هزاران شورشی اسلامگرا در دو روز اخیر شهر حلب را تصرف کرده و فرودگاه آن را تحت کنترل خود درآوردند و از سوی دیگر، ارتش سوریه با همکاری روسیه بمباران مواضع آنها در شمال غرب سوریه را ادامه می‌دهد.
حلب دومین شهر بزرگ و پرجمعیت در کشور سوریه است و گزارش‌ها حاکی است که ارتش سوریه به‌طور کامل کنترل خود بر این شهر را از دست داده است.
به نوشته خبرگزاری‌ها، این حمله، سریع و غافلگیرکننده انجام شده و توان ارتش بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، را زیر سوال برده است. این حمله در زمانی صورت می‌گیرد که هم‌پیمانان اسد از جمله روسیه و ایران مشغول درگیری‌های خود هستند.
این حمله برق‌آسا همچنین تهدیدی برای از سرگیری جنگ داخلی سوریه است که سال‌ها در وضعیت بن‌بست قرار داشته است.
ارتش سوریه روز یکشنبه ۱۱ آذر نیروهای تقویتی به شمال حماه اعزام کرد تا از پیشروی شورشیان پس از تصرف حلب و مناطق مهم اطراف آن در حمله غافلگیرانه جلوگیری کند. تلویزیون دولتی سوریه مدعی شد که نیروهای دولتی در سه روز گذشته «نزدیک به هزار» شورشی را کشته‌اند، اما جزئیات یا مدرکی ارائه نکرد.
در پی حملات هوایی نیروهای دولتی به شهر ادلب، چهار غیرنظامی کشته و ۵۴ نفر دیگر زخمی شدند. همچنین ارتش سوریه می‌گوید موفق شده است شورشیان را در شمال حماه عقب براند و یک «خط دفاعی قوی» ایجاد کند.
ساعتی بعد دیده‌بان حقوق بشر سوریه، مستقر در لندن، اعلام کرد در حمله جنگنده‌های روسیه به یک اردوگاه آوارگان در شهر ادلب، هشت غیرنظامی شامل دو کودک و یک زن کشته شدند.
این نهاد ناظر همچنین گفت حمله هوایی روسیه به میدانی در نزدیکی دانشگاه حلب باعث کشته شدن پنج نفر شد.
در همین حال رسانه‌های ایران عصر یکشنبه گزارش دادند که عباس عراقچی، وزیر خارجه، وارد دمشق شده است.
او پیش از ترک تهران گفت که در سفر به دمشق حامل این پیام به دولت سوریه است که جمهوری اسلامی «قاطعانه از ارتش و دولت سوریه حمایت می‌کند».
ساعتی بعد خبرگزاری ایرنا از دیدار وزیر خارجه ایران با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، خبر داد. آقای عراقچی قرار است به ترکیه نیز سفر کند.
از سوی دیگر، بشار اسد در نخستین اظهارنظر عمومی خود از آغاز حمله، اعلام کرد که سوریه به دفاع از ثبات و تمامیت ارضی خود ادامه خواهد داد و قادر است مخالفان و حامیانشان را «شکست دهد.»
شهر حلب از سال ۲۰۱۶ میلادی که از شورشیان بازپس گرفته شد تا چند روز پیش در کنترل کامل نیروهای دولتی سوریه قرار داشت.
به نوشته رویترز، شورشیان می‌گویند عملیات حلب را در پاسخ به حملات هوایی شدید روسیه و سوریه به مواضع آنها در ادلب طی هفته‌های اخیر انجام داده‌اند.
این خبرگزاری به نقل از منابع اپوزیسیون سوریه نوشته است که حملات اخیر شورشیان پس از «چراغ سبز ترکیه» آغاز شد؛ با این حال اونجو کچلی، سخنگوی وزارت خارجه ترکیه، روز جمعه گفت آنکارا به دنبال جلوگیری از «بی‌ثباتی» بیشتر در منطقه است.
در همین حال، نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، روز یکشنبه نشستی برای بررسی تحولات سوریه و تأثیر آن بر امنیت اسرائیل برگزار می‌کند. رسانه‌های اسرائیلی اعلام کرده‌اند که این کشور نگران افتادن تسلیحات سوریه، به‌ویژه سلاح‌های شیمیایی، به دست گروه‌های جهادی مانند «هیئت تحریر شام»، القاعده و داعش است.
اسرائیل همچنین ترکیه را پشت پرده تحرکات اخیر در سوریه می‌داند و از نزدیک شدن نیروهای جهادی به مرزهای خود ابراز نگرانی کرده است. در همین حال، منابع امنیتی ترکیه به نیروهای مسلح کُرد هشدار داده‌اند که خروج نیروهای دولتی سوریه از شمال کشور را فرصتی برای پیشروی خود تلقی نکنند.
از سوی دیگر، وزیر دفاع عراق، ثابت عباسی، تأکید کرده که ارتش عراق آماده دفاع از مرزهای زمینی و هوایی این کشور در برابر هرگونه تهدید است و اجازه نفوذ گروه‌های شورشی به خاک عراق را نخواهد داد.
کاخ سفید: وضعیت فعلی سوریه نتیجه اتکای بشار اسد به تهران و مسکو است
مزمان کاخ سفید از اتکای بشار اسد به ایران و روسیه به عنوان یکی از دلایل سقوط حلب یاد کرد.
