سازمانهای اطلاعاتی آمريکا معتقدند که رهبران ايران هنوز تصميم به ساخت بمب هستهای ايران نگرفتهاند و برخی از مقامهای آمريکايی گفتهاند که مشکلات اخير در ارتباط با تجهيزات هسته ای و افراد درگير در آن، برنامه اتمی ايران را دو سال يا بيشتر به تاخير انداخته است.
گزارش خبرگزاری رويترز حاکی است برآوردهای سازمانهای اطلاعاتی آمريکا که از سازمانهای امنيتی اسرائيل نيز برای تهيه آن کمک گرفته شده است، از فشارهای سياسی بر رهبران آمريکا و اسرائيل برای حمله نظامی به زيرساختهای هستهای ايران کاسته است.
اين گزارش میافزايد که برآوردهای ياد شده همچنين به دولت باراک اوباما فرصت میدهد تا راهکار تعامل ديپلماتيک با تهران را دنبال کند و در عين حال از اهرم تهديد برای افزايش تحريمها علیه ایران نيز استفاده شود.
منابع اطلاعاتی اسرائيلی در گزارشهای خود اعلام کرده اند که حملات به دانشمندان هستهای ايران و يک ويروس رايانهای که احتمال میرود سيستمهای مربوط به تجهيزات غنیسازی اورانيوم ايران را آلوده کرده است، باعث کند شدن پيشرفت اتمی اين کشور شده است.
ژنرال مايکل هيدن، رئيس پيشين سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا (سيا) در اين زمينه گفته است: «بيش از آنچه که فکر میکرديم زمان در اختيار داريم.»
وی بر اين اعتقاد است که «تصميم کليدی» برای اقدام احتمالی نظامی عليه ايران تا «دوره بعدی رياست جمهوری آمريکا» به تأخير افتاده است که میتواند پس از انتخابات سال ۲۰۱۲ باشد.
رويترز میافزايد: همزمان مقامهای پيشين و فعلی امنيت ملی و اطلاعاتی آمريکا ابراز عقيده کردهاند که ايران فعالانه در تلاش است تا زيرساخت و دانش فنی مربوط به توليد بمب اتمی را برای زمانی که رهبران سياسی تصميم به ساخت يک بمب هستهای بگيرند، با هم ترکيب کند.
يک مقام آمريکايی که از نزديک تحولات مربوط به برنامه اتمی ايران را دنبال میکند به اين خبرگزاری گفته است: «گروههای اطلاعاتی فکر میکنند که ايرانیها لزوماً به طور کامل در مسير يک برنامه توسعه سلاح هستهای نيستند، ولی بحثهای زيادی در درون رژيم مطرح است که در اين مسير گام بردارند.»
وی که نامش فاش نشده است افزود: «اين تصميمی حساس برای يک حکومت منزوی است و مردم از نزديک حرکت آنها را نظاره میکنند.»
به گفته وی، «حتی اگر ايرانیها چنين کار اشتباهی را انجام دهند و به سمت ساخت سلاح هستهای پيش بروند، مشخص نيست که آيا میتوانند به سرعت اين کار را انجام دهند. آنها دانش زيادی کسب کردهاند، ولی عملی کردن آن يک امر بسيار متفاوت است.»
کشورهای عضو گروه پنج به علاوه يک شامل آمريکا، روسيه، چين، فرانسه و بريتانيا همراه با آلمان، قرار است هفته آينده در استانبول ترکيه با طرف ايرانی وارد مذاکره شده و درباره موضوع تبادل سوخت و ماهيت برنامه هستهای تهران گفتوگو کنند.
اين در حالی است که علی اکبر صالحی، سرپرست وزارت امور خارجه و رئيس سازمان انرژی اتمی ايران گفته است که پرونده هستهای ايران جايی در اين مذاکرات ندارد.
«قابليت جهش اتمی»
خبرگزاری رويترز در گزارش خود اشاره کرده که برای سالها، يک مسئله کليدی در بحثهای تحليلگران اين بوده که زمانی که رهبران سياسی دستور ساخت يک بمب اتمی را صادر کنند، دانشمندان و مهندسان ايرانی با چه سرعتی میتوانند اين کار را انجام دهند.
ایران رسماً از زبان آیتالله خامنهای اعلام کرده است که «استفاده از سلاحهای هستهای» را حرام میداند، اما نکته اینجاست که در این فتوای رهبر جمهوری اسلامی اشارهای به حرام بودن «ساخت یا دستیابی به تکنولوژی ساخت» اینگونه جنگافزارها نشده است.
