محسن خجستهمهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، با تاکید بر ضرورت جذب و انتقال فناوری به داخل کشور گفته است با تکنولوژی موجود در ایران، کمتر از ۳۰ درصد منابع موجود نفت و گاز را میتوان برداشت کرد.
ایران دومین منابع بزرگ گاز و چهارمین منابع بزرگ نفت جهان را در اختیار دارد، اما با کسری شدید گاز مواجه است و به خاطر تحریمهای اقتصادی و ناکارآمدی دولتی، صنعت نفت ایران به شدت عقب مانده و تولید و صادرات نفت ایران نیز به شدت افت کرده است.
بر اساس آمارهای وزارت نفت ایران و اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ۸۰ درصد از میادین نفتی فعال ایران در نیمه دوم عمر خود هستند و سالانه ۸ تا ۱۲ درصد از تولید آنها بصورت طبیعی و به خاطر افت فشار مخزن کاهش مییابد.
آقای خجستهمهر عقبماندگی صنعت نفت ایران از فناوریهای روز را یک هشدار جدی دانسته و گفته است سرمایه زیرزمینی مزیت رقابتی ایران نیست و این سرمایه زمانی میتواند مزیت باشد که بتوانیم از آن برداشت و تولید کنیم.
همزمان با اظهارات آقای خجستهمهر، جواد اوجی وزیر نفت ایران نیز روز دوشنبه اعلام کرد در حال حاضر عمده چاهها از تولید روزانه ۳۰ تا ۵۰ هزار بشکه به هزار تا دو هزار بشکه رسیدهاند.
وی شمار چاههای نفتی کشور را ۵۵۰۰ حلقه عنوان کرد و گفت بهرهوری ۷۰۰ حلقه از این چاهها را میتوان افزایش داد.
وزیر نفت ایران پیشتر هشدار داده بود که برای پاسخ به نیازهای کشور در حوزه نفت و گاز باید ۱۶۰ میلیارد دلار در این حوزه سرمایهگذاری کنیم، در غیر این صورت در آینده به واردکننده این محصولات تبدیل میشویم.
بر اساس آمارهای رسمی وزارت نفت، ضریب بازیافت میادین نفت خام ایران حدود ۲۰ درصد است که با روشهای سنتی مانند تزریق گاز و آب، این رقم به نزدیک ۲۵ درصد رسیده است.
ضریب بازیافت یعنی درصدی از ذخایر یک میدان نفتی یا گازی که قابل استخراج باشد.
این در حالی است که کشورهای دیگر نیز با وضعیت مشابه ایران مواجه هستند، اما ضریب بازیافت میادین نفتی خود را به کمک تکنولوژی شرکتهای غربی چندین برابر کردهاند.
برای نمونه عربستان ضریب بازیافت نفت از میدان غوار را که بزرگترین میدان نفتی جهان است و نیمی از تولید نفت عربستان را انجام میدهد تا سال ۲۰۱۵ به بالای ۳۰ درصد رساند و در همان سال با جمعآوری دی اکسید کربن استخراج شده همراه نفت و تزریق دوباره آن به میدان، گام مهمی برای افزایش ضریب بازیافت میدان غوار به ۵۰ درصد برداشت و هم اکنون برای افزایش ضریب بازیافت این میدان به ۷۰ درصد تلاش میکند.
نمونه دیگر قطر است که تاکنون ۲.۵ برابر ایران از میدان مشترک پارس جنوبی، بزرگترین میدان گازی جهان، تولید گاز داشته و در حالی که بنابر گفته مقامات ایران، تولید کشور از این میدان در سراشیبی سقوط است، قطر پروژه افزایش ۳۰ درصدی تولید گاز از این میدان مشترک را کلید زده است.
مقامات نفتی ایران میگویند که میدان پارس جنوبی تا سال ۱۴۰۲ وارد نیمه دوم عمر خود خواهد شد و هر سال ۱۰ میلیارد متر مکعب از تولید آن کاسته میشود.
قطر با کمک شرکتهای غربی و نصب سکوهای ۲۰ هزار تنی (۱۰ برابر بزرگتر از سکوهای گازی ایران در پارس جنوبی) به همراه کمپرسورهای عظیم، تولید گاز از این میدان را تثبیت کرده و به بزرگترین صادرکننده گاز مایع جهان تبدیل شده است.
ایران نیز بعد از امضای برجام و لغو تحریمهای بینالمللی، قرارداد مشابهای با شرکت توتال فرانسه برای فاز ۱۱ پارس جنوبی امضا کرد، اما با خروج آمریکا از برجام، شرکت توتال نیز از این پروژه خارج شد.