دو منبع مطلع چهارشنبه هشتم مهرماه به خبرگزاری رویترز گفته‌اند، دولت آمریکا قصد دارد معافیت همکاری‌های اتمی با ایران را تمدید کند و اجازه دهد روسیه، چین و اروپا به همکاری و فعالیت خود در بخش‌های غیرنظامی برنامه هسته‌ای ایران ادامه دهند.
این دو منبع مطلع که خواستند نامشان فاش نشود، گفته‌اند، دولت آمریکا با تمدید معافیت‌های تحریمی به شرکت‌های غیر آمریکایی اجازه خواهد داد با سازمان انرژی اتمی ایران همکاری کنند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در اردیبهشت پارسال اعلام کرد که ایالات متحده از توافق شش قدرت جهانی با ایران، موسوم به برجام، خارج می شود و تمامی تحریم‌ها علیه ایران که در سال ۲۰۱۵ تعلیق شده بود، را باز می‌گرداند.
رویترز می‌گوید، با تمدید این معافیت ها، هم همکاری با سازمان انرژی اتمی ایران در خصوص تاسیسات هسته ای سنگین آب اراک و سوخت فردو ادامه خواهد یافت و هم این اقدام می تواند نشانه آن باشد که آمریکا درهای دیپلماسی با ایران را باز می‌گذارد.
بیشتر در این باره: از «معافیت‌های تمدیدشده» هسته‌ای ایران چه می‌دانیم؟پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال گذشته، مجوز و معافیت برای همکاری هسته‌ای با تهران که در زمان برجام بر سر آن توافق شد، به جای بازه ۱۸۰ روزه، به دوره‌ای ۹۰ روزه کاهش یافت.
دولت دونالد ترامپ ۹ مردادماه سال جاری معافیت همکاری هسته‌ای با ایران را برای ۹۰ روز تمدید کرد. این معافیت ها در هفتم آبان ماه به پایان رسید.
پیش از این تد کروز و لیندسی گراهام، دو سناتور جمهوریخواه مخالف توافق برجام، خواستار عدم تمدید معافیت همکاری‌های اتمی با ایران توسط رئیس جمهوری آمریکا شدند.
براساس توافق اتمی برجام در سال ۲۰۱۵ ، ایران پذیرفت فعالیت های هسته‌ای خود را محدود کند، در مقابل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین به همراه آلمان پذیرفتند تحریم های هسته ای علیه تهران را تعلیق کنند.
بر اساس «برجام»، ایران پذیرفت که راکتور آب سنگین اراک را بازطراحی و آن را تبدیل به یک راکتور آب سبک کند که از سوخت اتمی با غنای حداکثر سه و ۶۷ صدم درصد استفاده خواهد کرد.
پس از امضای برجام آمریکا و چین به طور مشترک ریاست گروه کاری مسئول پروژه تغییر ساختار راکتور اراک را برعهده گرفتند.
پس از خروج آمریکا از برجام، بریتانیا مسئولیت تائید جزئیات این پروژه را بر عهده گرفت و چین نیز همکار تهران در این زمینه است.
دونالد ترامپ که همواره از برجام به عنوان «بدترین» توافق به دست آمده در تاریخ آمریکا یاد کرده، می‌گوید که خواهان مذاکره درباره آینده برنامه اتمی ایران پس از پایان برجام، برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران است. تهران می‌گوید در مورد برنامه موشکی‌اش که «دفاعی» توصیف می‌کند، مذاکره نمی‌کند.
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز، شروط تهران برای گفت‌وگو با آمریکا را «لغو تحریم‌ها، پایان فشار اقتصادی و بازگشت به برجام» عنوان کرده‌است.
جمهوری اسلامی ایران از اردیبهشت امسال در سه مرحله با گازدهی به سانتریفوژهای نسل جدید، پایبند نبودن به محدودیت ذخیره اورانیوم غنی‌‌شده (سقف سیصد کیلوگرم) و افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم از ۳.۶۷ درصد به ۴.۵ درصد، اقدام به کاهش تعهدات هسته‌ای خود کرده است.
به گفته مقامات ایرانی، فعالیت دوباره راکتور اراک ممکن است یکی از اقدامات بعدی جمهوری اسلامی باشد.
مهلت ایران برای برداشتن گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای، ۱۵ آبان به پایان می‌رسد.