علیرغم هشدار آمريکا در مورد احتمال تحریم شرکتهای هندی فعال در پروژه تجهیز و توسعه بندر چابهار، وزیر خارجه هند از مشارکت در این پروژه دفاع کرد و آن را به «نفع همه» دانست.
اس. جایشانکار گفت که کشورش تلاش خواهد کرد منافع این طرح استراتژیک در ایران را تشریح کند.
وزیر مسکن و شهرسازی ایران و وزیر کشتیرانی هند روز دوشنبه ۲۴ اردیبهشت قرارداد ۱۰ سالهای برای تجهیز و توسعه بندر چابهار، واقع در جنوب شرقی ایران و ساحل دریای عمان امضا کردند.
این قرارداد برای توسعه تجارت هند اهمیت فراوانی دارد چون با دور زدن بنادر پاکستان میتواند به یک مسیر مهم انتقال کالاهای هند به افغانستان و آسیای میانه بدل شود.
هند از سالها پیش عملیات توسعه این بندر را آغاز کرده بود ولی تحریمهای آمریکا علیه کشورها و شرکتهای طرف قرارداد با ایران باعث شده بود این طرح به کندی پیش برود.
مناسبات واشینگتن با دولت هند دوستانه است ولی تخاصم قدیمی بین آمریکا و ایران در سالهای اخیر به دلایل گوناگون از جمله گسترش فعالیتهای هستهای و حمایت ایران از گروههای مسلح نیابتی در سطح منطقه تشدید شده است.
اس. جایشانکار، وزیر خارجه هند، پیشتر در یک اجتماع عمومی در شهر کلکته گفته بود که «مسئله تشریح این نکته است که باید به همه نشان دهیم این طرح به نفع همه است. اگر به برخورد آمریکا به چابهار در گذشته دقت کنید میبینید که آمریکا نیز از اهمیت این بندر به خوبی آگاه بوده است.»
دولت آمریکا در زمانی که نیروهای ارتش این کشور در افغانستان مستقر بودند با اکراه طرح توسعه بندرچابهار را پذیرفت چون دولت هند را یک همکار مهم در حمایت از حکومت سابق افغانستان میدانست که در سال ۲۰۲۱ توسط طالبان سرنگون شد.
ولی وزارت خارجه آمریکا هشدار داده که شرکتهای هندی فعال در این طرح با خطر تحریم از سوی آمریکا مواجه هستند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشستی خبری گفت: «هر نهاد و شرکتی که با ایران معامله کند باید متوجه باشد که خود را در معرض ریسکهای بالقوه قرار می دهد.»
براساس قراردادی که روز دوشنبه بین ایران و هند امضا شد شرکت هندی «گلوبال پورتس» طی ۱۰ سال آینده ۳۷۰ میلیون دلار برای تأمین «تجهیزات استراتژیک و توسعه زیر ساختهای حملونقل» بندر چابهار سرمایه گذاری خواهد کرد.
هند اولین بار در سال ۲۰۱۶ با تأمین هزینههای توسعه بندر چابهار به عنوان مرکزی برای تجارت با آسیای میانه توافق کرد.
در سال ۲۰۱۹ و قبل از شروع همهگیری کووید ۱۹ در جریان سفر وزیر خارجه هند به تهران دو کشور در مورد تسریع این طرح توافق کردند.
بندر چابهار، واقع در ساحل دریای عمان، حدود ۱۰۰ کیلومتر با مرز پاکستان فاصله دارد.
پاکستان، رقیب دیرینه هند نیز با کمک چین در حال توسعه بندر گوادار است که در چند صد کیلومتری شرق چابهار و در نزدیکی اتصال دریای عمان به اقیانوس هند قرار دارد.