اتحادیه اروپا تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، برای فعال کردن «مکانیسم ماشه» علیه ایران را رد کرد و تاکید داشت که واشینگتن دیگر نمیتواند خود را عضو مشارکتکننده در توافق هستهای بداند.
در پی عدم تصویب قطعنامه پیشنهادیآمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی تهران در شورای امنیت، آقای ترامپ روز شنبه اعلام کرد که واشینگتن هفته آینده مکانیسم بازگرداندن همه تحریمها علیه ایران را فعال میکند.
اما سخنگوی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز یکشنبه ۲۶ مرداد عنوان کرد با توجه به این که آمریکا از برجام خارج شده، دیگر عضوی از توافق هستهای نیست و نمیتواند از «مکانیسم ماشه» استفاده کند.
وی اظهار داشت: «از نظر ما آمریکا عضوی از برجام نیست و در هیچ فعالیت یا ساختاری که به برجام ربط داشته باشد، شرکت نمیکند. لذا اتحادیه اروپا ایالات متحده را در مقامی نمیبیند که بخواهد مکانیسم ماشه را فعال کند.»
بنا بر یکی از ساز و کارهای پیشبینی شده در برجام که به «مکانیسم ماشه» شهرت یافته است، اعضای توافق هستهای میتوانند ادعا کنند که طرف دیگر از تعهدات خود عدول کرده است. به این ترتیب، بعد از طی یک فرایند حقوقی ۴ مرحلهای که در مجموع ۶۵ روز طول میکشد، این امکان وجود دارد که تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه ایران بازگردانده شود.
آمریکا ماه مه ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و تحریمهای سختی را علیه ایران به اجرا گذاشت، اما میگوید چون از امضاکنندگان برجام بوده، همچنان حق دارد «مکانیسم ماشه» را فعال کند، امری که ایران، روسیه و چین آن را رد کردهاند.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز یکشنبه با تکرار مواضع جمهوری اسلامی گفت: «آمریکاییها ماه مه ۲۰۱۸ از برجام خارج شدند و خودشان نیز میدانند فعال کردن مکانیسم ماشه غیرقانونی و غیرقابل قبول است.»
تلاش ترامپ برای فعال کردن مکانیسم ماشه نگرانی روسیه را نیز برانگیخته است. روز جمعه ولادیمیر پوتین رهبران اعضای برجام را دعوت کرد که کنفرانس ویدیویی برگزار کنند و وزرای خارجه آمریکا و روسیه نیز در این زمینه گفتگو کردند. اما ترامپ میگوید در این کنفرانس شرکت نمیکند.
تحریمهای تسلیحاتی ایران ۲۷ مهر امسال پایان مییابد. دولت آمریکا تاکید کرده اجازه نمیدهد که تهران قادر به خرید و فروش و تجارت سلاح شود، و بتواند جنگافزارهای پیشرفته به گروههای مورد حمایتش در خاورمیانه ارسال کند.