دولت آمریکا روز پنجشنبه اول خرداد اعلام کرد که از معاهده «آسمان‌های باز» خارج خواهد شد. این تازه‌ترین مورد خروج آمریکا از معاهدات بین‌المللی در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ است.
معاهده «آسمان‌های باز» که ۳۵ کشور عضو آن هستند به هواپیماهای جاسوسی و تجسسی کشورهای عضو اجازه می‌دهد که در حریم هوایی سایر اعضا پرواز کنند.
دولت آمریکا معتقد است که روسیه بارها مفاد این معاهده را نقض کرده است. مقامات ارشد آمریکایی با توجه به این امر اعلام کردند که خروج این کشور طی شش ماه آینده و طبق مقررات معاهده انجام خواهد شد.
پیش از این سایر اعضای ناتو و کشورهایی نظیر اوکراین از آمریکا خواسته بودند از این معاهده خارج نشود و از این رو تصمیم اخیر دولت دونالد ترامپ می‌تواند اختلاف‌ها در ناتو را تشدید کند.
دولت دونالد ترامپ پارسال نیز از پیمان منع سلاح‌های هسته‌ای میان‌برد با روسیه خارج شد.
مقامات آمریکایی که حاضر نشدند نام‌شان در گزارش فاش شود گفتند این تصمیم پس از یک بررسی شش ماهه که عدم التزام روسیه به این معاهده را نشان داد، اتخاذ شده است.
یک مقام آمریکایی گفت: «در طول این بررسی به وضوح آشکار شد که باقی ماندن در این معاهده در راستای منافع آمریکا نیست.»
او افزود: روسیه به شکلی این معاهده را نقض و اجرا می‌کند که یک تهدید جدی برای امنیت آمریکا و متحدان آن است.
یک مقام دیگر آمریکا هم گفت که واشینگتن قبل از اتخاذ این تصمیم با متحدان خود مشورت کرده ولی در نهایت به این نتیجه رسید که مشارکت در این پیمان «دیگر به صلاح آمریکا نیست».
او افزود: مقامات آمریکایی در روزهای اخیر و «با هدف تنظیم چارچوب‌های یک معاهده برای کنترل نسل جدید سلاح‌های هسته‌ای» دور جدیدی از مذاکرات با مقامات روسیه را آغاز کرده‌اند.
این مقام آمریکایی افزود: «ما به کنترل تسلیحاتی، امنیت متحدان اروپایی و آینده‌ای که در آن سلاح‌های هسته‌ای به شکل موثری تحت کنترل قرار بگیرند متعهد هستیم. پذیرش توافق‌های جدید بر عهده روسیه است و ما این مذاکرات را با هوشیاری انجام می‌دهیم.»
معاهده «آسمان‌های باز» که ابتدا توسط دوايت آیزنهاور، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، در سال ۱۹۵۵ پیشنهاد شد بالاخره در سال ۱۹۹۲ امضا شد و از سال ۲۰۰۲ به اجرا در آمد. یکی از اهداف اصلی این معاهده، اجازه دادن به پروازهای تجسسی هر یک از کشورهای عضو در حریم هوایی اعضای دیگر با هدف ایجاد اعتماد است.
مقامات آمریکایی از جمله موارد نقض این معاهده از سوی روسیه، به جلوگیری از پرواز هواپیماهای آمریکایی بر فراز گرجستان و ناحیه کالینینگراد روسیه اشاره کرده‌اند.
آنها افزودند که علاوه بر این، روسیه به پروازهای تجسسی خود بر فراز آمریکا و اروپا با هدف شناسایی زیر ساخت‌های مهم ادامه داده است که در صورت وقوع جنگ اهداف بالقوه هستند.
علاوه بر روسیه و اعضای ناتو کشورهای دیگر مثل اوکراین، بوسنی و فنلاند نیز از امضاکنندگان این پیمان هستند.
خروج دولت دونالد ترامپ از معاهده «آسمان‌های باز» در عین حال نشان می‌دهد که آمریکا ممکن است پیمان «نیو استارت» را تمدید نکند. واشینگتن برای تمدید این پیمان به مدت پنج سال دیگر، تا فوریه ۲۰۲۱ فرصت دارد.
طبق پیمان «نیو استارت»، آمریکا و روسیه موظفند که تعداد سامانه‌های حمل و شلیک موشک‌های مجهز به کلاهک هسته‌ای را زیر ۱۵۵۵ فروند نگه دارند.
برخی از کارشناسان هشدار داده‌اند که عدم تمدید این پیمان به یک جنگ تسلیحاتی جدید منجر خواهد شد که به احتمال فراوان چین نیز به آن خواهد پیوست.
