چهار شهروند اسرائیلی که به‌تازگی در عملیاتی کم‌سابقه و هماهنگ میان نیروهای ارتش، پلیس و سازمان امنیت داخلی این کشور از غزه نجات یافتند، هم‌اکنون در دو بیمارستان مرکز اسرائیل تحت درمان قرار دارند و روایت‌های بازگو شدۀ آن‌ها از دوران اسارت در رسانه‌های اسرائیلی بازتاب یافته است.
هشت ماه پیش، نوعا آرگامانی دانشجوی ۲۶ ساله، آلموگ مئیر جان ۲۱ ساله، آندره کوزلوف ۲۷ ساله و شلومی زیو ۴۰ ساله به محل برگزاری جشنوارۀ موسیقی «نُوا» رفته بودند که به‌همراه ده‌ها اسرائیلی دیگر در حمله‌ای غافلگیرانه به دست گروه افراطی حماس ربوده شدند؛ این گروه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا تروریستی شناخته می‌شود.
هنوز امکان گفت‌وگوی مستقیم این چهار نجات‌یافته با رسانه‌ها فراهم نشده است. با این حال، تیم پزشکان و شماری از بستگان و دوستانی که موفق به ملاقات و یا تماس با نجات‌یافتگان و شنیدن خاطرات‌شان شده‌اند، برخی از روایت‌های آن‌ها از هشت ماه گروگان بودن در دست حماس را بازگو کرده‌اند؛ از آزارهای مداوم جسمی و روحی تا شاهد مرگ دو گروگان دیگر بودن.
تیغ محرومیت‌های طولانی
دکتر ایتای پسح، رئیس بیمارستان شیبا که سه گروگان مرد در آن بستری هستند، به شبکۀ خبری سی‌ان‌ان گفته است نجات‌یافتگان تعریف کرده‌اند که در این ماه‌ها، علاوه‌بر آزار و اذیت بی‌وقفۀ روحی، هدف ضرب‌وجرح و آزار جسمی نیز بودند.
به گفتۀ این پزشک اسرائیلی، سه نجات‌یافتۀ تحت معالجه از سوء تغذیه رنج می‌برند زیرا در دوران اسارت، گاهی مدت‌های طولانی چیزی برای خوردن دریافت نکرده بودند و نمی‌دانستند نوبت بعدی برای دسترسی به آب آشامیدنی کی خواهد بود.
بیشتر در این باره: عملیات «آرنون»؛ چطور چهار گروگان اسرائیلی از غزه نجات یافتند؟رئیس بیمارستان شیبا یادآوری کرده است که سه گروگان مرد نجات‌یافته، گاهی هم خورد و خوراک بهتری داشتند. با این حال، آن‌ها برای مدتی طولانی از روشنایی روز محروم بودند و آسیب روحی وارد شده به آن‌ها به مراتب بدتر از گروگان‌هایی است که شش ماه پیش آزاد شدند.
نجات‌یافتگان برای تیم پزشکی خود تعریف کرده‌اند که با هر بار انتقال به یک مخفی‌گاه تازه، مأموران گروگان‌گیر آن‌ها هم عوض می‌شدند.
اسارت در یک‌قدمی مرگ
نوعا آرگامانی تعریف کرده است که گروگانگیرهای حماس از همان لحظۀ ورود به جشنواره موسیقی او را از آوی‌ناتان اور، نامزدش، جدا کردند. او پس از آن جدایی اجباری هرگز خبردار نشد که آوی‌ناتان در دست کدام اعضای حماس و در چه نقطه‌ای از غزه در اسارت است؛ و آیا زنده مانده یا نه.
افرادی که نوعا را گروگان گرفتند، حدود سه ماه نیز دو گروگان مرد اسرائیلی را مخفی کرده بودند؛ یوسی شرعابی و ایتای سابیرسکی، دو گروگان مردی بودند که گروه حماس بعداً نوعا را وادار کرد در یک ویدئو، کشته‌شدن آن دو را به اسرائیل خبر بدهد.
