لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۰:۰۹

مروری بر عملیات و حملات منسوب به اسرائیل در خاک ایران


با ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی گروه افراطی حماس، در تهران بار دیگر انگشت‌ها به سوی اسرائیل نشانه رفته است، هرچند اسرائیل هنوز مسئولیت این حمله را به عهده نگرفته است.

اسماعیل هنیه که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان در پایتخت ایران حضور داشت، چنان‌که خبرگزاری‌های ایران اعلام کردند، ساعت دو بامداد چهارشنبه ۱۰ مرداد «در یکی از اقامتگاه‌های ویژه جانبازان در شمال تهران با اصابت پرتابه‌ای از هوا» کشته شد.

این خبر به‌فاصله‌ای کوتاه به تیتر یک رسانه‌های جهان تبدیل شد و در اغلب واکنش‌های مقامات کشورها و رسانه‌ها باز هم نام اسرائیل به‌عنوان عامل اصلی این ترور به میان آمد.

دشمنی اسرائیل با حماس (گروهی که آمریکا و اتحادیه اروپا آن را تروریستی می‌دانند) و دشمنی اسرائیل با اسماعیل هنیه تنها دلیل انتساب این عملیات به اسرائیل نیست؛ در یک دههٔ گذشته اقدامات خرابکارانه و همچنین ترور چندین شخصیت و مقام جمهوری اسلامی به‌خصوص در ارتباط با پروژهٔ هسته‌ای در خاک ایران به اسرائیل نسبت داده شده است.

این در حالی است که تاکنون اسرائیل مسئولیت هیچ‌یک از این حملات را به‌طور رسمی و صریح بر عهده نگرفته است.

دریکی دو دههٔ کدام شخصیت‌های سیاسی و نظامی و... در عملیات و حملات منسوب به اسرائیل در خاک ایران کشته شده‌اند؟

محسن فخری‌زاده، «مرد مرموز» برنامهٔ اتمی ایران، آذر ۱۳۹۹

محسن فخری‌زاده که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، دو سال و نیم پیش از ترور او نامش را به‌عنوان «پدر بمب هسته‌ای ایران» ذکر کرده و گفته بود «این نام را به خاطر بسپارید»، هفتم آذر سال ۱۳۹۹ هنگام رانندگی با خودرویش در جاده آبسرد در حومه تهران کشته شد.

از این افسر ارشد سپاه پاسداران که نامش در لیست تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل قرار داشت، به‌عنوان «مهره‌ای کليدی» و «مدیر ارشد» برنامه‌های هسته‌ای ایران نام برده می‌شد که از سال ۱۳۸۰ تا زمان مرگش این مسئولیت مهم را بر عهده داشت.

رسانه‌های داخل ایران از او به عنوان «دانشمند شاغل در وزارت دفاع و مدير پيشين مرکز تحقيقات فيزيک» یا «استاد دانشگاه» نام می‌بردند.

از او همچنین به عنوان «مرد مرموز برنامه اتمی ایران» یاد شده و یک بار نیز مجله فارین پالیسی نام او را در فهرست ۵۰۰ شخصیت قدرتمند جهان قرار داد.

هر چند ایران تا پیش از آن کشته‌شدن دانشمندان و برخی مقامات دیگر خود را به اسرائیل نسبت داده بود، اما آقای فخری‌زاده مهم‌ترین مقام ایرانی است که در یک عملیات منتسب به اسرائیل در خاک ایران کشته شده است.

با وجود این‌که اسرائیل هیچ‌گاه ترور این مقام ایرانی را بر عهده نگرفت، اما یوسی کوهن، رئیس وقت موساد، در بهار ۱۴۰۰ در گفت‌وگو با شبکهٔ ۱۲ اسرائیل به شکل تلویحی دست داشتن اسرائیل در سوءقصد به محسن فخری‌زاده را تأیید کرد.

روزنامهٔ نیویورک تایمز هم سه سال پیش در گزارشی با انتشار جزئیاتی از این حمله نوشت که اسرائیل برای این عملیات تیربار هوشمندی را انتخاب کرد که ترکیبی از سلاح خودکار ساخت بلژیک از نوع «فن مگس» بود و سیستم روباتیک پیچیده‌ای روی آن سوار شد که آن را به اتاق تیربار اتوماتیک موسوم به «سنتینل ۲۰»، ساخت کارخانه‌های اسلحه‌سازی اسپانیایی اسکریبنو، شبیه کرد.

خود عملیات روی‌هم‌رفته یک دقیقه طول کشید و برخلاف توان شلیک ۶۰۰ گلوله در یک دقیقه تیربار، در طول این عملیات بیش از ۱۵ گلوله شلیک نشد.

