وزیر خارجه آلمان میگوید گرچه کشورش خواهان کمک به شرکتهای آلمانی سرگرم تجارت با ایران است اما محافظت کردن از این شرکتها در قبال آسیب ناشی از اعمال دوباره تحریمهای آمریکا علیه تهران، دشوار خواهد بود.
همزمان وزیر خارجه فرانسه وجه فراسرزمینی تحریمهای ایالات متحده علیه تهران را «غیرقابل قبول» خوانده و تأکید کرده که نباید اروپاییها هزینه خروج آمریکا از برجام را پرداخت کنند.
دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا، روز سهشنبه ۱۸ اردیبهشت، با اعلام خروج کشورش از توافق هستهای ایران و شش قدرت جهانی، دستور به برقراری دوباره تحریمهایی داد که در سایه برجام متوقف شده بود. تحریمهایی که از جمله شرکتهای خارجی سرگرم تجارت و معامله با ایران را در بر میگیرد و به گفته وزارت خزانهداری آمریکا به تدریج در دوره ۹۰ روزه و ۱۸۰ روز فعال خواهند شد.
آلمان، به همراه فرانسه و بریتانیا، تصریح کرده است که به توافق هستهای ایران متعهد خواهد ماند، و وزیران خارجه این سه کشور دخیل در برجام قرار است دو روز دیگر در بروکسل درباره آینده اجرای برجام با وزیر خارجه ایران دیدار کنند.
روز جمعه وزیر دارایی فرانسه با تأکید بر لزوم استقلال اروپا از ایالات متحده، از پیشنهادهای کشورش به کمیسیون اروپا برای محافظت از شرکتهای اروپایی در حال معامله با ایران خبر داده بود.
اما اکنون هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان به روزنامه بیلد گفته است که راه حل سادهای برای حفاظت از شرکتها در قبال خطر تحریمهای آمریکا متصور نیست.
او در این گفتوگو که در شماره روز یکشنبه ۲۳ اردیبهشت روزنامه بیلد منتشر شده، آقای ماس اضافه کرده که در این باره که چگونه میشود تجارت با ایران را ادامه داد، گفتوگو با اروپاییها، ایران، و دیگر طرفهای برجام در جریان است.
وزیر خارجه آلمان یادآور شده که اروپاییها میخواهند مطمئن شوند که ایران به اجرای مقررات و محدودیتهای پیشبینی شده در برجام ادامه خواهد داد، و ایران هم آماده گفتوگوست. البته روشن است برای گفتوگو انگیزه اقتصادی هم وجود دارد، که پس از تصمیم آمریکا، [تأمین آن] آسان نخواهد بود.
اظهارات وزیر خارجه آلمان یک روز پس از آن بیان میشود که سفیر جدید آمریکا در آلمان ضمن پیشبینی اینکه تحریم جدید تهران به «جنگ اقتصادی» آمریکا و اروپا نخواهد انجامید، یادآور شده بود که دونالد ترامپ تنها به دنبال «یک زمین بازی عادلانه است» و دولت آمریکا در انتظار پیشنهادهای اروپاییها برای جلوگیری از اثر منفی تحریم ایران بر کمپانیهای خارجی است.
روز یکشنبه اما روزنامه فرانسوی پاریزین، اظهارات وزیر خارجه فرانسه را بازتاب داده که در آن تحریمها و تمهدیدات فراسرزمینی آمریکا، «غیرقابل قبول» توصیف شده است.
ژان ایو لودریان، در این گفتوگو تأکید کرده است که کشورهای اروپایی نباید هزینه تصمیم آمریکا برای خروج از توافق هستهای را پرداخت کنند.
او اضافه کرده که آمریکا نیز از برقراری دوباره تحریمها متأثر خواهد شد و اروپاییها اقدام لازم را برای حمایت از منافع شرکتهای خود انجام خواهند داد و در این باره با واشینگتن هم مذاکره خواهند کرد.
در مورد تمهیدات احتمالی اتحادیه اروپا، آن طور که وزیر دارایی روز جمعه گفته بود، اروپاییها در حال کار روی سه پیشنهاد کاملاً مشخص هستند که یکی از آنها بهروز کردن قوانین بازدارنده اروپایی مصوب سال ۱۹۹۶ است که امکان مقابله با تحریمهای خارج از قلمرو این اتحادیه را میدهد.
این مقررات که در آن زمان با هدف دور زدن تحریمهای کوبا تصویب شد به شرکتها و دادگاههای اروپایی امکان میدهد که به تحریمهای کشورهای ثالث گردن ننهند و مقرر میکند که احکام صادر شده توسط دادگاههای غیراروپایی در این اتحادیه اجرا نشود.
دو پیشنهاد دیگر مطرح شده در این زمینه، یکی تلاش برای استقلال مالی اتحادیه اروپا از آمریکاست و دیگری تأسیس دفتری مشابه اوفک در اتحادیه اروپا برای بررسی فعالیت شرکتهای خارجی و تطابق آنها با تصمیمهای این اتحادیه را میدهد.