جو بایدن، رییس جمهوری آمریکا روز جمعه ۲۴ تیر هنگام ورود به جده از سوی شاهزاده خالد الفیصل، فرماندار استان مکه مورد استقبال قرار گرفت.
آقای بايدن از فرودگاه به کاخ سلطنتی رفت و عکسهایی که خبرگزاری رسمی عربستان سعودی منتشر کرده نشان میدهند که او در ورودی کاخ با محمد بن سلمان سلام و عليک کرده ولی فقط با ملک سلمان، پادشاه این کشور دست داده است.
قبل از سفر آقای بایدن به خاورمیانه کاخ سفید اعلام کرد که او به دلیل ملاحظات بیماری کووید ۱۹ از دست دادن با مقامات کشورهای میزبان امتناع خواهد کرد ولی تصاویر دیدار او از اسرائیل نشان میدهند او با مقامات این کشور دست داده است.
آقای بایدن پس از دیدار تشریفاتی با ملک سلمان، در جلسه مذاکرات هیئت همراهش با حضور محمد بن سلمان، ولیعهد و سایر مقامات ارشد دولت عربستان شرکت کرد. معمولا کاخ سفید قبل از هر جلسهای اسامی مقامات حاضر را اعلام میکند ولی در این مورد بیانیه کاخ سفید پس از دیدار کاری آقای بایدن با ولیعهد عربستان سعودی منتشر شد.
دلیل حساسیت مربوط به دیدار آقای بایدن با محمد بن سلمان این است که نهادهای امنیتی آمریکا در سال ۲۰۱۷ به این نتیجه رسیدند که قتل هولناک جمال خاشقچی، روزنامهنگار دگراندیش سعودی در کنسولگری عربستان سعودی در شهر استانبول با اطلاع و یا دستور مستقیم محمد بن سلمان انجام شده است.
او یک روز قبل از سفر به عربستان سعودی بار دیگر تاکید کرده بود که نظرش در مورد قتل جمال خاشقچی «مطلقا» تغییر نکرده و گفت در دیدار با رهبران عربستان سعودی مسئله حقوق بشر را مطرح خواهد کرد ولی به قتل جمال خاشقچی اشارهای نکرد.
آقای بایدن در کارزار انتخابات رياست جمهوری و ابتدای ورود به کاخ سفيد عربستان سعودی را حکومتی «منفور و مطرود» خوانده بود و وعده داد که هیچگاه با محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور ملاقات نخواهد کرد.
ولی تحت تاثیر تحولات ژئوپلتیک اخیر، به خصوص ناامن شدن بازار بینالمللی انرژی پس از جنگ اوکراین و گسترش همکاریهای چین با کشورهای نفت خیز حاشیه خلیج فارس رييس جمهوری آمریکا در پی بهبود مناسبات با ریاض است.
البته مقامات ارشد آمریکا از جمله جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در روزهای اخیر گفتند که به همکاری موثر اين کشورها برای افزایش تولید نفت چندان امیدوار نیستند.
سفیر عربستان سعودی در واشنگتن اخيرا در مقالهای در مجله آمریکایی «پلیتیکو» قتل جمال خاشقچی را یک «جنایت انزجار آمیز و هولناک» توصیف ولی خاطر نشان کرد که این حادثه نباید به عامل تعیین کننده در مناسبات ریاض و واشنگتن بدل شود.