رئیس جمهور منتخب آمریکا با انتقاد از تعرفههای بالای عبور کشتیها از کانال پاناما تهدید کرد که در صورت ادامه این روند، این آبراه باید دوباره به ایالات متحده بازگردانده شود؛ اظهاراتی که بلافاصله با واکنش رئیس جمهور پاناما روبهرو شد.
خوزه رائول مولینو، رئیس جمهور پاناما، شامگاه یکشنبه دوم دیماه تاکید کرد که حاکمیت این کشور بر کانال پاناما ادامه خواهد داشت.
او در پیامی ویدئویی که در شبکههای اجتماعی منتشر شد گفت «هر متر مربع» از کانال پاناما و مناطق اطراف آن متعلق به پاناما است، به همین ترتیب ادامه خواهد یافت و «حاکمیت و استقلال پاناما قابل مذاکره نیست».
ساعاتی پیشتر دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، تعرفههای کانال پاناما را «مضحک» خوانده و در شبکه اجتماعی تروث نوشته بود که اجازه نمیدهد کانال پاناما در «دستان نااهل» بیافتد.
به نظر میرسد اشاره آقای ترامپ به کشور چین باشد و او میگوید که نباید این گذرگاه مهم ارتباطی میان اقیانوس آرام و اطلس توسط چین مدیریت شود.
چین کنترل یا اداره کانال را در اختیار ندارد. با این حال، یکی از شرکتهای زیرمجموعه هلدینگ سیکِی هاچیسون مستقر در هنگکنگ، دو بندر ورودی کانال در مناطق کارائیب و اقیانوس آرام را مدیریت میکند.
آقای ترامپ در ادامه پست خود با «مضحک» خواندن تعرفههای کانال پاناما نوشت: این هزینهها مضحک است «بهویژه با توجه به سخاوت فوقالعادهای که ایالات متحده به پاناما نشان داده است. این کانال نه برای سودجویی دیگران، بلکه صرفاً بهعنوان نشانهای از همکاری بین ما و پاناما به این کشور داده شد».
ایالات متحده، طرح ساختن کانال پاناما را در سال ۱۹۱۴ به پایان رساند و یک پایگاه نظامی برای حفاظت آن بنا گذاشت. معاهده سال ۱۹۷۷ راه را هموار کرد تا این آبراه در روز ۳۱ دسامبر ۱۹۹۹ به کشور پاناما واگذار شود.
سالانه ۱۴ هزار کشتی از این آبراه عبور می کند؛ کانالی که ۲.۵ درصد از تجارت دریایی جهانی را تشکیل میدهد و برای واردات خودروها و کالاهای تجاری از آسیا به ایالات متحده و صادرات کالاهایی مانند گاز طبیعی مایع، حیاتی است.
اما حالا دونالد ترامپ هشدار داده که اگر «اصول اخلاقی و قانونی در این اقدام سخاوتمندانه رعایت نشود، ما به دنبال بازگرداندن کامل و بیچونوچرای کانال پاناما به ایالات متحده خواهیم بود».
سفارت پاناما در واشینگتن به درخواست رویترز برای ابراز نظر در این باره پاسخی نداده است.
این ابراز نظر دونالد ترامپ نمونهای بسیار نادر از موضعگیری یک رهبر آمریکایی است که میگوید میتواند یک کشور مستقل را وادار به واگذاری قلمرو کند. این اظهارات همچنین میتوان از تغییرات احتمالی در دیپلماسی ایالات متحده تحت ریاست جمهوری ترامپ حکایت داشته باشد.
در عین حال مشخص نیست ادعای دونالد ترامپ برای کنترل کانال پاناما چطور اجرایی خواهد شد چرا که در صورت اقدام به این کار، ابزار قانونی تحت قوانین بینالمللی در اختیار نخواهد داشت.
او البته بارها به طور علنی درباره گسترش قلمرو آمریکا ابراز نظر کرده و در هفتههای اخیر نیز، بارها به الحاق کانادا به ایالات متحده اشاره کرده، هرچند که مشخص نیست تا چه حد این اظهارات او جدی باشد.
دونالد ترامپ در دوره پیشین ریاست جمهوری خود نیز برای گسترش قلمرو آمریکا ابراز نظر کرده بود و از جمله گفته بود که تمایل دارد گرینلد، قلمرو خودمختار دانمارک را خریداری کند که با پاسخ منفی مقامات دانمارکی روبرو شد.