وزیران خارجه اسرائیل و آمریکا روز چهارشنبه ۲۱ مهر در یک نشست خبری مشترک با وزیر خارجه امارات متحده عربی که در واشینگتن برگزار شد، به ایران در مورد عدم بازگشت به مذاکرات هستهای هشدار دادند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، با بیان اینکه فرصت ایران برای بازگشت به مذاکرات رو به پایان است، تصریح کرد: «اگر ایران تغییر رویه ندهد، ما آماده بررسی سایر گزینهها هستیم».
او به اینکه چه گزینههایی مد نظر آمریکا و متحدانش است، اشاره نکرد اما یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل، در تکمیل سخنان همتای آمریکایی خود گفت: «فکر میکنم همه متوجه هستند – چه در اسرائیل و امارات و چه در تهران – که منظور ما دقیقا چیست».
آقای لاپید در بخش دیگری از این نشست گفت که او و آنتونی بلینکن بهعنوان فرزندان بازماندگان هالوکاست، بهخوبی «میدانند لحظاتی هست که ملتها باید برای محافظت از دنیا در برابر شیطان به زور متوسل شوند».
او افزود، اگر بنا باشد «رژیم ترور» به سلاح هستهای دست یابد، «ما باید وارد عمل شویم و نشان دهیم که دنیای متمدن اجازه نمیدهد چنین اتفاقی بیفتد».
اسرائیل با بازگشت آمریکا به توافق هستهای با ایران موسوم به برجام مخالف است.
آقای لاپید همچون چند ماه گذشته بار دیگر تاکید کرد: «اسرائیل این حق را برای خود محفوظ میداند که هر لحظه و به هر طریقی دست به اقدام بزند. ما در این زمینه نه تنها محق هستیم؛ بلکه مسئول هم هستیم».
این نخستین نشست سه جانبه میان وزیران خارجه آمریکا، اسرائیل و امارات از زمان امضای معاهده صلح بین اسرائیل، امارات و بحرین در کاخ سفید در ۲۵ شهریور ۱۳۹۹ است و فرصتی فراهم کرد تا اسرائیل و امارات نگرانیهای خود را از برنامه هستهای ایران و فعالیتهای منطقهای جمهوری اسلامی مطرح کنند.
سال گذشته، با تلاشهای دونالد ترامپ، رئیسجمهوری وقت آمریکا، توافقهای عادیسازی رابطه اسرائیل با امارات متحده عربی، بحرین، سودان و مراکش حاصل شد.
افزایش فشار سه قدرت اروپایی بر ایران برای بازگشت به برجام
دیپلماتهای آلمان، فرانسه و بریتانیا روز چهارشنبه در آستانه سفر یک مقام ارشد اتحادیه اروپا به تهران برای آنچه «نجات» توافق هستهای برجام خوانده شده است، تاکید کردند که «ملاقاتی تعیینکننده» پیش رو است.
انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، قرار است روز پنجشنبه (۲۲ مهر) برای دیدار با اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای ایران به تهران سفر کند.
دیپلماتهای سه عضو اروپایی توافق هستهای سال ۲۰۱۵ (برجام) روز چهارشنبه در بیانیهای مشترک به تشریح محورهای اصلی این دیدار پرداختند، از جمله اینکه تهران پذیرای کدامیک از شروط هستهای در زمینه محدودیت اقدامات خود خواهد بود و چه تحریمهایی از سوی واشینگتن لغو خواهد شد.
بهعلاوه، قرار است مشخص شود که آیا ضمانت یا چشماندازی برای دور بعدی مذاکرات درباره برنامه هستهای ایران در آینده و فعالیتهای موشکی و منطقهای جمهوری اسلامی وجود دارد یا نه.
آقای مورا در صفحه توئیتر خود با اشاره به دیدار روز پنجشنبه با مقامهای ایران نوشته است که بر «ضرورت از سرگیری» مذاکرات تاکید خواهد کرد.
تاکنون شش دور از مذاکرات ایران و کشورهای حاضر در برجام و با مشارکت غیر مستقیم آمریکا در وین، پایتخت اتریش، برگزار شده است. آخرین دور این مذاکرات در ۳۰ خرداد برگزار شد.
چهار ماه از توقف روند مذاکرات وین و تشدید نقض تعهدات توافق هستهای ۲۰۱۵ از سوی ایران میگذرد و در این مدت، اعضای اروپایی برجام شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان بارها هشدار دادهاند که فرصت باقیمانده برای از سرگیری مذاکرات رو به اتمام است و آنها نمیتوانند تا ابد منتظر بازگشت ایران بمانند.
به دنبال روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی، این مذاکرات به درخواست تهران متوقف شده و هنوز تاریخی برای از سرگیری آن مشخص نشده است.
جمهوری اسلامی ایران بارها گفته است که این مذاکرات «به زودی» از سر گرفته میشود اما هنوز تاریخی برای بازگشت به وین مشخص نکرده است.