لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
شنبه ۸ دی ۱۴۰۳ تهران ۲۲:۱۲

گوگوش: جمهوری اسلامی دیگر نمی‌تواند جلوی آواز زنان را بگیرد


عکس آرشیوی از گوگوش در حال ضبط یک ترانه
عکس آرشیوی از گوگوش در حال ضبط یک ترانه

از نگاه روحانیت شیعه شنیدن آواز خوش زنان یا «حرام است» یا «اشکال دارد» و یا «جایز نیست».

رهبر جمهوری اسلامی هم در جواب استفتایی در مورد «صدای زن وقتی دکلمه می‌خواند»، اشکال نداشتن آن را منوط کرده به این‌که «صدای زن به‌صورت غنا نباشد و گوش‌ دادن به صدای او هم به قصد لذت و ریبه نباشد و مفسده‏‌ای هم بر آن مترتب نگردد».

این نگاه که بازتابی از دیدگاه کلی روحانیت دربارهٔ صدای زن است، باعث شده در چهار دهه حکمرانی روحانیون بر ایران، صدای زنان جز در همخوانی با مردان حذف و سانسور شود.

حدود صد سال پس از تاریخی که گفته می‌شود قمرالملوک وزیری، بانوی آواز ایران، بدون حجاب در گراندهتل به روی صحنه رفت و بازخواست هم شد، انتشار ویدئوی اجرای بدون حجاب دختری ۲۷ساله در کاروانسرایی قدیمی که خودش آن را «کنسرت فرضی» خواند، بسیاری را برانگیخت.

جدا از اقبال و تحسین عمومی شجاعت پرستو احمدی، عده‌ای در ستایش او تا آن‌جا پیش رفتند که اقدامش را به یک انقلاب تشبیه کردند. دیگرانی هم بودند که در نگاه اول قرار دادن نام پرستوی جوان در کنار قمر را که جایگاه اجتماعی زن خواننده و موسیقی سنتی ایران را بعد از انقلاب مشروطه دگرگون کرد، از اساس نادرست خواندند.

برخی دیگر از خوانندگان زن هم که در داخل ایران با محدودیت‌های موجود چراغ این هنر را روشن نگه داشته‌اند نیز از سکه خوردن این اتفاق به نام یک نفر دلخور شدند. و البته در این میان کسانی هم بودند که ادعا کردند اجرای پرستو احمدی پروژهٔ جمهوری اسلامی است.

دربرنامهٔ رادیویی «پاراگراف اول»، گوگوش که خود از نمادهای فرهنگی و هنری ایران است، در واکنش به این دست اظهارنظرها می‌گوید «گیریم که این پروژهٔ جمهوری اسلامی باشد؛ برای من مهم این حضور برای انظار عمومی است که این پرده را شکافت».

گوگوش در «پاراگراف اول» از کنسرت فرضی پرستو احمدی می‌گوید
please wait

No media source currently available

0:00 1:00:00 0:00
لینک مستقیم

خانم گوگوش با اشاره به تدارکات این اجرا و محل آن، احتمال برخی پشتیبانی‌ها از پرستو احمدی را رد نمی‌کند اما می‌گوید این‌که به او برای این اجرا اجازه دادند و یا خودش چنین تصمیمی گرفته، در هر حال یک اتفاق مغتنم است.

این خوانندهٔ سرشناس معتقد است آن‌چه پرستو را در کنار قمرالملوک وزیر قرار می‌دهد، زنده شدن خاطره‌‌ای از اقدام مشابه قمر با حضور بدون حجاب اجباری در برابر عموم برای دیده و شنیده شدن است.

خانم گوگوش برای این دو موقعیت اجتماعی و تاریخی تفاوت قایل است. او جامعه‌ای که قمر در آن بی‌حجاب به روی صحنه رفته را جامعه‌ای برخوردار از حکومتی توصیف می‌کند که رواداری بیشتری داشت و رضا شاه در آن جامعه، با قانون کشف حجاب، زنان را از دخمه‌ها بیرون آورد.

