محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در یک پیام ویدئویی که به مناسبت فرا رسیدن نوروز منتشر کرده، گفته است: درسی که از مبارزه با ویروس کرونا گرفته «لزوم نوسازی در شیوه حکمرانی» جمهوری اسلامی و «ظرفیت‌سازی در نهادهای مدنی» است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، او در این پیام گفت: «اجازه بدهید که در لحظات سال جدید صادقانه خدمت شما عرض کنم که ما برای مبارزه با تحریم و کرونا نیازمند یک خانه‌تکانی ذهنی هستیم. این مبارزه لزوم نوسازی در شیوه حکمرانی را به ما آموخت».
وزیر خارجه ایران در حالی از رسیدن به چنین نتیجه‌ای سخن می‌گوید که چند هفته پیش از این، پروانه سلحشوری، نماینده مجلس شورای اسلامی به خاطر انتقاد از شیوه حکمرانی در جمهوری اسلامی با شکایت سازمان اطلاعات سپاه پاسداران و برخی «مراجع دیگر» به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شد.
خانم سلحشوری که در یکی از نطق‌هایش به سبک حکمرانی جمهوری اسلامی و «استبداد سرکش» حمله کرده بود پس از احضار گفت: «سخت‌ترین لحظات زمانی بود که از جایگاه یک نماینده مجلس به جهت اظهارنظر و دفاع از حقوق مردم، بازجویی می‌شدم».
او در نطق روز ۱۸ آذر در مجلس گفته بود: «گسست اجتماعی، بی‌اعتمادی اجتماعی، نبود سرمایه اجتماعی، شکاف طبقاتی، شکاف جنسیتی، از معلول‌های حکمرانی غیرمطلوب کشور است».
بیشتر در این باره: آیا ویروس کرونا روند سکولار شدن جامعه ایران را شتاب می‌بخشد؟محمدجواد ظریف در ادامه پیام نوروزی‌اش گفته است: «نوروز آنگاه خجسته خواهد شد که ما از بند برخی از توهمات در سیاست خارجی و داخلی و نسبت میان این دو رسته باشیم، برای مبارزه با تحریم‌ها باید با همه اشکال گوناگون خودتحریمی وداع کنیم و وارد عصر جدید دیپلماسی شویم. در دنیای امروز دیپلماسی رسمی بدون دیپلماسی عمومی و بدون ظرفیت‌سازی در نهادهای مدنی به جایی نمی‌رسد».
وزیر خارجه ایران در حالی پیشنهاد «ظرفیت‌سازی در نهادهای مدنی» را داده است که طی سال‌های اخیر هرگونه تشکل مدنی غیروابسته به مجموعه نظام جمهوری اسلامی با فشار و آزار حکومتی مواجه شده و در همین زمینه، ۲۶۰ فعال سیاسی و مدنی داخل ایران شهریورماه امسال به «افزایش فشارهای سازمان‌یافته» بر فعالان اجتماعی و احکام سنگین زندان برای آنان اعتراض کردند.
این فشارها بیشتر از سوی وزارت اطلاعات زیر نظر دولت حسن روحانی و حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران صورت می‌گیرد.
وزیر خارجه ایران در ادامه پیام نوروزی خود گفته که ایران در مقابله با شیوع ویروس کرونا «آسیب‌پذیرتر» از دیگر کشورهاست اما تقصیر این موضوع را تنها متوجه تحریم‌های آمریکا دانسته است.
در مقابل، مقامات آمریکایی می‌گویند که «جمهوری اسلامی از تحریم‌ها به عنوان بهانه‌ای برای پنهان کردن بی‌کفایتی خود، از جمله عدم تمایل به انجام اقدامات سختگیرانه لازم برای محدود کردن تردد شهروندان [برای جلوگیری از گسترش کرونا] استفاده می‌کند».
آقای ظریف در پایان پیام خود از ایرانیان خارج از کشور درخواست کمک کرده و گفته است: «امروز وطن به کمک شما بیش از هر زمان دیگری نیازمند است».
بسیاری از ایرانیان مقیم خارج از کشور طی سال‌ها تابعیت کشور محل اقامت خود را نیز دریافت کرده‌اند و حکومت ایران که تابعیت دوم شهروندان خود را به رسمیت نمی‌شناسد معمولا به افراد دوتابعیتی بازداشت‌شده در ایران اجازه نمی‌دهد که از خدمات کنسولی بهره‌مند شوند.
هم‌اکنون شیوع ویروس کرونا در ایران از کانون اصلی آن، یعنی چین، بسیار شدیدتر شده است و بنا به اعلام وزارت بهداشت، کرونا «در هر ده دقیقه جان یک نفر» را در ایران می‌گیرد.
مدیر امور اضطراری سازمان جهانی بهداشت در غرب آسیا در روزهای اخیر به خبرگزاری رویترز گفته بود که شمار موارد رسمی اعلام‌شده از ابتلا به کرونا در ایران ممکن است تنها یک‌پنجم شمار واقعی باشد.