ترور مرد شماره دو القاعده و عروس بن‌لادن در تهران، مرداد ۱۳۹۹

اسماعیل هنیه تنها شخصیت غیرایرانی نیست که در حملات منسوب به اسرائیل در خاک ایران کشته می‌شود.

رسانه‌های ایران ۱۷ مرداد ۱۳۹۹ گزارش دادند که دو شهروند لبنانی به نام‌های حبیب‌ داوود، استاد تاریخ ۵۸ساله، و دخترش مریم ۲۷ ساله، در حوالی گلستان یکم در خیابان پاسداران تهران به ضرب چهار گلوله کشته شدند.

پس از آن مشخص شد این دو نفر عبدالله احمد عبدالله معروف به ابو محمد المصری، مرد شماره دو القاعده، و دخترش مریم،‌ همسر پسر اسامه بن ‌لادن، رهبر پیشین گروه القاعده، بودند.

خبرگزاری مهر نوشته بود، در این حادثه از سوی یک موتورسوار «از سمت راننده» پنج تیر شلیک شده که «۴ تیر شلیک شده» به خودرو برخورد کرده و «شلیک پنجم هم به یک ماشین دیگر که در حال عبور بوده اصابت» کرده است.

با وجود تکذیب خبر این ترور از سوی سخنگوی وقت وزارت خارجهٔ ایران، روزنامهٔ نیویورک تایمز آبان همان سال به نقل از مقامات اطلاعاتی ایالات متحده اعلام کرد که توسط دو موتورسوار در خیابان پاسداران تهران کشته شد.

آمریکا نیز در این عملیات با اسرائیل همکاری داشت و اطلاعات را دربارهٔ مکان و هویت مرد شماره دو القاعده را به مأموران موساد داده بود.

ابومحمد المصری توسط واحد ویژه سازمان اطلاعات اسرائیل، موساد، کشته شد؛ این واحد ویژه «کیدون» که در زبان عبری به معنای «سرنیزه» است، نام دارد و گفته می‌شود در طول سال‌ها شیوه‌ای منحصر به فردی را برای عملیات نفوذ به کشورهای متخاصم و کشتن مخالفان اسرائیل را بر عهده داشته است.

دختر آقای المصری و بیوهٔ پسر بن لادن به نام مریم نیز از اهداف این عملیات بود. خانم المصری همسر حمزه بن لادن، جانشین اسامه بن لادن بود. حمزه بن لادن پیش از آن در جریان عملیات ضدتروریسم ایالات متحده در مرز پاکستان و افغانستان کشته شده بود.

نهادهای اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا در این زمینه اظهارنظری نداشتند.

کشته شدن این مقام القاعده در تهران در حالی به اسرائیل نسبت داده شد که در سال‌های پیش از آن سوءقصد به جان افراد دخیل در پروژهٔ هسته‌ای ایران موسوم به «دانشمندان هسته‌ای» به اسرائیل نسبت داده می‌شد.

اردشیر حسن‌پور، اولین ترور «دانشمندان هسته‌ای» در ایران، بهمن ۱۳۸۵

خبر کشته شدن اردشیر حسین‌پور، دانشمند هسته‌ای، با «گاز رادیواکتیو» و «توسط موساد» را نخستین بار موسسه استرافور روز ۱۳بهمن ۱۳۸۵ یعنی ۱۷ روز پس از مرگ او منتشر کرد. این خبر دو روز بعد در هفته‌نامه ساندی‌تایمز هم منتشر شد.

خبر مرگ آقای حسین‌پور در آن زمان با تأخیر منتشر شد و نخستین‌بار روزنامهٔ «جمهوری اسلامی» اول بهمن همان سال نوشت که اردشیر حسین‌‌پور به علت «گازگرفتگی» فوت کرده است.

کمتر از دو هفته پس از مرگ آقای حسین‌پور در سال ۱۳۸۵ گزارش‌هایی دربارهٔ ترور او توسط موساد منتشر شد، ولی مقام‌های حکومت ایران گفتند: «موساد قدرت عملیات در ایران ندارد.»

خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، نیز در این زمینه نوشت آقای حسین‌پور «هیچ ارتباطی با تأسیسات هسته‌ای اصفهان نداشته» و «این نوع اخبار با هدف عملیات روانی و فضاسازی تبلیغاتی ساخته می‌شود».

در آن زمان غلامحسین محسنی‌اژه‌ای وزیر اطلاعات ایران بود و وزارت اطلاعات مسئولیت حفاظت از دانشمندان هسته‌ای را بر عهده داشت.