در گزارش جنجال برانگيزی که سازمانهای اطلاعاتی آمريکا در سال ۲۰۰۷ انتشار دادند، گفته شده بود که ايران برنامه خود برای ساخت سلاح اتمی را در پاييز سال ۲۰۰۳ به حال تعليق در آورد، اگرچه تهران «گزينه توسعه سلاح هستهای را برای خود محفوظ نگهداشته بود.»
بر اساس برآورد سازمان اطلاعات ملی آمريکا در سال ۲۰۰۷، ايران قادر است تا اورانيوم کافی براس ساخت بمب اتمی را تا اوايل سال ۲۰۱۰ فراهم کند. اما اکنون سازمانهای اطلاعاتی آمريکا از توانايی ايران برای دستيابی به بمب هستهای پس از سال ۲۰۱۵ خبر دادهاند.
اين گزارش حاکی است که برخی از سازمان های اطلاعاتی اسرائيل قوياً با اين برآورد مخالفت کرده و میگويند که ايران قادر به ساخت سلاح هستهای ظرف چندين ماه است تا چندين سال.
با اين حال، در روزهای اخير به نظر میرسد که سازمانهای اطلاعاتی اسرائيل در حال بازنگری در اين ارزيابی خود بوده و ميئر داگان، رئيس پيشين موساد، سازمان جاسوسی اسرائيل، گفته است که تهران قادر نيست تا چهار سال آينده به بمب اتمی دست يابد.
ولی چنين برآوردی با مخالفت برخی از تحليلگران آمريکايی و حتی بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل، روبهرو شده است. آقای نتانياهو چند روز پس از اظهارات ميئر داگان تأکيد کرد که ايرانیها هنوز به دنبال بمب هستهای هستند و تنها راه مقابله با این موضوع، ترکيب تحريمها با تهديد به اقدام نظامی عليه تهران برای وادار کردن ايران به دست کشيدن از برنامه اتمیاش است.
ديويد آلبرايت، رئيس مؤسسه علوم امنيت بينالمللی در واشينگتن، نيز از جمله مخالفان پيشبينی آقای داگان است و میگويد درک نمیکند چرا اسرائيلیهايی نظير داگان آن قدر اطمينان دارند که ايران قادر نيست زودتر از سال ۲۰۱۵ به توانايی ساخت بمب هستهای دست يابد.
وی معتقد است پيشرفت ايران میتواند به گونهای باشد که با يک جهش ظرف يک يا دو سال آینده به بمب اتمی دست يابد.
گزارش خبرگزاری رويترز حاکی است برآوردهای سازمانهای اطلاعاتی آمريکا که از سازمانهای امنيتی اسرائيل نيز برای تهيه آن کمک گرفته شده است، از فشارهای سياسی بر رهبران آمريکا و اسرائيل برای حمله نظامی به زيرساختهای هستهای ايران کاسته است.
اين گزارش میافزايد که برآوردهای ياد شده همچنين به دولت باراک اوباما فرصت میدهد تا راهکار تعامل ديپلماتيک با تهران را دنبال کند و در عين حال از اهرم تهديد برای افزايش تحريمها علیه ایران نيز استفاده شود.
منابع اطلاعاتی اسرائيلی در گزارشهای خود اعلام کرده اند که حملات به دانشمندان هستهای ايران و يک ويروس رايانهای که احتمال میرود سيستمهای مربوط به تجهيزات غنیسازی اورانيوم ايران را آلوده کرده است، باعث کند شدن پيشرفت اتمی اين کشور شده است.
ژنرال مايکل هيدن، رئيس پيشين سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا (سيا) در اين زمينه گفته است: «بيش از آنچه که فکر میکرديم زمان در اختيار داريم.»
وی بر اين اعتقاد است که «تصميم کليدی» برای اقدام احتمالی نظامی عليه ايران تا «دوره بعدی رياست جمهوری آمريکا» به تأخير افتاده است که میتواند پس از انتخابات سال ۲۰۱۲ باشد.
رويترز میافزايد: همزمان مقامهای پيشين و فعلی امنيت ملی و اطلاعاتی آمريکا ابراز عقيده کردهاند که ايران فعالانه در تلاش است تا زيرساخت و دانش فنی مربوط به توليد بمب اتمی را برای زمانی که رهبران سياسی تصميم به ساخت يک بمب هستهای بگيرند، با هم ترکيب کند.
