جایزه نوبل رشته شیمی روز چهارشنبه ۱۳ مهر به طور مشترک به سه دانشمند اعطا شد که با ابداع روش‌های جدید برای «چفت شدن» (کلیک) مولکول‌ها در توليد داروهای موثرتر نقش مهمی ایفا کرده‌اند.
کمیته اعطا کننده جوایز نوبل در بیانیه‌ای گفت دو دانشمند آمریکایی به نام‌های کارولین برتوزی و بری شارپلس و مورتن ملدال، دانشمند دانمارکی، برای پژوهش‌های مهم خود در زمینه پیوند شیمیایی و واکنش‌های متعامد زیستی این جایزه را به طور مشترک دریافت می‌کنند.
دستاوردهای پژوهشی اين سه دانشمند در زمینه تولید داروهای ضد سرطان، شناخت دقیق مشخصات دی‌ان‌ای و تولید مواد مورد نیاز برای مصارف هدفمند نقش مهمی ايفا کرده است.
جان اکویست، یکی از اعضای این کمیته هنگام اعلام نام برندگان گفت: «محور اصلی پژوهش‌های این سه دانشمند کشف راه‌های چفت شدن مولکول‌هاست».
بری شارپلس ۸۱ ساله که در سال ۲۰۰۱ نیز جایزه نوبل را دریافت کرده است پنجمین فردی است که تاکنون برای دومين بار این جایزه را دریافت می‌کند.
جان اکویست گفت آقای شارپلس اولین دانشمندی است که در حدود سال ۲۰۰۰ ایده پیوند زدن مولکول‌ها را مطرح کرد. او افزود: «مسئله اصلی یافتن چفت و بست‌های شیمیایی مناسبی بود که مولکول‌ها با کمک آن بتوانند با یکدیگر به راحتی و برای منظور مشخصی پیوند بخورند».
بری شارپلس که در موسسه پژوهشی «اسکریپس» در کالیفرنیا شاغل است و مورتن ملدال، دانشمند ۶۸ ساله دانمارکی که در دانشگاه کپنهاگ تحقیق می‌کند، به طور جداگانه اولین مولکول‌هایی را که با یکدیگر چفت می‌شوند کشف کردند و این روش برای تولید دارو و پلیمرها (درشت مولکول) به کار گرفته شد که از واحدهای تکرار شونده و کثیر یک نوع مولکول تشکیل می‌شود.
کمیته اعطا کننده جوایز نوبل در بیانیه خود افزود: «کارولین برتوزی، دانشمند ۵۵ ساله آمریکایی که در دانشگاه استنفورد کالیفرنیا تحقیق می‌کند روش چفت و بست مولکول‌ها را به سطح عالی‌تری ارتقا داد».
او برای پیوند شیمیایی مولکول‌ها در داخل موجودات زنده بدون مختل کردن کارکرد طبیعی آنها روش‌های جدیدی را اختراع کرد که «واکنش‌های متعامد زیستی» نام گرفته است. اکنون از این روش برای رهگیری روندهای بیولوژیک و تولید داروهایی استفاده می‌شود که بیماری‌هایی نظیر سرطان را می‌توانند با دقت بیشتری هدف بگیرند.
خانم برتوزی توضیح داد که انجام این واکنش‌های شیمیایی داخل بدن فرد بیمار به ما تضمین می‌دهد که داروهای مورد نظر فقط به نقطه بیمار بدن برسند و به سایر نقاط وارد نشوند.
مورتن ملدال پس از مطلع شدن از دریافت جایزه نوبل گفت: «من تحصیلات خود را در رشته مهندسی شروع کردم ولی می‌خواستم جهان را بهتر بشناسم و به این منظور تحقیق در رشته شیمی را آغاز کردم».
کمیته اعطا کننده جوایز نوبل سال ۲۰۲۲ روز دوشنبه جایزه رشته پزشکی را به سوانته پابو، دانشمند سوئدی داد و روز سه‌شنبه نیز یک دانشمند اتریشی، یک دانشمند فرانسوی و یک دانشمند آمریکایی به طور مشترک برنده جایزه نوبل در رشته فیزیک شدند.
روز پنجشنبه برنده جایزه رشته ادبیات و روز جمعه نیز برنده جایزه صلح نوبل اعلام می‌شوند.
