سازمان عفو بینالملل روز سهشنبه ۲۵ آبان با انتشار اطلاعیهای جدید شمار قربانیان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ را که مستند کرده است به ۳۲۴ نفر افزایش داد که ۲۰ مورد بیشتر از گزارشهای پیشین این سازمان است.
این نهاد در اطلاعیه خود عنوان کرد که باور دارد «تعداد واقعی کشتهشدگان بیشتر است» و از اسامی دیگری نیز که در فضای مجازی به عنوان جان باختگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ گزارش شدهاند آگاه است، «اما بر اساس پیگیریها و ارزیابیهای صورت گرفته، این طور تشخیص داده که هنوز جزئیات قابل اطمینان کافی برای افزودن این اسامی به فهرست کشته شدگان ثبت شده را ندارد».
خبرگزاری رویترز دی ماه سال ۱۳۹۸ در گزارشی بر اساس منابع خود شمار کشتهها را حدود ۱۵۰۰ نفر ارزیابی کرده بود.
به گفته عفو بینالملل، «عدم دسترسی به اطلاعات تا حد زیادی، به دلیل جو ترس و خفقانی است که مقامات ایجاد کردهاند و این باعث شده که تعداد کمتری از خانوادهها و افراد مطلع تمایل به صحبت داشته باشند».
اعتراضات آبان ۱۳۹۸ که در پی افزایش ناگهانی قیمت بنزین رخ داد خونبارترین رخداد سیاسی و اجتماعی طی چهار دهه اخیر ایران است و عفو بینالملل میگوید که «استفاده نیروهای امنیتی از سلاحهای مرگبار علیه کشته شدگان در اکثریت وسیعی از موارد، اقدامی غیرقانونی بوده است».
این سازمان میافزاید که «از دو مورد استثنایی گزارش شده در شهر ماهشهر در تاریخ ۲۷ آبان و اولین ساعات ۲۸ آبان آگاه است که باور میرود میان برخی معترضان و نیروهای امنیتی تبادل آتش صورت گرفته است» و به جز این دو مورد، «هیچ سندی وجود ندارد که نشان دهد معترضان سلاح گرم در اختیار داشتند و رفتارشان تهدید جانی قریبالوقوعی متوجه نیروهای امنیتی و دیگر افراد کرده بود».
ماهشهر در استان خوزستان یکی از کانونهای اصلی اعتراضات آبان ۱۳۹۸ بود که گزارشهای متعددی حاکی از سرکوب اعتراضات در مناطق فقیرنشین آن منتشر شد.
عفو بینالملل در ادامه اطلاعیه خود میگوید که «حداقل ۲۳۸ نفر از افرادی که مستندات مرگشان ثبت شده است ظرف دو روز ۲۵ و ۲۶ آبان جان باختهاند [و] با گذشت دو سال از این کشتار، خانوادههای داغدار کشتهشدگان همچنان برای افشای حقیقت و اجرای عدالت مبارزه میکنند، در حالی که مقامها و مسئولان آنان را مورد آزار و ارعاب شدید قرار میدهند».
این بیانیه میافزاید: «امتناع مقامات ایران از افشای حقایق مربوط به تعداد کشتهشدگان، انجام تحقیقات کیفری و حسابرسی از آمران و عاملان این کشتارها، درد و رنج خانوادهها را تشدید کرده است».
عفو بینالملل تاکید کرده است: «مقامات و مسئولان با به راهاندازی کارزاری برای آزار و ارعاب خانوادههای کشتهشدگان و بازداشتن آنان از انتقاد علنی، به دنبال حفظ مصونیت از مجازات برای مسئولان کشتارها و خاموش کردن هرگونه صدای اعتراض بودهاند».
این نهاد حقوق بشری میگوید با توجه به اطلاعاتی که از منابع معتبر دریافت کرده است، «مشخصات مرتبط با مرگ ۳۲۴ نفر را ثبت کرده است که توسط نیروهای امنیتی کشته شدهاند».
عفو بینالملل گفته که در مورد «۱۵۰ نفر» از کشتهشدگان، توانسته است از افراد متاثر از واقعه، از جمله بستگان، همسایگان و دوستان کشتهشدگان و شاهدان عینی، به طور مستقیم اطلاعات دریافت کند.
در مورد ۱۳۳ نفر دیگر از کشتهشدگان نیز، این نهاد حقوق بشری مستندات جان باختن آنان را «بر اساس اطلاعات دریافتی از فعالان حقوق بشر و روزنامهنگاران در داخل و خارج کشور ثبت کرده است».
«۳۰ مرگ نیز بر مبنای اطلاعاتی مستند شده است کهاین سازمان از طرف کادر پزشکی شاغل در مراکز درمانی که جانباختگان و مجروحان به آنجا منتقل شده بودند، دریافت کرده است».
مرگ ۱۱ نفر دیگر را عفو بینالملل بر اساس ویدئوهایی مستند کرده است که «صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در رابطه با اعتراضات آبان ۱۳۹۸ پخش کرده و حاوی مصاحبههایی با خانوادههای این جانباختگان بوده است».
این نهاد حقوق بشری بار دیگر از کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل درخواست کرده است که «فوراً موضوع تاسیس یک سازوکار تحقیقاتی در خصوص کشتار آبان را در دستور کار قرار دهند و راههای موثر برای روشن شدن حقیقت، برقراری عدالت، جبران خسارت از خانوادههای کشتهشدگان و تضمین عدم تکرار را شناسایی کنند».
مقامات جمهوری اسلامی ایران تاکنون آمار دقیقی از کشتهشدگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ندادهاند. عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور وقت ایران، گفته بود که «بین ۲۰۰ تا ۲۲۵ نفر» کشته شدند، اما منابع مستقل تعداد کشته شدگان را با توجه به شواهد موجود بسیار بالاتر ارزیابی میکنند.