همزمان با اعلام سازمان ملل مبنی بر آن که اسرائیل و گروه افراطی حماس هردو در غزه مرتکب جنایت جنگی شدهاند، وزیر خارجه آمریکا در تلاش برای پر کردن شکاف میان طرفین برای رسیدن به توافق آتشبس است.
آنتونی بلینکن که به قطر سفر کرده است، روز چهارشنبه ۲۳ خرداد گفت حماس در پاسخ به پیشنهاد آتشبس در غزه، «تغییرات متعددی» را پیشنهاد داده که این پیشنهادها شامل موارد «غیرقابل اجرا» نیز میشود.
با این حال او تأکید کرد که واشینگتن و میانجیها برای پر کردن شکاف بین گروه شبهنظامی فلسطینی و اسرائیل تلاش خواهند کرد.
حماس روز سهشنبه بهطور رسمی به پیشنهاد آتشبس آمریکا که توسط جو بایدن، رئیسجمهور این کشور در دوم خرداد مطرح شده بود، پاسخ داد.
این پیشنهاد شامل آتشبس و آزادی تدریجی گروگانهای اسرائیلی در غزه در ازای فلسطینیهای زندانی در اسرائیل میشود که در نهایت منجر به پایان دائمی جنگ میشود.
آنتونی بلینکن در یک کنفرانس خبری در دوحه گفت: «حماس میتوانست با یک کلمه پاسخ دهد: بله. اما در عوض نزدیک به دو هفته صبر کرد و سپس تغییرات بیشتری را پیشنهاد کرد که تعدادی از آنها فراتر از مواضعی است که قبلاً اتخاذ کرده و پذیرفته بود.»
حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دارد.
یکی از مقامات حماس به رویترز گفت که این پاسخ بر این نکات تأکید دارد که آتشبس باید به پایان دائمی خصومتها در غزه، عقبنشینی نیروهای اسرائیلی، بازسازی محدوده فلسطین و آزادی اسرای فلسطینی در اسرائیل منجر شود.
به گفته وزیرخارجه آمریکا برخی از پیشنهادات متقابل حماس «قابل اجرا» هستند و او معتقد است شکافهایی که بین دو طرف باقی مانده است را میتوان پر کرد.
ایالات متحده، قطر و مصر که در ماههای گذشته نقش میانجی را میان گروه افراطی حماس و اسرائیل ایفا کرده و برای آزادی بیش از ۱۰۰ نفر که در غزه در اسارت هستند تلاشکردهاند.
آقای بلینکن تصریح کرد که کشورش در روزهای پیشرو، به همراه مصر و قطر بر فشارها برای رسیدن به «توافق» تلاش خواهد کرد.
او افزود: «ما مصمم هستیم که تا شکافها را پر کنیم، و من معتقدم که این شکافها قابل حل هستند. اما باز هم، [رسیدن به این توافق] در نهایت به بلهگفتن مردم بستگی دارد.»
عزت الشرق، عضو دفتر سیاسی حماس، پیشتر گفته بود واکنش این گروه به پیشنهاد آتشبس که روز دوم خرداد از سوی جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، مطرح شده «مسئولانه، جدی و مثبت است و راه را برای یک توافق میگشاید.»
یک مقام اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود روز سهشنبه گفت دولت این کشور پاسخ را از طریق میانجی گران دریافت کرده است. او افزود: «حماس در پاسخ خود همه عناصر مهم و اصلی در این طرح را تغییر داده و پیشنهاد مربوط به آزادی گروگانها را رد کرده است.»
موضع سازمان ملل دربارهٔ «جنایات جنگی» در غزه
تحقیقات سازمان ملل به این نتیجه رسیده که هم اسرائیل و هم حماس در اوایل جنگ غزه مرتکب «جنایات جنگی» شدهاند و عملیات اسرائیل در این باریکه نیز به دلیل تلفات پرشمار غیرنظامیان مصداق «جنایت علیه بشریت» است.
این اتهامات که روز چهارشنبه اعلام شد نتایج تحقیقات دو هیئت کارشناسی سازمان ملل است که موضوع یکی از آنها حوادث ۱۵ مهر و موضوع دیگری واکنش نظامی اسرائیل به این حمله بود.
