مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید که اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) درباره برنامه هستهای ایران نیازمند ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار یورو بودجه در سال است که باید از منابع اضافی تامین شود.
یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس، روز سهشنبه، سوم شهریورماه، در نخستین نشست شورای حکام این سازمان پس از انعقاد توافق وین میان ایران و شش قدرت جهانی، گزارشی از روند اجرای این توافق و راستیآزمایی آن ارائه کرد و گفت که همکاری آژانس در این مسیر نیازمند تامین مالی آن است.
وی در سخنان خود که نسخهای از آن به دست رادیوفردا رسید اظهار داشت: «برآورد ما برای اجرای برنامه جامع اقدام مشترک سالانه ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار یورو است.»
آقای آمانو افزود: «سه میلیون یورو از این رقم صرف اجرای موقتی پروتکل الحاقی خواهد شد و راستیآزمایی و نظارت بر تعهدات ایران در چارچوب توافق برجام از جمله هزینههای مربوط به بازرسیها، نیز شش میلیون و ۲۰۰ هزار یورو خواهد بود.»
وی از کشورهای عضو شورای حکام خواست تا به همکاری خود در زمینه تامین منابع مالی مورد نیاز آژانس در ارتباط با اجرای برجام ادامه دهند و گزارش او را برای راستیآزمایی برنامه جامع اقدام مشترک و بازبینی بودجه سال ۲۰۱۷-۲۰۱۶ آژانس در این زمینه تصویب کنند.
ایران و شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه با آلمان روز ۲۳ تیرماه در وین به توافقی دست یافتند که بر اساس آن ایران پذیرفت تا بسیاری از فعالیتهای هستهایش را تعطیل یا به حال تعلیق در آورد و پس از تایید اقداماتش توسط آژانس، تحریمهای بینالمللی علیه تهران لغو یا کاهش یابد.
مدیرکل آژانس در سخنان روز سهشنبه خود با استقبال از اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران در چارچوب توافق وین گفت که این پروتکل، ابزار قوی راستیآزمایی در اختیار آژانس قرار میدهد و من از شش سال پیش که مدیرکل شدم همواره خواستار اجرای این پروتکل بودم.
به گفته وی، علاوه بر ایران ۱۲۰ کشور دیگر نیز پروتکل الحاقی را تصویب کردهاند و زمانی که جمهوری اسلامی این پروتکل را اجرا کند «ما دسترسی وسیعتری به اطلاعات و سایتهای (هستهای) ایران خواهیم داشت».
بر اساس پروتکل الحاقی، ایران باید اطلاعات جزئی و کامل را در زمینه فعالیتهای مربوط به چرخه سوخت هستهای در اختیار آژانس قرار داده و اجازه دهد که بازرسان آن هر زمان که خواستند به تاسیسات مورد نظر خود دسترسی داشته باشند.
ایران در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک تعهدات اضافی را پذیرفته است که به اقدامات شفاف سازی معروف هستند. این تعهدات شامل افزایش دسترسی بازرسان آژانس به معادن اورانیوم و کارگاهها، و ادامه نظارت بر ساخت سانتریفوژها و انبارهای آن استمدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی
به گفته آمانو، پس از ارائه اطلاعات از سوی ایران «ما صحت و کامل بودن آن را راستیآزمایی خواهیم کرد و این اطلاعات باید مرتبا بهروز شود».
مدیرکل آژانس همچنین تصریح کرد که «ایران در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک تعهدات اضافی را پذیرفته است که به اقدامات شفافسازی معروف هستند».
«این تعهدات شامل افزایش دسترسی بازرسان آژانس به معادن اورانیوم و کارگاهها، و ادامه نظارت بر ساخت سانتریفیوژها و انبارهای آن است».
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آقای آمانو در بخش دیگری از سخنانش گفت که ایران «حجم زیادی» از اطلاعات را به آژانس ارائه کردهاست که مرتبط با تحقیقات آژانس در خصوص اتهام وجود ابعاد نظامی در برنامه هستهای ایران هستند.
یوکیا آمانو همچنین در پاسخ به پرسشهای خبرنگاران گفت که برای ارزیابی مفید بودن این اطلاعات ارائهشده «هنوز زود است» و آژانس پیش از ارائه نظر در این مورد نیاز به بررسیهای کامل دارد.
وی در بخش دیگری از سخنانش به امضای توافق موسوم به «نقشه راه» میان ایران و آژانس در روز ۱۴ ژوئیه اشاره کرد و گفت که هدف از این توافق، سرعت بخشیدن و تقویت همکاری و گفتوگو میان ایران و آژانس با رویکرد حلوفصل مسائل باقیمانده تا پایان سال ۲۰۱۵ است.
به گفته آقای آمانو، این توافق بخشی از «چارچوب همکاری» مورد توافق میان ایران و آژانس در نوامبر سال ۲۰۱۳ است.
آن گونه که مدیرکل آژانس گفته است: «ایران روز ۱۵ اوت توضیحاتی را به صورت نوشته و اسناد پیوست برای راستیآزمایی مسائل باقیمانده گذشته و حال» در ارتباط با برنامه هستهایش ارائه کرد.
«گزارش تمام فعالیتهای مرتبط با نقشه راه روز ۱۵ اکتبر تکمیل خواهد شد و من در نشست ۱۵ دسامبر شورای حکام، گزارش ارزیابیهای خود را ارائه خواهم کرد».
وی خطاب به اعضای شورای حکام آژانس گفت که «این یک فرصت تاریخی برای حل و فصل برنامه اتمی ایران است و من امیدوارم که به طور کامل از این فرصت تاریخی بهرهبرداری شود».