معاون وزیر خارجه ایران می‌گوید در توافق اتمی وین، نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح‌های هستهای یا ان پی تی «لحاظ نشده»، اما در این توافق «یک یا دو مورد استثنا» درباره «نظارت» بر برنامه اتمی ایران وجود دارد.
عباس عراقچی، روز دوشنبه ۲۶ مرداد، در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت وابسته به مجلس شورای اسلامی، اعلام کرد که نظارت‌های پذیرفته‌شده در توافق اتمی وین «در چارچوب پروتکل الحاقی است» و در هیچ یک از بندهای آن نظارتی بیش از پروتکل الحاقی «لحاظ نشده است».
آقای عراقچی درعین حال اضافه کرد: «یک یا دو مورد استثنا در خصوص نوع نظارت در برجام وجود دارد اما با آن چیزی که تحت عنوان پروتکل پلاس از سوی برخی کشورها مطرح می‌شود، کاملاً فاصله دارد و نظارتی بیش از پروتکل الحاقی نیست».
این عضو ارشد تیم مذاکره اتمی ایران اشاره‌ای به جزئیات موارد مستثنی از پروتکل الحاقی در توافق اتمی وین نکرده است.
پیش از توافق اتمی وین و در خرداد ماه برخی تحلیلگران از جمله فرانسوا نیکولو، سفیر پیشین فرانسه در ایران، اعلام کرده بودند که پذیرش پروتکل الحاقی برای پاسخگویی به سؤالات آژانس درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه اتمی ایران یا پی ام دی کافی نیست و طرفین مذاکره، در پی تدوین فصلی به عنوان پروتکل الحاقی پلاس یا ضمیمه پروتکل الحاقی هستند.
به گفته این تحلیلگران در پروتکل الحاقی پلاس می‌توان به چالش‌هایی چون نحوه دسترسی به برخی سایت‌های غیرهسته‌ای و یا مصاحبه با دانشمندان هستهای ایران که الزاماً در خود پروتکل الحاقی به آن اشاره نشده است، پرداخت.
پیش از توافق اتمی وین، آیت‌الله علی خامنه‌‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، بارها تأکید کرده بود که ایران اجازه بازرسی از مراکز نظامی و مصاحبه با دانشمندان هستهای را نخواهد داد.
این در حالی است که بر اساس «نقشه راهی» که روز سه شنبه ۲۳ تیرماه، و ساعاتی پیش از اعلام رسمی توافق جامع اتمی ایران با گروه ۵+۱ بین رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امضا شد، دو طرف در مورد مسئله سایت نظامی پارچین به «توافقی مجزا» رسیده‌‌اند.
در این بند از نقشه راه جدید ایران و آژانس به هیچ یک از جزئیات این «ترتیب مجزا» اشاره نشده است.
با این حال در نشست‌های پرسش و پاسخ کمیته های مختلف سنا و مجلس نمایندگان با مقامات دولت آمریکا در هفته‌های گذشته برخی از نمایندگان و سناتورهای آمریکایی فاش کردند که بر اساس بندی از این «نقشه راه» نمونه‌‌برداری از سایت پارچین به عهده ایران است.
در همین حال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه ۱۵ اوت اعلام کرد که اطلاعات و مدارک ایران درباره مسائل باقی‌‌مانده گذشته برنامه هستهای این کشور را دریافت کرده است.
«بازرسان آژانس از سوی وزارت اطلاعات چک می‌شوند»
آقای عراقچی در بخش دیگری از این گفت‌وگو گفته است که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سوی «وزارت اطلاعات چک می‌شوند» و پس از آن وزارت خارجه برای آنها ویزا صادر می‌کند.
وی تأکید کرد که هیچ فردی خارج از گروه بازرسان مورد تأیید جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند تحت عنوان بازرس آژانس وارد کشور شود.
آقای عراقچی در مرداد ماه نیز گفته بود که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید از کشورهایی باشند که ایران با آنها روابط دیپلماتیک دارد و بازرسان آمریکایی و کانادایی نمی‌توانند برای بازرسی از تأسیسات اتمی، به ایران بیایند.
وی تأکید کرده بود که آژانس باید حدود ۱۵۰ بازرس را معرفی کند و پس از تأیید ایران، این افراد می‌توانند برای بازرسی و راستی‌آزمایی به ایران سفر کنند.