دولت اسرائیل که با این کمیسیونهای تحقیق همکاری نکرده است نتایج آن را محصول جانبداری ضد اسرائیلی توصیف کرد.
گروه حماس نیز تاکنون به نتایج این تحقیقات واکنش نشان نداده است.
جنگ در نوار غزه با واکنش نظامی اسرائیل به حمله غافلگیرانه شبه نظامیان حماس به خاک اسرائیل در روز ۱۵ مهر آغاز شد. در این حمله حدود هزار و ۲۰۰ اسرائیلی که اکثر آنها غیرنظامی بودند کشته شده و بیش از ۲۵۰ نفر نیز به گروگان گرفته شدند.
طبق آمارهای وزارت بهداشت نوار غزه که در کنترل حماس است، در حدود هشت ماهی که از شروع جنگ میگذرد بر اثر حملات اسرائیل بیش از ۳۷ هزار فلسطینی کشته شدهاند.
به گفته سازمان ملل و سایر نهادهای بینالمللی امدارسان اکثر جمعیت ۲٫۳ میلیونی این باریکه چند بار آواره شده، جمعیت پر شماری از گرسنگی رنج میبرند و بخش اعظم ساختمانهای مسکونی و زیرساختهای نوار غزه نابود شده است.
در این هشت ماه فقط یک آتشبس موقت چند روزه برقرار شده است و حدود ۱۲۰ نفر از گروگانها در ازای آزادی چند صد زندانی فلسطینی آزاد شدهاند ولی هنوز بیش از ۱۰۰ گروگان در اسارت حماس هستند.
گزارش تحقیقات سازمان ملل که در ژنو اعلام شد جنگ غزه را تا پایان ماه دسامبر بررسی کرده است.
این تحقیقات به این نتیجه رسیده که هر دو طرف جنایات جنگی، از جمله شکنجه، قتل یا کشتار عامدانه، تعرض به حرمت انسانی و رفتارهای بیرحمانه و غیرانسانی، مرتکب شدهاند.
هیئتهای کارشناسی سازمان ملل در گزارش خود میگویند که اسرائیل علاوه بر این جنایات جنگی دیگری، از جمله بهرهبرداری از گرسنگی به عنوان ابزار جنگی مرتکب شده است.
این گزارش میافزاید: «اسرائیل نه تنها نیازهای اساسی ساکنان غزه نظیر غذا، آب، دارو و سرپناه را تأمین نکرده، بلکه با اقدامات خود از تأمین این نیازهای اساسی توسط هر کشور یا نهاد دیگری جلوگیری کرده است.»
هیئت تحقیق سازمان ملل افزود که برخی از جنایاتی که اسرائیل مرتکب شده است نظیر قتل و کشتار غیرنظامیان در عین حال مصداق «جنایت علیه بشریت» است.
در بخشی از این گزارش آمده است: «تعداد پر شمار تلفات غیرنظامی، ویرانی گسترده ساختمانها و زیرساخت در نوار غزه نتایج اجتناب ناپذیر یک استراتژی است که هدفش ایجاد بیشترین ویرانی و خسارت بوده و با بیتوجهی کامل به معیارهای اصولی، نظیر تفکیک در اهداف حملات، استفاده متناسب از قدرت نظامی و رعایت احتیاط لازم برای پرهیز از آسیب زدن به غیرنظامیان، اجرا شده است.
گزارشها و اسنادی که توسط هیئتهای تحقیق سازمان ملل جمعآوری و تنظیم میشود میتواند مبنای تشکیل پرونده علیه خاطیان به اتهام ارتکاب جنایات جنگی باشد.
دادگاه کیفری بینالمللی که دادستان ارشد آن در ماه گذشته صدور حکم بازداشت برای نخستوزیر و وزیر دفاع اسرائیل و سه نفر از رهبران حماس به اتهام ارتکاب جنایات جنگی را درخواست کرد، میتواند به این تحقیقات و اسناد موجود در آن استناد کند.