانون روشن است و تنها نیازمند تصمیم گیری است.» او به ارسال نامه مشترک باب منندز و باب کراکر، رئیس پیشین شورای روابط خارجی کنگره به دونالد ترامپ اشاره کرده و گفت: «رئیس جمهوری راه دیگری ندارد یا مطابق قانون عمل می‌کند یا آن را زیر پا می‌گذارد.»

جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار و منتقد محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، در مهرماه امسال پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول به ‌دست تیم ویژه‌ای که برای قتل اعزام شده بود، کشته شد.

عربستان برای مدتی اساسا وقوع هر اتفاقی در کنسولگری را رد کرده و می‌گفت خاشقجی از محل خارج شده‌ است. اما سپس پذیرفت او «در جریان نزاع» جان خود را از دست داده‌ است.

در نهایت و پس از فشارهای بین‌المللی ریاض اعلام کرد خاشقجی در کنسولگری به‌ قتل رسیده‌ است.

​اتهام‌های زیادی حتی از سوی برخی چهره‌های جمهوری‌خواه و نزدیک به رئیس‌ جمهوری آمریکا مانند سناتور لیندسی گراهام، مستقیما متوجه محمد بن سلمان شد، اما ریاض هرگونه دخالت ولیعهد سعودی در جریان قتل را رد کرده‌است.

سلطان و ولیعهد سعودی تاکنون چند بار رسما اعلام کرده‌اند که از وقوع این جنایت بی‌خبر بوده‌اند، امری که از سوی چندین شخصیت و سازمان از جمله سی‌آی‌ای رد شده است.

مقام‌های دولت آمریکا در مواردی مسئله قتل خاشقجی را با مقام‌های سعودی مطرح کرده‌اند و گفت‌وگوهایی در این زمینه انجام شده‌ است.

دونالد ترامپ، رئیس‌ جمهوری ایالات متحده، گفته‌ است او مخالف تحریم دستگاه رهبری سعودی‌ است چرا که ریاض «متحد استراتژیک» آمریکا در منطقه است.

رئیس جمهوری آمریکا ۲۹ آبان ماه اعلام کرد که ایالات متحده «شریک ثابت‌قدم» عربستان سعودی باقی خواهد ماند، حتی اگر محمد بن سلمان، از طراحی قتل جمال خاشقجی، مطلع بوده باشد.

مایک پومپئو وزیر خارجه ایالات متحده نیز حدود یک ماه قبل، گفته بود که رهبران عربستان سعودی به او تضمین داده اند که تمام افرادی که در قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد دخالت داشته اند مجازات خواهند شد.

بنا بر اطلاعاتی که به رسانه‌های آمریکا درز کرده است، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا محمد بن‌سلمان، ولیعهد، را آمر قتل این روزنامه‌نگار سعودی می‌داند.

منابع: رویترز و رادیوفردا/ آ. ن./ ف. دو.