ولی به‌گفتهٔ خانم گوگوش، امروز حکومتی در ایران بر سر کار است که با قوانین محدودکننده تلاش کرده دست‌وپای زنان را ببندد.

بنابراین، به‌اعتقاد این هنرمند، پرستو احمدی کار سخت‌تری از قمر انجام داده که حتی به بازداشت کوتاه‌مدتش هم منجر شده و بعدها آیندگان به این اتفاق بیشتر رجوع خواهند کرد.

گوگوش که به اجراهای صحنه‌ای‌اش شهرت دارد، از «کنسرت فرضی» پرستو احمدی به‌عنوان اجرایی تمرین‌شده و تنظیم شده یاد می‌کند و آن را مدیون گروه نوازندگان می‌داند.

در کنار این موضوع، او معتقد است که مکان اجرا، پوشش امروزی و متین خواننده و همخوانی آن با ترانه‌های انتخاب‌شده بخش قابل‌توجه دیگری از این اتفاق است.

خوانندهٔ بسیاری از ترانه‌های شاخص موسیقی پاپ ایران، در این برنامه از مردان هنرمند هم دعوت می‌کند که حضور تاریخی یک خوانندهٔ زن را غنیمت به شمار آورند و از این اتفاق حمایت کنند.

او می‌گوید مردم و به‌خصوص جوانان به ستوه آمده‌اند و دوست دارند شنوندهٔ بهترین و زیباترین حضور و اجرای زنان روی صحنه باشند، آن‌چه در کشورهای مسلمان منطقه شاهدش هستیم، ولی در ایران زنان نوازنده هم برای حضور روی صحنه محدودیت دارند.

با این اوصاف، خانم گوگوش معتقد است که مسئلهٔ آواز خواندن زنان چیزی نیست که بتوان جلوی آن را گرفت، و اضافه می‌کند که اگر فشارهای دولتی از سر زنان برداشته شود، آنانی که سودای خوانندگی دارند، حتی در خانواده‌های مذهبی این پوسته را کنار می‌زنند و خودشان را به «منصهٔ ظهور» می‌رسانند.

گوگوش، با اشاره به مشکلاتی که برای هنرمندان زن وجود دارد، به دختران جوانی که می‌خواهند خواننده شوند توصیه می‌کند توانایی خود را در روبه‌رو شدن با موضوعاتی که در حاشیه این کار قرار دارد بالا ببرند و آگاهانه با آن‌ها برخورد کنند و در این صورت است که می‌توان از سختی‌ها عبور کرد.

خانم گوگوش در پایان با اشاره به تحولات اجتماعی ایران پس از اعتراضات «زن زندگی آزادی» در سال ۱۴۰۱ می‌گوید:

با قاطعیت می‌گویم این اتفاقی که افتاده، برگشت‌پذیر نیست؛ زنان و دختران ما به صحنه‌ می‌آیند و گریزی از آن نیست. ولی دوست دارم اتحادی بین همهٔ اقشار به‌خصوص هنرمندان مرد ما باشد، روزی را ببینیم که خوانندگان زیبای زن حضور پیدا می‌کنند و ترانه‌های زیبا می‌خوانند؛ پس بازهم بگوییم «زن زندگی-آزادی».

«کنسرت فرضی» پرستو احمدی بدون حجاب اجباری در ایران
please wait

No media source currently available

0:00 0:02:33 0:00
برنامهٔ هفتگی «پاراگراف اول» با همکاری بنیامین صدر و شهرام ابراهیمی تهیه و هر چهارشنبه ساعت ۸:۳۰ شب به وقت ایران به‌صورت زنده از رادیوفردا پخش می‌شود. برای شرکت در این برنامه از طریق شناسهٔ @fardagram در تلگرام پیغام یا شماره تماس خود را برای ما ارسال کنید تا با شما تماس بگیریم.
XS
SM
MD
LG