کمیسیون مشورتی کنگره در مورد مناسبات تجاری و امنیتی چین و آمریکا در گزارشی که قرار است روز سه شنبه ۱۱ خرداد منتشر شود میگوید وزارت تجارت آمریکا نتوانسته به وظایف خود برای دفاع از امنیت ملی و جلوگیری از انتقال فناوریهای پیشرفته به نیروهای مسلح چین عمل کند.
در بخشی از این گزارش که نسخهای از آن در اختیار خبرگزاری رویترز قرار گرفته گفته میشود که وزارت تجارت در تهیه فهرستی از فناوریهای حساس که قبل از صدور به چین باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرند خیلی کند بوده است.
این گزارش میافزاید کندی در تهیه این فهرست که در قانون مصوب سال ۲۰۱۸ مورد تاکید قرار گرفته است میتواند تهدیدهای مربوط به امنیت ملی را تشدید کند.
این گزارش با عنوان «کار نیمه تمام: کنترل صادرات و اصلاحات در زمینه سرمایه گذاریهای خارجی» یادآوری می کند که وظیفه تقویت قوانین صادرات در آمریکا به وزارت تجارت محول شد ولی این وزارتخانه تاکنون به مسئولیتهای خود عمل نکرده است.
وزارت تجارت آمریکا در بیانیهای از اظهار نظر مستقیم در مورد این مسئله امتناع کرده و گفت که تاکنون چهار مجموعه مقررات در مورد کنترل صادرات فناوریهای پیشرفته منتشر کرده و مقررات دیگری در آینده تهیه و منتشر خواهد شد.
وزارت تجارت آمریکا افزود مقررات ناظر بر کاربری نظامی از تجهیزات و فناوریهای پیشرفته را توسعه داده و شرکتهای جدیدی را به فهرست خود افزوده که براساس آن فروش محصولات و فناوری به شرکتهای چینی نظیر «هوآوی» ممنوع شده است.
در سال ۲۰۱۸ کنگره آمریکا در واکنش به تلاش شرکتهای چینی برای خرید فناوریهای حساس و استفاده از اختراعات غیرنظامی برای مصارف تسلیحاتی و نظامی، مقررات صادرات و روند بررسی سرمایه گذاریهای خارجی در آمریکا را سخت تر کرد.
گزارش کمیسیون مشورتی کنگره درعین حال خاطرنشان می کند که شاید لازم است بازرس ارشد وزارت تجارت در مورد تاخیر این وزارتخانه در تهیه فهرست محصولات و فناوریهای حساس تحقیق کند. علاوه بر این، توصيه می کند که گزينه محول کردن کنترل صادرات به یک نهاد دولتی دیگر بررسی شود.
خبرگزاری رویترز یادآوری می کند که کنگره آمریکا در سال ۲۰۱۸ قانون موسوم به «اصطلاح کنترل صادرات» را با هدف سخت تر کردن انتقال فناوریهای حساس و مهم به چین تصویب کرد.
این قانون به وزارت تجارت وظیفه داد که در همکاری با سایر نهادهای دولتی ضمن تعیین فناوریهای حساس و پیشرفته و محصولات مورد نیاز برای توسعه این فناوری های، از جمله قطعات موسوم به نیمه هادی، صادرات آنها را تحت کنترل قرار دهد.
وزارت تجارت آمریکا در نوامبر ۲۰۱۸ فهرستی شامل ۴۵ فناوری بسیار پیشرفته از جمله فناوریهای تشخیص چهره و صدا را منتشر کرد ولی این فهرست هیچگاه تکمیل نشد و فهرست فناوریهای موسوم به «پایه» نیز تاکنون تهیه نشده است.
وزارت تجارت آمریکا در عین حال پیشنهاد داده که نرم افزارهای مربوط به دستکاری ژنتیک که روند تولید سلاحهای شیمیایی را ساده تر خواهد کرد توسط دولت قانونمند شود ولی این مقررات نیز تکمیل و اجرایی نشده است.
گزارش کمیسیون مشورتی کنگره می افزاید که وزارت تجارت آمریکا فناوریهای پیشرفته در زمینه رصد اطلاعات را نیز به خصوص به خاطر نقش مهم آنها در تشخیص موارد نقض حقوق بشر مورد توجه قرار داده ولی روند کنترل بر این نوع فناوریها نیز هنوز تکمیل نشده است.
کمیسیون مشورتی بررسی مناسبات آمریکا و چین حدود دو دهه پیش و با هدف بررسی پیامدهای امنیتی روابط تجاری دو کشور توسط کنگره آمریکا تاسیس شد. رئیس فعلی آن از سوی نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا منصوب شده است.