اسرائیل مصمم است حملهای زمینی را علیه مواضع گروه افراطی حماس در رفح، جنوبیترین شهر نوار غزه آغاز کند، تصمیمی که به دلیل احتمال آسیب رسیدن به صدها هزار غیرنظامی که در آنجا پناه گرفتهاند، با هشدارهای جهانی مواجه شده است.
گروه افراطی حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا گروه تروریستی شناخته میشود و اسرائیل رفح را آخرین پایگاه اصلی این گروه میداند.
در حالی که اسرائیل طرحهای نظامی خود برای حمله احتمالی به رفح را تایید کرده، اما با تجمع یک میلیون و چهارصد فلسطینی در این شهر، متحدان اسرائیل از جمله ایالات متحده مخالفت خود را با این عملیات احتمالی اعلام کردهاند.
بیشتر این فلسطینیها بر اثر جنگ در دیگر بخشهای غزه آواره شدهاند و در اردوگاههای خیمهای، پناهگاههای شلوغ سازمان ملل یا آپارتمانهای مملو از جمعیت زندگی میکنند.
بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل میگوید این کشور بدون رفتن به رفح نمیتواند به هدف خود یعنی «پیروزی کامل» در برابر حماس دست یابد.
با این حال، دولت اسرائیل در حال اعزام هیئتی به واشینگتن است تا برنامههای خود را به دولت جو بایدن ارائه دهد.
چرا رفح برای اسرائیل بسیار مهم است؟
از زمانی که اسرائیل در پاسخ به حمله مرگبار فرامرزی گروه افراطی حماس در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ اعلام جنگ کرد، نتانیاهو تاکید کرده که هدف اصلی از این جنگ، از بین بردن قابلیتهای نظامی گروههای شبهنظامی فلسطینی است.
اسرائیل که اعلام کرده در جریان حملاتش به غزه تاکنون ۱۸ گردان از ۲۴ گردان حماس را منهدم کرده میگوید رفح آخرین پایگاه اصلی حماس در نوار غزه است.
اما حتی در شمال غزه، که جزو اولین اهداف حمله اسرائیل به غزه بود، حماس در برخی مناطق تجدید قوا کرده و به حملات خود ادامه داده است.
اسرائیل میگوید حماس چهار گردان در رفح دارد و باید نیروی زمینی برای سرنگونی آنها بفرستد. همچنین به گفته اسرائیل، برخی از اعضای ارشد حماس نیز ممکن است در شهر رفح مخفی شده باشند.
چرا مخالفتهای زیادی با طرح اسرائیل وجود دارد؟
ایالات متحده از اسرائیل خواسته که این عملیات را بدون طرح «معتبر» برای تخلیه غیرنظامیان انجام ندهد.
مصر، شریک استراتژیک اسرائیل، نیز گفته که هرگونه اقدامی برای سوق دادن فلسطینیان به مصر، توافقنامه صلح چهار دههای این کشور با اسرائیل را تهدید میکند.
به گفته جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، جو بایدن رئیسجمهور در روزهای اخیر در تماسی تلفنی با نتانیاهو به او گفت که عملیات رفح را انجام ندهد.
سالیوان گفت که ایالات متحده به دنبال «رویکردی جایگزین» است که مستلزم تهاجم زمینی نباشد.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا هم که در ششمین سفر خود به منطقه از زمان آغاز جنگ غزه به سر میبرد، روز چهارشنبه در مصاحبه با تلویزیون الحدث در عربستان سعودی این نگرانیها را تکرار کرد.
بلینکن گفت که هیچ راه مؤثری برای انتقال یک میلیون و چهارصد هزار نفر به مکان امن وجود ندارد.
چالشهای اسرائیل برای عملیات رفح
نخستوزیر اسرائیل و آنتونی بلینکن روز جمعه در اسرائیل دیدار کردند و نتانیاهو پس از این دیدار در یک ویدئو خطاب به مردم اسرائیل گفت برای آقای بلینکن روشن کرده که اسرائیل در صورت لزوم، حتی بدون حمایت آمریکا، عملیات زمینی در رفح را انجام خواهد داد.
آقای نتانیاهو اظهار داشت، به وزیر خارجه آمریکا گفته بدون ورود به رفح و حذف بقیه گردانهای حماس، راهی برای شکست دادن حماس وجود ندارد.
پیشتر نیز نتانیاهو گفته هیئتی را «به احترام» بایدن به واشینگتن میفرستد.
او در بیانیهای در روز چهارشنبه گفت که به بایدن گفته اسرائیل بدون ورود به رفح «نمیتواند پیروزی را کامل کند».
به نوشته آسوشیتدپرس، با وجود صحبتهای ظاهرا قاطع مقامات اسرائیلی، به نظر نمیرسد اسرائیل به اعزام نیرو به رفح نزدیک باشد.
زیرا چنین حملهای ممکن است به تلاشهای مداوم برای رسیدن به یک آتشبس موقت مرتبط باشد.
قطر که از جمله میانجیگران طرفین درگیر در غزه است، میگوید که مذاکرات آتشبس با حمله به رفح به عقب خواهد افتاد.
همزمان اسرائیل نگرانیهای لجستیکی نیز دارد.
ارتش اسرائیل میگوید قصد دارد پیش از حمله برنامهریزی شده خود، غیرنظامیان را به «جزایر بشردوستانه» در مرکز غزه هدایت کند ولی نتانیاهو اعلام کرده که طرح تخلیه غیرنظامیان هنوز به تصویب نرسیده است.