این زن ۲۶ ساله تعریف کرده است که چگونه اصابت موشک در جریان یک بمباران ارتش اسرائیل به آن مخفی‌گاه و مرگ یوسی شرعابی را در یک قدمی خود دید و هر لحظه فکر می‌کرد که پایان زندگی او هم فرا رسیده است.
نوعا از آن پس، در تنهایی دوران اسارت خود را سپری کرد. گروگانگیرهای حماس او را در تونل‌ها نگه‌داری نمی‌کردند، هر چند وقت یکبار محل اختفایش را تغییر می‌دادند و به گفتۀ نوعا، از مدتی پیش او را به خانۀ یک خانوادۀ «ثروتمند» فلسطینی برده بودند.
نوعا آرگامانی ۲۶ ساله بازگشته به آغوش پدرش، در کنار یک سرباز اسرائیلی
رسانه‌های اسرائیلی بر اساس گفته‌های نوعا به تیم پزشکی و خانواده‌اش گزارش دادند که او در هنگام اسارت چند باری هم اجازه یافته بود با پوشش زنان فلسطینی و حجاب کامل، دقایقی را به همراه آن‌ها از خانه بیرون برود.
این گزارش‌ها حاکی است که گروگان‌گیرها، نوعا را به خواندن قرآن، کتاب مقدس مسلمانان و مطالعات اسلامی هم وادار کرده بودند. به‌علاوه، او تنها چند بار در مدت اسارت امکان یافته بود حمام کند زیرا مراقبان نمی‌خواستند لحظه‌ای او را تنها بگذارند.
به گفتۀ نوعا، ورود کوماندوهای اسرائیلی به محل اختفای او با سروصدای زیادی همراه بود و آن‌ها هنگام ورود به زبان عبری به او اعلام کردند: «ما از ارتش دفاعی اسرائیل هستیم، آمده‌ایم تو را نجات بدهیم.»
هزارتوی مخفی‌گاه‌ها
بستگان آلموگ مئیر جان به برخی بستگان و دوستان خود گفته است در ساعتی که کوماندوها با حملۀ ضربتی خود وارد محل اختفای او و دو گروگان دیگر شدند، او خوابیده بود.
آلموگ روایت کرده است که در مدت هشت ماه اسارت، چند بار او را دست‌به‌دست کردند و به مخفی‌گاه‌های گوناگون بردند.
گزارش تیم پزشکی حاکی است که بهدلیل محرومیت‌های غذایی در آن دوران، او و سایر نجات‌یافتگان از کمبود انواع ویتامین رنج می‌برند.
به گفتۀ آلموگ، مأموران گروه حماس گاهی به او اجازه می‌دادند خبرهای شبکۀ الجزیره را ببیند و از این طریق، او دریافته بود که مردم اسرائیل برای آزادی گروگان‌ها به دولت اسرائیل فشار می‌آورند. او در یکی از آن گزارش‌ها، عکس خودش را در تظاهرات تل‌آویو دیده بود.
مأموران حماس در سالروز تولد آلموگ او را وادار کردند تا در مقابل دوربین، مطالب مورد نظر حماس خطاب به اسرائیل را بیان کند. آن فیلم هیچ‌گاه از سوی حماس پخش نشد و آلموگ هم از این موضوع بی‌خبر بود.
آلموگ مئیر جان پس از نجات از غزه و بازگشت به اسرائیل در آغوش یکی از بستگان نزدیکش
او با یادآوری «سوء استفادۀ» گروگان‌گیران حماس از خود و دو گروگان دیگر افزوده است ولی، «ما قوی ماندیم و از یکدیگر حمایت کردیم».
آلموگ همچنین گفته که شادی پس از آزادی برای او آمیخته به اندوه مرگ پدرش و ناراحتی از وضعیت گروگان‌های دیگری است که هنوز در اسارت گروه حماس هستند. او بر تداوم تلاش‌ها برای آزادی بقیه گروگان‌های اسرائیلی تأکید کرده است.
در جست‌وجوی ارتباط انسانی
آندره کوزولوف که کمتر از دو سال پیش از سن پترزبورگ روسیه برای ادامۀ زندگی به اسرائیل مهاجرت کرده بود، برای دوستانش تعریف کرده است در دوران اسارت به دو گروگان هم‌بندش، زبان روسی آموزش می‌داده است.
