چند رسانه در بریتانیا به نقل از نمایندگان پارلمان این کشور گزارش دادهاند که دانش و فناوری تولیدی در ۱۱ دانشگاه این کشور به سپاه پاسداران در توسعه و ارتقای پهپادهای انتحاری و جتهای جنگی ایران «کمک کرده است».
به نوشته روزنامههای جوئیش کرونیکل و تلگراف در روز پنجشنبه، ۱۸ خرداد، نام دانشگاههای کمبریج و امپریالکالج در این ارتباط مطرح شده اما کرَنفیلد دانشگاهی است که در مظان اتهام انجام «بیشترین سطح همکاری» با ایران قرار گرفته است.
بر اساس این گزارشها، مؤسسه تحقیقاتی دانشگاه کرنفیلد که در علوم پایه، مهندسی و فناوری هوافضا تخصص دارد، شریک تحقیقات ایران بوده در حالی که این مؤسسه با نیروی هوایی بریتانیا نیز «مشارکت راهبردی» دارد.
این گزارشها حاکی است دستکم ۱۶ پروژه مشترک میان محققان دانشگاهی بریتانیا با ایران در زمینه پهپادها و موتورهای آن انجام شده است.
مشارکت تحقیقاتی در قالب تبادل نظر و نگارش مشترک مقالات در زمینههای نظامی صورت گرفته است. رسانههای بریتانیایی مدعی شدند که همکاری آکادمیک با آن دسته از دانشگاههای ایران نیز که زیر تحریمهای غرب قرار دارند، در جریان بوده است.
در این گزارشها آمده است در یکی از این پروژهها محققان بریتانیایی برای بهبود موتورهای پهپادها، افزایش ارتفاع، سرعت و برد آن و نیز ارتقای توانمندیهای موشکی با ایران «همکاری کرده» و سیستمهای پیچیده موتورهای جت را با هدف افزایش توان مانور و تسریع در واکنش این تسلیحات در مأموریتهای نظامی بررسی کردند.
لرد استوارت پولاک، عضو مجلس اعیان بریتانیا و رئیس «گروه دوستان اسرائیل» در این مجلس، به جوئیش کرونیکل گفت: «این واقعیت که آنها (ایرانیها) در دانشگاههای بریتانیا حضور دارند، یکی از دلایلی است که باید از مدتها قبل سپاه پاسداران را در فهرست تروریستی قرار میدادیم.»
لرد پولاک افزود: «روشن است که برنامه پهپادی ایران زیر نظر سپاه پاسداران است و این تسلیحات از سوی روسیه در جنگ او علیه اوکراین به کار میرود.»
روزنامه جوئیش کرونیکل میافزاید که غیر از لرد پولاک، شمار دیگری از نمایندگان ارشد پارلمان بریتانیا از گزارشهای مربوط به همکاری دانشگاههای بریتانیایی با ایران در ارتقای توانمندیهای پهپادی «عمیقا نگران شدهاند».
نمایندگان یادشده از دولت لندن خواستند تحقیق کند که چرا دانشگاههای کشورشان شریک مطالعاتی ایران بوده و چرا دولت بریتانیا تاکنون له این امر توجه نکرده است.
دیوید لامی، وزیر خارجه «دولت در سایه» (جناح اپوزیسیون در پارلمان بریتانیا)، گفت گزارش دریافتی کاملا نگرانکننده است و دولت موظف است تحقیقات را بهسرعت آغاز کند.
دیوید دیویس، یک وزیر پیشین عضو حزب محافظهکار با سابقه نظامی، نیز با اشاره به تحریمهای کشورش علیه توان پهپادی ایران گفت تحریم تنها زمانی کارآیی دارد که ادارهها و نهادهای مسئول نظارت دقیقی داشته و تحریمها را اعمال کنند. او افزود «اگر چنین شده بود، دانشگاههای بریتانیا نمیتوانستند به ایران در بهبود سیستمهای تسلیحاتیاش کمک کنند».
به گفته آقای دیویس، ایران تسلیحاتی میسازد که «ممکن است علیه متحدان ما و حتی علیه سربازان خود ما به کار گرفته شود».
یک سخنگوی دولت بریتانیا به جوئیش کرونیکل گفت چنین همکاریهایی که به امنیت ملی ما لطمه میزند، از نظر دولت لندن غیرقابل قبول است.
دولت بریتانیا نگفته که مطالب عنوانشده از سوی «نمایندگان نگران» پارلمان بریتانیا و گزارش رسانهای یادشده را تأیید میکند یا نه، یا انجام چه اقداماتی را در این زمینه درنظر دارد.
گزارش رسانههای بریتانیا به نام دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی ایرانی که از همکاری آکادمیک با ۱۱ دانشگاه بریتانیایی بهرهمند بودهاند، اشاره نکرده است.
جمهوری اسلامی ایران و وزارت علوم ایران نیز هنوز به این گزارشها واکنش نشان ندادهاند.
همکاری و مطالعات مشترک میان دانشگاههای ایران با مراکز آکادمیک در غرب یا سایر نقاط جهان یک امر رایج بوده که هنوز در برخی از زمینههای محدود در جریان است.
اما دانشگاههای برتر ایران مانند صنعتی شریف که نام برخی از مهرههای علمی آن در طرحهای هستهای جمهوری اسلامی ایران برده شده، از سوی آمریکا و برخی از کشورهای غربی تحریم شدهاند.
بریتانیا صادرات فناوری نظامی به ایران را ممنوع کرده و بهتازگی نیز تحریمهای سنگینتری علیه نهادها و اشخاصی در ایران تعیین کرد که در امر انتقال و تجهیز روسیه به پهپادهای انتحاری کمک کردهاند.
بریتانیا از کشورهای مهم حامی اوکراین است. کییف از مدتی پس از آغاز جنگ روسیه، تأکید دارد که پهپادهای ساخت ایران از سوی روسیه برای حمله به زیرساختها و کشتن مردم اوکراین به کار برده میشود.
با این حال، دولت بریتانیا تا حال از قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست تروریستی خودداری کرده است.
جیمز کلورلی، وزیر خارجه بریتانیا، روز ۲۵ اردیبهشت به شبکه تلویزیونی آمریکایی «فاکسنیوز» گفت لندن به ارزیابی و تعیین «مؤثرترین راه برای محدود کردن فعالیتهای شرورانه سپاه پاسداران و در واقع، دولت ایران، ادامه میدهد» و «بر اساس منافع ملی» خود تصمیم خواهد گرفت. با این حال، او افزود: تنها آمریکا سپاه را «گروه تروریستی» نامیده است.
از زمان شروع اعتراضات در جنبش «زن، زندگی، آزادی» در ایران، درخواست ایرانیان معترض از بریتانیا و سایر کشورهای جهان برای تروریستی نامیدن سپاه افزایش یافته است.
