نخستوزیر بریتانیا میگوید فرستادن هواپیمایی «حامل پول نقد» به ایران برای پرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی لندن به تهران «ارزش بررسی دارد».
بوریس جانسون که روز چهارشنبه ۲۶ آبان در یک کمیته مجلس عوام حاضر شده بود، از سوی جرمی هانت وزیر خارجه پیشین بریتانیا تحت فشار قرار گرفت که چه مانعی برای بازپرداخت بدهی بریتانیا به ایران وجود دارد.
این بدهی به پروندههای نازنین زاغری، شهروند ایرانی- بریتانیایی و سایر شهروندان دو تابعیتی بریتانیا که توسط جمهوری اسلامی ایران زندانی شدهاند، پیوند خورده است.
بدهی بریتانیا ناشی از لغو قرارداد فروش ۱۵۰۰ دستگاه تانک چیفتن به ایران پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ است. این قرارداد در دوره محمدرضا شاه بین تهران و لندن منعقد شده بود.
آقای هانت این پرسش را مطرح کرده است که اگر تحریمهای بینالمللی مانعی بر سر راه پرداخت این بدهی از راههای بانکی است، آیا گزینه دیگری برای حل این مشکل وجود ندارد.
او اظهار داشت: «اگر ما بهدلایل مختلف نمیتوانیم این بدهی را از طرق بانکی بازپرداخت کنیم، چرا مانند کاری که پرزیدنت اوباما در ژانویه سال ۲۰۱۶ انجام داد و یک هواپیمای پر از پول نقد را به تهران فرستاد عمل نمیکنیم؟»
جانسون پاسخ داد: «قطعا این (گزینه) ارزشی بررسی دارد. اما همانطور که میدانید این کار پیچیدگیهایی دارد. ضمن اینکه مهم است این نکته را در نظر بگیریم که علاوه بر نازنین، دوتابعیتیهای دیگر ایرانی-انگلیسی وجود دارند که آنها هم بخشی از معادله هستند و ما باید نسبت به خواستههای آنها هم حساس باشیم».
جدال این دو سیاستمدار بریتانیایی پس از آن صورت میگیرد که درخواستها از دولت این کشور برای حل مسئله بدهی لندن به تهران به عنوان راهی برای پایان دادن به پرونده نازنین زاغری- رتکلیف که در ایران زندانی است، تشدید شده است.
نازنین زاغری، کارمند بنیاد تامسون رویترز، فروردین سال ۹۵ در پایان سفرش به ایران که برای دیدار خانواده خود رفته بود، در فرودگاه تهران به اتهام «جاسوسی» بازداشت و به پنج سال زندان محکوم شد. از چند ماه پیش، با وجود پایان یافتن دوران محکومیت این شهروند دوتابعیتی، حکومت جمهوری اسلامی با گشودن پروندهای جدید علیه او، بار دیگر خانم زاغری را به یکسال زندان محکوم کرده است.
نازنین زاغری همواره کلیه اتهامات مطرح شده علیه خود را رد کرده و ریچارد رتکلیف، همسرش، نیز بارها زندانی شدن او را «گروگانگیری» حکومت ایران بر سر پرونده ۴۰۰ میلیون پوند بدهی بریتانیا به ایران دانسته است.
خبرگزاری آلمان میگوید که دو وزیر خارجه پیشین دیگر بریتانیا، جک استراو و مالکوم ریفکیند، نیز خواستار پرداخت بدهی این کشور به ایران شدهاند.
حکومت ایران در سالهای اخیر تعداد زیادی از اتباع خارجی و ایرانیهای دو تابعیتی را به اتهامهای گوناگون از جمله جاسوسی، همکاری با نهادهای امنیتی خارجی و یا اقدام علیه نظام بازداشت کرده و برخی از این افراد با زندانیان ایرانی در کشورهای دیگر مبادله شدهاند. این رویه جمهوری اسلامی بارها از سوی دولتها و سازمانهای حقوق بشری در سراسر دنیا محکوم و به «گروگانگیری» تعبیر شده است.
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران، اوایل هفته جاری پس از دیدار با مقامهای بریتانیایی گفت که دو طرف بر سر رقم بدهی به توافق رسیدند، اما بریتانیا «محدودیتهای مبادلات مالی» را مانع این کار دانسته است.
ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری، به نشانه انتقاد از عملکرد دولت بریتانیا در قبال پرونده همسرش، به مدت سه هفته در چادری که مقابل ساختمان وزارت خارجه این کشور برپا کرده بود، دست به اعتصاب غذا زد. او روز ۲۲ آبان به اعتصاب خود پایان داد و در پیامی توئیتری نوشت: «امروز به نازنین قول دادهام اعتصاب غذا را تمام کنم. گابریلا هم به مادر نیاز دارد و هم به پدر».