شان ساوت، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، شامگاه شنبه دهم آذر در بیانیه‌ای اعلام کرد که واشینگتن تحولات سوریه را به دقت زیر نظر دارد و «در ۴۸ ساعت گذشته با پایتخت‌های منطقه در تماس بوده‌ایم».
به نوشته این بیانیه، «اتکای مستمر رژیم اسد به روسیه و ایران» و تن ندادن به روند سیاسی مبتنی بر قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل شرایطی را ایجاد کرد که به تحولات فعلی «از جمله فروپاشی خطوط رژیم اسد در شمال غرب سوریه» منجر شده است.
سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید همچنین تاکید کرد که ایالات متحده هیچ ارتباطی با این حملات «که توسط سازمان تروریستی هیئت تحریر الشام انجام می‌شود» ندارد.
آمریکا از سال ۲۰۱۸ گروه موسوم به هیئت تحریر الشام را به عنوان سازمان تروریستی معرفی کرده و بیشتر کشورهای دنیا نیز این گروه را تروریستی می‌دانند.
در دو روز گذشته چند تن از مقام‌های جمهوری اسلامی، از جمله محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، و حسین اکبری سفیر ایران در دمشق، حملات شورشیان در سوریه را به آمریکا و اسرائیل نسبت داده‌اند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران که روز یکشنبه عازم دمشق است به خبرنگاران گفت که «ما قاطعانه از ارتش و دولت سوریه حمایت می‌کنیم.»
به گفته اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، آقای عراقچی قرار است پس از دمشق به آنکارا سفر کند و بعد از رایزنی با مقام‌های ترکیه عازم مقصد بعدی سفر خواهد شد.
وضعیت حَماه
دیده‌بان حقوق بشر سوریه از ورود شورشیان تحریر الشام به برخی روستاها و شهرک‌های شمال حماه خبر داده است.
بر اساس گزارش این مرکز که در لندن مستقر است، تا شامگاه شنبه دست‌کم روستاها و شهرک‌های حلفایا، مورک، طامنه، کفر زیتا، قلعه مضیق، کفر نبوده، کرناز، لحایا، بویضه، لطمین، صوران، مغیر و معردبس در شمال حماه به کنترل شورشیان درآمده است.
این نهاد همچنین با اشاره به اینکه نیروهای دولتی سوریه «به دلایل نامشخص» از این مناطق عقب‌نشینی کرده بودند، گزارش داده است که ارتش سوریه نیروهای جدیدی به این منطقه اعزام کرده و آنها در اطراف حماه مستقر شده‌اند.
در همین حال خبرگزاری دولتی سوریه به نقل از یک مقام نظامی ورود «نیروهای تروریستی» به مناطق شمال حماه را تکذیب کرد و از استقرار نیروهای ارتش در «یک خط دفاعی تقویت شده برای دفع هر گونه حمله احتمالی» به این شهر خبر داد.
شهر حماه، مرکز استانی به همین نام، بین حلب و حمص واقع شده است.
تداوم حضور شورشیان در حلب
ارتش سوریه ورود شورشیان به شهر مهم حلب و کشته و زخمی شدن شماری از نیروهای خود در درگیری با آنها را تایید کرده است.
رامی عبدالرحمان، مدیر دیده‌بان حقوق بشر سوریه که در لندن مستقر است، شامگاه شنبه گفت در حال حاضر تمامی شهر حلب «بجز دو محله شیخ مقصود و اشرفیه که نیروهای کُرد در آن حضور دارند» در کنترل نیروهای هیئت تحریر الشام است.
مراکز کلیدی حلب از جمله فرودگاه، مراکز دولتی، زندان‌ها و ادارات این شهر روز جمعه به کنترل شورشیان درآمد.
در همین حال روسیه روز شنبه بار دیگر از حملات هوایی علیه شورشیان در سوریه خبر داد.
به گفته روسیه، حملات هوایی این کشور علیه مواضع شورشیان در دو استان حلب و ادلب به کشته شدن «حدود ۳۰۰ نفر از افراد مسلح» منجر شد.
ادامه واکنش‌ها
اتحادیه عرب با اعلام اینکه تحولات سوریه را با نگرانی دنبال می‌کند بر لزوم احترام به حاکمیت و تمامیت سرزمینی این کشور تاکید کرد.
جمال رشدی، سخنگوی این اتحادیه، شامگاه شنبه گفت که احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب، نگران تاثیرات رویدادهای روزهای اخیر بر غیرنظامیان و احتمال وقوع هرج و مرج و از سر گرفته شدن فعالیت گروه‌های تروریستی است.
وزارت خارجه فرانسه نیز با بیان اینکه تحولات سوریه را به دقت دنبال می‌کند، از همه طرف‌ها خواست تا از غیرنظامیان در حلب محافظت کنند.
روز شنبه همچنین عباس عراقچی و سرگئی لاوروف، وزیران خارجه ایران و روسیه، تلفنی گفت‌وگو کردند و به نوشته رسانه‌های ایران، «بر حمایت قاطع تهران و مسکو از دولت و ارتش سوریه» تاکید داشتند.
روز شنبه همچنین بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، در تماس‌های تلفنی با محمد بن زاید آل‌نهیان، رئیس امارات متحده عربی، و همچنین محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، با آنها درباره تحولات روزهای اخیر گفت‌وگو کرد.
بیانیه‌های ریاست جمهوری سوریه درباره این تماس‌ها، نخستین واکنش علنی بشار اسد پس از سقوط حلب به شمار می‌رود.
