خبرگزاری رویترز مینویسد به گزارشی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی دست یافته که نشان میدهد ایران در حال فعالیتهایی در کارخانه زیرزمینی نطنز است که با تعهداتش به قدرتهای بزرگ مغایرت دارد.
بنابر این گزارش که روز چهارشنبه، ۲۸ آبانماه، منتشر شد، ایران آغاز به وارد کردن مواد خام گاز هگزافلوراید اورانیوم یا همان یواِف۶ (UF6) به سانتریفیوژهای پیشرفته آیار-۲ام (IR-2m) غنیسازی اورانیوم نصب شده در کارخانه زیرزمینی نطنز کرده است.
به نوشته رویترز، این اقدام تازهترین مورد از نقض توافق هستهای به دست جمهوری اسلامی است که تهران با قدرتهای بزرگ امضا کرده است.
متن توافق هستهای میگوید ایران تنها حق انباشت اورانیوم غنیشده با دستگاههای نسل اول آیار-۱ را دارد و تنها این دستگاهها هستند که میتوانند در نیروگاه زیرزمینی فعال باشند.
با وجود این تاکید در متن برجام، یک گزارش قبلی آژانس بینالمللی انرژی هستهای نیز خبر داده بود که ایران دستگاههای آیار-۲ام یعنی سانتریفیوژهای نسل دو را در زیر زمین نصب کرده است.
کارخانه نطنز که ظاهراً برای مقاومت در برابر بمباران هوایی ساخته شده، اصلیترین سایت غنیسازی اورانیوم در ایران است و نیویورک تایمز اخیراً خبر داد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، روز ۲۲ آبان گزینههای حمله به این سایت را بررسی کرده بود.
نیویورک تایمز نوشت که هدف هر حملهای، خواه موشکی و خواه سایبری، تاسیسات هستهای نطنز خواهد بود که ذخایر اورانیوم غنیشده ایران در آنجا اکنون ۱۲ برابر بیشتر از میزان تعیینشده در توافق هستهای است.
جلسه دونالد ترامپ با مشاوران ارشد خود در مورد گزینههای حمله به سایت نطنز یک روز پس از گزارش بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام شد که اعلام کردند ذخایر اورانیوم غنیشده ایران افزایش چشمگیری یافته است.
گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در هفته گذشته نشان داد که تهران یک آبشار، یعنی یک خوشه بههمپیوسته از ماشینهای پیشرفته آیار-۲ام (IR-2m) را که با تخطی از برجام در کارخانهای بر روی زمین مشغول فعالیت شدهاند، به کارخانه زیرزمینی خود در نطنز منتقل کرده است.
بر اساس توافق هستهای، ایران متعهد شده بود غنیسازی اورانیوم مورد نیازش برای استفاده در نیروگاه هستهای بوشهر را با سانتریفیوژهای نسل اول آیآر-۱ انجام دهد.
هنوز سایر کشورهایی که با ایران در برجام هستند و ایالات متحده به این گزارش آژانس واکنش نشان ندادهاند.
از یک سال پیش تهران با بهرهمند نشدن از منافع برجام، اقدام به رعایت نکردن تعهداتش کرده، اما میگوید با بازگشت ایالات متحده به این توافق آماده است که به اجرای تعهداتش بازگردد.