یک منبع مطلع به رادیوفردا خبر داد که همزمان با اعمال تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران در نیمه آبان سال جاری، درآمد جمهوری اسلامی از دو میدان گازی مشترک با آذربایجان و بریتانیا مسدود می‌شود.
شرکت «بازرگانی نفت ایران» (NICO) سهمی ده درصدی در میدان گازی شاه دنیز آذربایجان و شرکت «آی‌اوسی» (Iranian Oil Company UK Ltd) سهمی ۵۰ درصدی در میدان «رام» دریای شمال دارد. این شرکت‌ها زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران هستند. اپراتور هر دو پروژه، شرکت بریتیش پترولیوم (بی‌پی) است.
یک مقام ارشد شرکت «بی‌پی» در خبری اختصاصی به رادیوفردا گفت که آمریکا هر دو پروژه را از تحریم‌ها معاف کرده، به این شرط که درآمد ایران از این پروژه‌ها «به حساب‌هایی در خارج واریز و بلوکه شود».
وی گفت که درآمد ایران از میدان شاه دنیز در حسابی در «جزایر کی‌من» واریز خواهد شد و درآمد ایران از میدان رام، به حسابی در خود لندن واریز می‌شود.
آمریکا روز سه‌شنبه، ۱۷ مهرماه، با دادن مجوزی یک ساله، پروژه مشترک گازی ایران و بریتانیا در دریای شمال را از تحریم‌ها معاف کرد، با این شرط که تمامی عایدی مربوط به ایران تا زمانی که تحریم‌ها پابرجاست در یک حساب واریز شده و تا تصمیم بعدی آمریکا مسدود بماند.
آمریکا دو ماه پیش نیز میدان شاه دنیز آذربایجان را از تحریم‌ها معاف کرد.
الهام شبان، مدیر مرکز مطالعات نفت خزر در باکو، به رادیوفردا گفت که در دور گذشته تحریم‌ها (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵) آمریکا تنها به میدان شاه دنیز معافیت داده بود و درآمد ایران به مدت بیش از سه سال در حسابی در نروژ مسدود شد.
اما این معافیت شامل میدان «رام» نشد و تولید این میدان برای چهار سال متوقف شد.
بر اساس آمارهای رسمی دولت بریتانیا، میدان رام در سال گذشته یک میلیارد و ۳۶۰ میلیون متر مکعب تولید گاز داشت. تولید گاز فاز اول میدان شاه دنیز در سال گذشته نیز حدود ده میلیارد متر مکعب بود.
به گفته آقای شبان، غیر از گاز، روزانه حدود ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی (نوعی نفت خام فوق سبک و گران‌قیمت) نیز در میدان شاه دنیز تولید می شود که ارزش آن حتی بیشتر از خود گاز است.
به گفته وی، ارزش محصولات تولیدی از فاز اول میدان شاه دنیز سالانه بیش از ۴.۵ میلیارد دلار است که بیش از نیمی از آن به دولت آذربایجان می‌رسد و بقیه میان سهامداران پروژه، از جمله ایران که سهمی ده درصدی دارد، توزیع می‌شود.
به گفته وی، فاز دوم میدان شاه دنیز نیز سه ماه پیش راه‌اندازی شد و تولید از دو فاز یاد شده تا دو سال دیگر روی‌هم‌رفته سالانه به ۲۶ میلیارد متر مکعب گاز و ۷۳ میلیون بشکه میعانات گازی (روزانه ۲۰۰ هزار بشکه) خواهد رسید.
هزینه توسعه فاز دوم شاه دنیز به همراه یک خط لوله تا مرز ترکیه که همه سهامداران میدان در این پروژه نیز سهیم هستند، حدود ۲۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار است.
آقای شبان می‌گوید که بر اساس آمارهای رسمی دولت آذربایجان، سهامداران پروژه از سال ۲۰۱۴ تا نیمه سال جاری میلادی، در فاز دوم میدان و خط لوله یاد شده (قفقاز جنوبی) حدود ۲۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار هزینه کرده اند که معادل ۸۱ درصد کل هزینه های مورد نیاز بوده است.
وی در ادامه گفت: «بدین ترتیب ایران فقط در فاز دوم و خط لوله قفقاز جنوبی ۲.۲۱ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است که امید می‌رفت با راه‌اندازی کامل آن، ایران هم به درآمدهای خود برسد، اما متاسفانه بازگشت تحریم‌های آمریکا باعث بلوکه شدن این درآمدها شد.»
به گفته وی، ایران تا سال ۲۰۰۷ در فاز اول میدان شاه دنیز نیز سرمایه گذاری زیادی کرده بود و مدت‌هاست که اصل سرمایه به ایران بازگشته بود و چند سالی است که ایران از این پروژه سود خالص دریافت می کرد.
وی در ادامه اذعان داشت، با توجه به این که ایران سهمی ۵۰ درصدی در میدان رام دارد و این پروژه نیز غیر از گاز، محصولات جانبی دیگری مانند میعانات گازی تولید می کند، منبع درآمد خوبی برای ایران بود و مانند فاز اول شاه دنیز، اصل سرمایه ایران مدتها پیش بازگشته بود و هم اکنون سود خالص از این پروژه دریافت می کرد.
وی گفت که به هر تقدیر، ایران مالک پول بلوکه شده است و بعد از رفع تحریم‌ها می تواند به این منابع دسترسی پیدا کند.