يک مقام آمريکايی که از نزديک تحولات مربوط به برنامه اتمی ايران را دنبال میکند به اين خبرگزاری گفته است: «گروههای اطلاعاتی فکر میکنند که ايرانیها لزوماً به طور کامل در مسير يک برنامه توسعه سلاح هستهای نيستند، ولی بحثهای زيادی در درون رژيم مطرح است که در اين مسير گام بردارند.»
وی که نامش فاش نشده است افزود: «اين تصميمی حساس برای يک حکومت منزوی است و مردم از نزديک حرکت آنها را نظاره میکنند.»
به گفته وی، «حتی اگر ايرانیها چنين کار اشتباهی را انجام دهند و به سمت ساخت سلاح هستهای پيش بروند، مشخص نيست که آيا میتوانند به سرعت اين کار را انجام دهند. آنها دانش زيادی کسب کردهاند، ولی عملی کردن آن يک امر بسيار متفاوت است.»
کشورهای عضو گروه پنج به علاوه يک شامل آمريکا، روسيه، چين، فرانسه و بريتانيا همراه با آلمان، قرار است هفته آينده در استانبول ترکيه با طرف ايرانی وارد مذاکره شده و درباره موضوع تبادل سوخت و ماهيت برنامه هستهای تهران گفتوگو کنند.
اين در حالی است که علی اکبر صالحی، سرپرست وزارت امور خارجه و رئيس سازمان انرژی اتمی ايران گفته است که پرونده هستهای ايران جايی در اين مذاکرات ندارد.
«قابليت جهش اتمی»
خبرگزاری رويترز در گزارش خود اشاره کرده که برای سالها، يک مسئله کليدی در بحثهای تحليلگران اين بوده که زمانی که رهبران سياسی دستور ساخت يک بمب اتمی را صادر کنند، دانشمندان و مهندسان ايرانی با چه سرعتی میتوانند اين کار را انجام دهند.
ایران رسماً از زبان آیتالله خامنهای اعلام کرده است که «استفاده از سلاحهای هستهای» را حرام میداند، اما نکته اینجاست که در این فتوای رهبر جمهوری اسلامی اشارهای به حرام بودن «ساخت یا دستیابی به تکنولوژی ساخت» اینگونه جنگافزارها نشده است.
در گزارش جنجال برانگيزی که سازمانهای اطلاعاتی آمريکا در سال ۲۰۰۷ انتشار دادند، گفته شده بود که ايران برنامه خود برای ساخت سلاح اتمی را در پاييز سال ۲۰۰۳ به حال تعليق در آورد، اگرچه تهران «گزينه توسعه سلاح هستهای را برای خود محفوظ نگهداشته بود.»
بر اساس برآورد سازمان اطلاعات ملی آمريکا در سال ۲۰۰۷، ايران قادر است تا اورانيوم کافی براس ساخت بمب اتمی را تا اوايل سال ۲۰۱۰ فراهم کند. اما اکنون سازمانهای اطلاعاتی آمريکا از توانايی ايران برای دستيابی به بمب هستهای پس از سال ۲۰۱۵ خبر دادهاند.
اين گزارش حاکی است که برخی از سازمان های اطلاعاتی اسرائيل قوياً با اين برآورد مخالفت کرده و میگويند که ايران قادر به ساخت سلاح هستهای ظرف چندين ماه است تا چندين سال.
با اين حال، در روزهای اخير به نظر میرسد که سازمانهای اطلاعاتی اسرائيل در حال بازنگری در اين ارزيابی خود بوده و ميئر داگان، رئيس پيشين موساد، سازمان جاسوسی اسرائيل، گفته است که تهران قادر نيست تا چهار سال آينده به بمب اتمی دست يابد.
ولی چنين برآوردی با مخالفت برخی از تحليلگران آمريکايی و حتی بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل، روبهرو شده است. آقای نتانياهو چند روز پس از اظهارات ميئر داگان تأکيد کرد که ايرانیها هنوز به دنبال بمب هستهای هستند و تنها راه مقابله با این موضوع، ترکيب تحريمها با تهديد به اقدام نظامی عليه تهران برای وادار کردن ايران به دست کشيدن از برنامه اتمیاش است.
ديويد آلبرايت، رئيس مؤسسه علوم امنيت بينالمللی در واشينگتن، نيز از جمله مخالفان پيشبينی آقای داگان است و میگويد درک نمیکند چرا اسرائيلیهايی نظير داگان آن قدر اطمينان دارند که ايران قادر نيست زودتر از سال ۲۰۱۵ به توانايی ساخت بمب هستهای دست يابد.
وی معتقد است پيشرفت ايران میتواند به گونهای باشد که با يک جهش ظرف يک يا دو سال آینده به بمب اتمی دست يابد.