جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، میگوید بریتانیا، فرانسه و آلمان به اتحادیه اروپا اعلام کردهاند که تحریمها علیه برنامه موشکی بالستیک جمهوری اسلامی ایران را حفظ خواهند کرد.
بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» که در تیرماه سال ۱۳۹۴ امضا شد، قرار بود تحریمهای موشکی علیه جمهوری اسلامی ۲۶ مهرماه امسال پایان یابد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز پنجشنبه ۲۳ شهریور با انتشار بیانیهای اعلام کرد وزیران خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام اعلام کردهاند ایران از سال ۲۰۱۹ به توافق هستهای پایبند نبوده و معتقدند که این موضوع از طریق مکانیسم حل اختلاف برجام حل نشده است.
ایران در ماه مه ۲۰۱۹ و یک سال بعد از خروج دولت آمریکا از برجام، بهصورت تدریجی از تعهدات برجامی خود عدول کرد.
مذاکرات میان اعضای برجام و دولت جو بایدن برای احیای این توافق نیز به نتیجهای نرسیده است.
آقای بورل که همزمان مسئول هماهنگی مذاکرات میان اعضای برجام و آمریکا است میگوید بریتانیا، فرانسه و آلمان به اتحادیه اروپا اعلام کردهاند که قصد ندارند تحریمهای موشکی علیه ایران را لغو کنند.
یک مقام اروپایی که نامی از او برده نشده بود نیز ۲۷ تیرماه امسال به خبرنگاران غربی گفته بود که بعید میداند متقاعد کردن ۲۷ عضو اتحادیه اروپا برای تمدید تحریمها علیه برنامۀ موشکی ایران با مشکل روبرو شود.
خبرگزاری رویترز اوایل تیرماه نیز به نقل از چهار منبع مطلع گزارش داده بود که دیپلماتهای اروپایی به ایران اعلام کردهاند که تصمیم دارند تحریمهای اتحادیه اروپا علیه ساخت موشکهای بالستیک در ایران را تمدید کنند.
ایران از سال ۲۰۱۷ دست به یک سلسله آزمایشهای موشکی و ماهوارهای زده است و اردیبهشت امسال نیز از موشکی بالستیک به نام «خیبر» با برد ۲۰۰۰ کیلومتر رونمایی کرد.
آمریکا، فرانسه و بریتانیا آزمایش این موشک دوربرد را یک تهدید جدی و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد دانستند.
ایران: غیرقانونی است
در همین حال، وزارت خارجه ایران در واکنش به بیانیه آقای بورل، تصمیم اعضای اروپایی برجام برای حفظ تحریمهای موشکی را «اقدامی غیرقانونی و مغایر با تعهدات برجامی آنها و قطعنامه ۲۲۳۱» خواند.
این بیانیه تصمیم بریتانیا، فرانسه و آلمان را «عملی تنشزا، توام با سوءنیت و کاملاً خالی از منطق حقوقی» خواند و گفت ایران یک سال تمام به طرفهای اروپایی برای جبران «اقدام غیر قانونی آمریکا در خروج از برجام» فرصت داد و پس از آن نیز «گامهای جبرانی» را به صورت تدریجی آغاز کرد.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی در ادامه هشدار داده که اقدام طرفهای اروپایی قطعا بر تلاشها برای مدیریت تنش و ایجاد فضای مناسب برای همکاریهای بیشتر بین طرفهای برجام، آثار منفی خواهد داشت، و تهدید کرد که «ایران به اقدام غیرقانونی، تحریکآمیز و نقض آشکار تکالیف اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و انگلیس پاسخ خواهد داد».
پس از امضای توافق «برنامه جامع اقدام مشترک» بین ایران و شش قدرت جهانی یعنی آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۲۹ تیر ۱۳۹۴ (۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵) قطعنامه ۲۲۳۱ را برای تأیید این توافق تصویب کرد.
در یکی از پیوستهای این قطعنامه، از ایران خواسته شده بود که از انجام هر گونه فعالیتی در ارتباط با موشکهای بالستیک که «برای برخورداری از قابلیت حمل سلاحهای اتمی طراحی میشوند» خودداری کند.
در این میان، ارسال صدها پهپاد جمهوری اسلامی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین نیز حساسیتها پیرامون لغو تحریمهای موشکی علیه جمهوری اسلامی را دوچندان کرده است.
منابع اروپایی به رویترز گفتهاند که به سه دلیل تحریمهای موشکی ایران باید ادامه یابد؛ «استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی علیه اوکراین، احتمال انتقال موشکهای بالستیک ایران به روسیه، و نهایتا محروم کردن ایران از مزایای توافق هستهای با توجه به عدم پایبندی جمهوری اسلامی به برجام».