محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، سه شنبه ۱۷ اردیبهشت در خصوص تصمیم تهران در واکنش به محدودیت‌های تازه آمریکا گفته است، جمهوری اسلامی از توافق هسته‌ای با قدرتهای جهانی، برجام، خارج نمی‌شود، اما برخی فعالیت‌های داوطلبانه را نیز انجام نخواهد داد.
پس از آن که آمریکا هفته گذشته دو معافیت همکاری هسته‌ای با تهران را لغو کرد، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران از تصمیم این کشور برای «از سرگیری» برخی فعالیت‌های هسته‌ای در سالگرد خروج آمریکا از برجام در ۱۸ اردیبهشت خبر دادند.
بیشتر در این باره: نامه‌های روحانی به سران پنج کشور؛ چند نماینده مجلس: ایران از برجام خارج نمیشودمحمد جواد ظریف در بدو ورود به مسکو اظهار داشت: «اقداماتی که آمریکا در طول یک سال گذشته به ویژه قبل از خروج و بعد از خروج از برجام انجام داده، برای ایجاد یک وقفه در ادامه کار برجام بوده است.»
وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه جمهوری اسلامی «با علم به این سیاست آمریکا با مدارا و صبر استراتژیک برخورد کرده است»، گفت: «متاسفانه اتحادیه اروپا و بقیه اعضای جامعه بین المللی این توان را نداشت که در برابر فشار آمریکا ایستادگی کنند ولذا ایران این طور به مصلحت دیده که برخی از تعهدات و اقداماتی را که به صورت داوطلبانه در برجام انجام می داده، فعلا اجرا نکند.»
محمد جواد ظریف می‌گوید، ایران براساس برجام در عین ادامه این توافق می‌‌تواند برخی از فعالیت‌های هسته‌ای خود را «در چارچوب» بند‌های ۲۶ و ۳۶ این توافق از سر بگیرد.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه گفته است: «اقدام ایران کاملا در این چارچوب است، بنابراین ایران از برجام خارج نخواهد شد، ایران کاملا در چارچوب برجام عمل می کند و یک فرصتی برای سایر اعضای برجام است که اقدامات لازم را انجام دهند، نه اینکه صرفا به صدور بیانیه اکتفا کنند.»
به گفته محمد جواد ظریف تصمیم‌های ایران در واکنش به آنچه که وی «بدعهدی آمریکا» خوانده، روز چهارشنبه اعلام خواهند شد.
وزیر امور خارجه ایران گفته است در این خصوص با سرگئی لاوروف همتای روس خود مذاکره خواهد کرد.
از سوی دیگر، خبرگزاری دولتی ایرنا نیز گفته است که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، روز چهارشنبه در نامه‌ای به سران پنج کشور عضو برجام اعلام خواهد کرد که به دلیل «عمل نکردن طرف مقابل به تعهداتش» در برجام، برای ایران «راهی جز کاهش تعهداتش نیست».
در همین حال، یک مقام دولت فرانسه روز سه شنبه هشدار داده است در صورتی که ایران برجام را نقض کند، اروپا ناچار است دوباره تحریم‌ها علیه این کشور را برقرار کند.
این مقام فرانسوی گفت: «بستگی دارد که تهران فردا (چهارشنبه) چه بگوید. اما در این مقطع ما انتظار داریم که اروپایی‌ها واکنش یکسانی به آن نشان دهند. البته ما دقیق نمی‌دانیم که برنامه آنها چه خواهد بود. با این حال خودمان را برای احتمالات متفاوت آماده می‌کنیم».
سه کشور اروپایی حاضر در توافق هسته‌ای با ایران، یعنی فرانسه، بریتانیا و آلمان از زمان خروج امریکا از این توافق در سال گذشته کوشیده‌اند تا برجام را حفظ کنند.
جمعه گذشته دولت آمریکا ضمن اعلام تمدید پنج معافیت هسته‌ای همکاری با ایران، از لغو دو معافیت مبادله اورانیوم غنی‌شده با اورانیوم طبیعی (کیک زرد) بین ایران و دیگر کشورها و همچنین انتقال آب سنگین مازاد نیروگاه اراک به خارج از کشور خبر داد.
خبرگزاری بلومبرگ نوشته بود که لغو معافیت مربوط به مبادله اورانیوم غنی‌شده با کیک زرد برای ایران اهمیت دارد چرا که باعث بروز چالش‌هایی جدی برای برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد.
طبق این گزارش، در صورتی که ایران نتواند مازاد ذخیره اورنیوم غنی شده خود را از کشور خارج کند با وضعیت دشواری روبه‌رو خواهد شد که ناچار است یا غنی‌سازی را متوقف کند یا تن به نقض برجام بدهد.
در حالی آمریکا لغو دو معافیت همکاری اتمی با ایران را در روز شنبه ۱۴ اردیبهشت اجرا کرد که دو روز پیش از آن نیز اعلام کرده بود مهلت شش ماهه به شماری از مشتریان نفت ایران را تمدید نمی‌کند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، پس از انتقادهای فراوان به توافق هسته‌ای با ایران سرانجام اردیبهشت سال گذشته خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و خواستار مذاکره دوباره با ایران بر سر «تمامی مسائل»، از جمله پرونده هسته‌ای، فعالیت‌های موشکی و نقش منطقه‌ای جمهوری اسلامی، شد.