دادگاه حقوق بشر اروپا در حکمی بیسابقه قانونیبودن مصوبهٔ ممنوعیت «ذبح حلال» در بلژیک را تأیید کرد و حفاظت از حقوق حیوانات را فراتر از آزادیهای مذهبی خواند.
این دادگاه که مقر آن در استراسبورگ فرانسه است، روز سهشنبه ۲۴ بهمن شکایت شماری از انجمنهای اسلامی و افراد مسلمان و یهودیِ بلژیک علیه ممنوعیت ذبح حیوانات در این کشور بدون بیحسی و بیهوشی را «ناوارد» دانست.
بهگزارش خبرگزاری آلمان، استدلال شاکیان این بود که این ممنوعیت، «نقض آزادی عقاید مذهبی و اعمال آزادنهٔ آیینهای مذهبی است».
دادگاه حقوق بشر اروپا در حکم خود نوشته است کشورها اجازه دارند که ذبح اسلامی و یهودی را که بدون بیحسی و با خونریزی اساسی حیوان همراه است، ممنوع اعلام کنند.
در اسلام و یهودیت اجرای «ذبح حلال» با کشتن حیوانات از طریق مادههای بیحسکننده و کشنده منافات دارد، چون گردش خون در بدن حیوان بر اثر بیحسی از حالت فعال خارج میشود و خروج کامل خون از بدن حیوان که بهاعتقاد مسلمانان و یهودیها لازمه «ذبح حلال» است، ناممکن میشود.
در حال حاضر، در شماری از کشورهای اروپایی، ذبح اسلامی یا یهودی با شرط و شروط سفتوسختی همچنان مجاز است.
دادگاه عالی حقوق بشر اروپا در استدلال خود برای رد شکایت واصلشده از بلژیک نوشته است که محدودسازی آزادی مذهبی در این مورد، چون معطوف به کاهش رنج و درد حیوان است، قانونی و حقوقی است.
شکایت انجمنها و افراد مسلمان و یهودی از بلژیک معطوف به ممنوعیتی است که در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بهطور جداگانه در پارلمانهای دو بخش والونی و فلاندر این کشور علیه ذبح بدون بیحسی تصویب شد.
شاکیان ابتدا علیه این مصوبه به دادگاه قانون اساسی بلژیک رجوع کردند، اما این دادگاه با استناد به استدلالهای دیوان دادگستری اروپا ممنوعیت ذبح بدون بیحسی را تأیید کرد.
اکنون دادگاه حقوق بشر اروپا هم در قبال شکایت یادشده استدلالهایی مشابه عنوان کرده است.
در حکم این دادگاه آمده است که شکی نیست ممنوعیت «ذبح حلال» نقض فاحش آزادی مذهبی است، ولی آزادی مذهبی مصرح در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر نباید یک امر مطلق تلقی شود (چرا که) رنج و درد حیوان در هنگام ذبح هم اهمیتی کمتر از آزادی مذهبی ندارد.
براساس کنوانسیون اروپایی حقوق بشر، اگر امنیت عمومی، حراست از نظم عمومی، حفظ سلامت یا اخلاق عمومی یا حراست از حقوق و آزادیهای دیگران ایجاب کند، میتوان برای آزادی عقاید و آیینهای مذهبی محدودیت و ممنوعیت قائل شد.
به این ترتیب، دادگاه حقوق بشر اروپا برای اولین بار حفاظت از حیوانات و حقوق آنها را لازمهٔ حفاظت از اخلاق عمومی تعریف کرده است.
قضات دادگاه در عین حال تصریح کردهاند که ممنوعیت «ذبح حلال» در این دو منطقه به معنای عدم دسترسی مسلمانان و یهودیان این مناطق به «گوشت حلال» نیست و واردات این نوع گوشت از منطقهٔ سوم بلژیک و یا کشورهایی که «ذبح حلال» در آنها ممنوع نیست، همچنان مجاز است.
ممنوعیت «ذبح اسلامی یا یهودی» در منطقه سوم بلژیک یا بروکسل هنوز در پارلمان این منطقه حائز اکثریت آرا نشده است.
حکم صادرشده از سوی دادگاه حقوق بشر اروپا قطعی نیست و شاکیان میتوانند ظرف سه ماه خواهان تجدیدنظر شوند.