با این حال مصطفی معین، وزیر علوم دولت خاتمی سال ۱۳۹۹ و ۱۴ سال پس از روایت‌های نهادهای امنیتی در اینستاگرام نوشت که آن روایت‌ها دروغ بوده و اردشیر حسین‌پور «توسط عوامل موساد» با «گاز رادیواکتیو» ترور شد.

البته دربارهٔ مرگ آقای حسین‌پور یک سناریوی دیگر هم مطرح شده است. محبوبه حسین‌پور، خواهر اردشیر حسین‌پور که مقیم آمریکا است، در سال‌های گذشته بارها مصاحبه کرده و گفته است که برادرش به دلیل این‌که برای ساخت سلاح هسته‌ای همکاری نکرده، توسط سپاه پاسداران کشته شده است.

«دانشمندان هسته‌ای» دیگر

نام افرادی چون مصطفی احمدی روشن، مسعود علی‌محمدی و مجید شهریاری نیز در کنار نام اردشیر حسن‌پور به عنوان «دانشمندان هسته‌ای» که توسط اسرائیل در خاک ایران کشته شده‌اند، مطرح است.

وجود شباهت‌های زیاد میان نحوهٔ کشته شدن این افراد این فرضیه را نزد کارشناسان تقویت کرد که این اقدام‌ها از سوی اسرائیل انجام شد.

مسعود علی‌محمدی، استاد فیزیک کوانتوم دانشگاه تهران، دی‌ماه ۱۳۸۸ هنگام بیرون آوردن خودرو از پارکینگ خانه‌اش در قیطریهٔ تهران بر اثر یک انفجار کشته شد.

مقامات ایران اعلام کردند که یک موتور در هنگام خروج آقای علی‌محمدی منفجر شد و شدت انفجار به حدی بود که که شیشه‌های ساختمان‌های اطراف نیز شکسته شد.

مجید شهریاری، فیزیکدان و استاد دانشگاه بهشتی تهران که گفته می‌شد او نیز با برنامه‌های اتمی ایران مرتبط بود، و همچنین فریدون عباسی دوانی، استاد دیگر فیزیک اتمی دانشگاه بهشتی، هر دو هشتم آذر ۱۳۹۸ در شمال تهران در فاصله‌ای نه چندان دور از هم با انفجار دو بمب مورد سوءقصد قرار گرفتند.

به‌گفتهٔ مقامات جمهوری اسلامی، هر دو سوء‌قصد توسط افراد موتورسوار صورت گرفت و در هر دو مورد بمبی با آهن‌ربا به بدنهٔ ماشین این افراد نصب شد.

در این سوءقصدها مجید شهریاری کشته شد اما فریدون عباسی دوانی پس از پایان دوران نقاهت ناشی از جراحت، به ریاست سازمان انرژی اتمی ایران نیز منصوب گردید.

مصطفی احمدی روشن، ۳۲ ساله، دی‌ماه ۱۳۹۰ و دو سال پس از کشته‌شدن آقای علی‌محمدی، در خیابان گل‌نبی در نزدیکی میدان کتابی تهران در حالی که درکنار محافظ و راننده خود در اتومبیل نشسته بود، بر اثر انفجار بمبی که به پژوی ۴۰۵ او چسبانده شد، به قتل رسید.

نشریهٔ آمریکایی تایم با استناد به «منابع اطلاعاتی غربی»، بدون ذکر نام آن‌ها، نوشت که موساد عامل اجرای این قتل بود.

شباهت در شیوهٔ مشابه کشته شدن این افراد موجب شد تا پس از ترور آقای احمدی روشن مقامات ایران انگشت اتهام را به سوی اسرائیل نشانه بروند.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، یک روز پس از کشته‌شدن مصطفی احمدی روشن در پیامی این اقدام را، با اطمینان، به موساد اسرائیل و سیای آمریکا نسبت داد و تأکید کرد که از انتقام صرف‌نظر نخواهد شد.

دولت محمود احمدی‌نژاد نیز چند روز پس از آن با ارسال پیامی به آمریکا و بریتانیا از آن‌ها دربارهٔ این قتل توضیح فوری خواست و مدعی شد که «اسنادی» در مورد دخالت این کشورها در این زمینه به دست آورده است.

هر چند وزیران دفاع و خارجه آمریکا «با قاطعیت» هر گونه مداخله کشور خود در این سوء قصد را رد کردند.

شیمون پرز، رئیس جمهور وقت اسرائیل، نیز در مصاحبه با بخش اسپانیایی شبکه سی‌ان‌ان گفت «تا جایی که اطلاع دارد»، کشورش در این قتل دخالتی نداشته است.

XS
SM
MD
LG