مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگو با نشریه نیوزویک گفته است، ایران برای احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵، باید درباره منشا اورانیوم اعلامنشدهای که در تاسیسات هستهای این کشور پیدا شده، شفافسازی کند.
رافائل گروسی در این مصاحبه که روز سه شنبه سوم فروردین منتشر شد، اظهار داشت، برای مشخص کردن اورانیوم اعلام نشده ایران، میبایست «مذاکراتی دقیق و فنی» انجام شود و این مسئله به آینده توافق هستهای موسوم به برجام «کاملاً مرتبط» است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اضافه کرد، هنوز مواردی در خصوص منشا این اورانیوم اعلام نشده وجود دارند که روشن نیستند و ایران هم قبلا وجود چنین موادی را اعلام نکرده بود.
وی در ادامه گفت، ما باید بدانیم که در آنجا چه اتفاقی افتاده بود، میبایست دقیقاً بدانیم که چه نوع فعالیتهایی در آنجا انجام شده و اگر موادی وجود داشته، الان آن مواد کجا هستند.
رافائل گروسی تصریح کرد، برای این که (این مواد) گزارش و اعلام نشدهاند٬ مذاکرات دقیق و فنی در این باره ضروری است که انجام نشده است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ۱۱ اسفند در نشست فصلی شورای حکام آژانس گفته بود که ایران در مورد پیدا شدن ذرات اورانیوم در برخی از سایتهای از قبل اعلام نشدهاش «توضیحات معتبری» نداده و این امر «مایه نگرانی فراوان» است.
وی از ایران خواسته بود که کامل و سریع دربارهٔ منشأ این ذرات توضیح دهد و نگرانیها از صحت و کامل بودن اطلاعات پادمانی که در اختیار آژانس قرار میدهد را رفع کند.
رویترز پیشتر نوشته بود، این دو محل سایتهایی هستند که در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شدهاند.
آژانس از مدتها پیش خواهان بازرسی از دو محل در حومه شهرهای تهران و اصفهان است و میگوید احتمال دارد در این دو سایت در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، فعالیتهایی انجام شده باشد که ایران پیشتر دربارهٔ آن گزارش نداده بود.
تهران با رد این گزارشها یکی از دلایل مخالفت با دسترسی به این محل را مبنای ادعاهای آژانس عنوان میکند و میگوید که حرف آژانس بر اساس این ادعای اسرائیل است که مأموران اسرائیلی آرشیو هستهای ایران را از کشور ربودهاند.
«همه چیز به هم پیوسته است»
رافائل گروسی در ادامه مصاحبه با اشاره به سفر خود به تهران گفت که به مقامهای ایران تاکید کرده است که در «غیاب شفاف سازی» به «همه چیز لطمه وارد خواهد شد، چرا که در این برهه، همه چیز به هم پیوسته است.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین اظهار داشت، برای عموم مردم، یک چیز وجود دارد - و آنهم اتفاقی است که در برنامه (هستهای) ایران در جریان است.
وی همچنین تاکید کرد، ما برخی اطلاعات را در اختیار داریم، فرضیههایی نیز داریم، و ما پرسشهای روشنی را مقابل همتایان ایرانی خود قرار میدهیم تا ببینیم آیا قادر خواهند بود در این زمینه شفاف سازی کنند یا نه.
با این حال او از بیان یک زمان مشخص برای دستیابی به نتیجهگیری در خصوص اورانیوم اعلام نشده ایران خودداری کرد.
رافائل گروسی ولی گفت، خیلی دشوار خواهد شد که اگر بگویم تا زمان X میخواهیم شفاف سازی کنیم. اما قصد ما این است که در چند ماه آینده پارهای از عناصر معتبر را در اختیار داشته باشیم، شاید تا تابستان.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ادامه بر ضرورت اجرای کامل وظایف این آژانس در این زمینه باری جلوگیری از تکرار آن تاکید کرده است.
رافائل گروسی همچنین گفت، این چیزی است که نیاز به شفاف سازی و روشن شدن دارد، زیرا بدون آن، سایه (تردید) آن بر روی هرگونه همکاری ما با ایران٬ گسترده خواهد شد.
ایران از اردیبهشت ۹۸، درست یک سال بعد از خروج دولت سابق آمریکا به رهبری دونالد ترامپ از برجام و اعمال تحریمها علیه جمهوری اسلامی، به صورت تدریجی از تعهدات هستهای خود در توافق هستهای موسوم به برجام عدول کرد.
آمریکا بعد از روی کار آمدن دولت جو بایدن در ژانویه امسال اعلام کرد که آماده بازگشت به برجام و لغو تحریمهاست اما خواستار مذاکره مستقیم با ایران شده و میگوید جمهوری اسلامی باید اول به تعهدات هستهای خود بازگردد.
ایران مذاکره مستقیم با آمریکا را رد کرده و خواستار لغو تحریمها برای اجرای تعهدات هستهای خود شده است.