به گفتۀ کوزولف، هر سۀ آن‌ها همزمان مشغول آموختن زبان عربی بودند تا بتوانند با گروگانگیرهای خود بهتر تماس برقرار کنند، زیرا نگران طولانی شدن دوران اسارت خود بودند. آندره که مدت اقامتش در اسرائیل چندان طولانی نبود، در دوران اسارت در غزه یادگیری زبان عبری را هم شروع کرده بود.
آندره کوزولف پس از نجات غزه و بازگشت به اسرائیل
آشپزی برای گروگان‌گیرها
شلومی زیو ۴۰ ساله هم پس از آزادی تعریف کرده است که چگونه او و دو گروگان دیگر در دوران اسارت‌شنا به حفظ روحیۀ یکدیگر کمک کردند.
به گفتۀ شلومی، هر چند وقت یکبار مأموران حماس به آن‌ها تیغ و قیچی می‌دادند تا سر و صورت یکدیگر را اصلاح کنند و سپس قیچی و تیغ را به سرعت از آن‌ها می‌گرفتند. گاهی نیز فرصت می‌یافتند تا در همان اتاق زیر نظر مأموران حماس آشپزی کنند و گاهی دسته‌جمعی ورزش می‌کردند.
نجات چهار گروگان اسرائیلی در این عملیات کوماندویی که ظهر ۱۹ خرداد در اردوگاه نُصیرات در مرکز باریکۀ غزه انجام شد، موفق‌ترین برنامۀ اسرائیل در جنگ پرتلفات غزه به‌شمار می‌رود. آرنون زامورا، فرمانده این عملیات، در جریان حملۀ روز شنبه به شدت مجروح و سپس جان باخت و این عملیات نجات به یاد او، «عملیات آرنون» نام گرفت.
شلومی زیو تحت معالجۀ تیم پزشکی پس از نجات غزه و بازگشت به اسرائیل
در طرف فلسطینی، رویترز به نقل از کادر درمان غزه گزارش داد که میزان بالای تلفات روز ۱۹ خرداد، فلسطینی‌ها را در بهت فرو برده است. منابع وابسته به گروه حماس گفته‌اند که ۲۷۴ فلسطینی در جریان این عملیات کشته شدند. ارتش اسرائیل این تعداد تلفات را رد و تأکید کرده شمار کشته‌شدگان فلسطینی بسیار کمتر بوده است.
جنگ اسرائیل در غزه در واکنش به حملۀ گروه افراطی حماس به جنوب اسرائیل آغاز شد؛ در حملۀ ۱۵ مهر گذشته، حدود ۱۲۰۰ تن که اغلب غیرنظامی بودند، کشته و بیش از ۲۵۰ نفر به دست اعضای حماس گروگان گرفته شدند.
وزارت خارجۀ آمریکا پیشتر تصریح کرده که بهدلیل استفادۀ گروه حماس از «زیرساخت‌های غیرنظامی برای مقاصد نظامی و غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی»، راستی‌آزمایی اقدامات اسرائیل علیه غیرنظامیان دشوار است.
دولت بایدن همچنین تأکید دارد که «تنها مانع بر سر راه آتش‌بس و معاملۀ تبادل، حماس است». گروه افراطی حماس معامله با اسرائیل را به پایان کامل جنگ، خروج همۀ نظامیان اسرائیلی از غزه، حفظ اسلحه و ادامه حکومت خود مشروط کرده است.
هنوز ۱۱۶ اسرائیلی دیگر در اسارت گروه حماس هستند. ارزیابی‌ها حاکی است دست‌کم ۴۰ تن از آن‌ها کشته شده باشند.
تلاش دولت‌های غربی و منطقه به‌ویژه آمریکا، مصر و قطر برای معامله‌ای که به این گروگان‌گیری جمعی توسط حماس پایان دهد، تا کنون ثمربخش نبوده است.
بیشتر در این باره: سازمان ملل اسرائیل و حماس را به «جنایت جنگی» متهم کرد