جمهوری چک روز یکشنبه ۲۹ فروردین گفت که به متحدان ناتو و اتحادیه اروپا در مورد «مداخله مشکوک» روسیه در انفجار انبار مهمات در سال ۲۰۱۴ اطلاع داده است و این موضوع در جلسه وزیران خارجه اتحادیه اروپا در روز دوشنبه (فردا) مطرح خواهد شد.
وزرات خارجه روسیه نیز هشدار داد که در واکنش به اقدام جمهوری چک در رابطه با اخراج دیپلماتهای روس، اقدامات «تلافیجویانه» شدیدی علیه این کشور اتخاذ خواهد کرد.
جمهوری چک روز ۲۸ فروردین اعلام کرد که ۱۸ دیپلمات روس را به اتهام «جاسوسی و دست داشتن در انفجار یک انبار مهمات نظامی در سال ۲۰۱۴ » اخراج میکند.
یان هَماچِک، وزیر خارجه جمهوری چک، این ۱۸ دیپلمات شاغل در سفارت روسیه را عاملِ مخفی «سرویس اطلاعات خارجی» و «اداره اصلی اطلاعات فدراسیون روسیه» معرفی کرده و گفته است به این افراد ۴۸ ساعت مهلت داده شده تا خاک جمهوری چک را ترک کنند.
همزمان ماریا زاخاروا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در مصاحبه با رسانههای این کشور گفت که پراگ بهخوبی از پیامدهای اینگونه «بازیها» آگاه است.
ولادیمیر دژاباروف، معاون اول رئیس کمیته روابط خارجی شورای فدراسیون روسیه، نیز با تاکید بر «واهی» بودن اظهارات پراگ، گفت که واکنش روسیه باید «متناسب» با این اقدام باشد.
وقوع انفجار در انبار یک کارخانه مهماتسازی منطقه وربتیچ در جنوب شرقی پراگ، پایتخت جمهوری چک، در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۴ دو کشته برجای گذاشت. در سوم دسامبر همان سال یک انفجار دیگر نیز در این کارخانه رخ داد.
از زمان سقوط کمونیسم و پایان سلطه مسکو بر پراگ در سال ۱۹۸۹، مطرح شدن اتهامات اخیر و اخراج دیپلماتهای روسیه بزرگترین مناقشهای است که میان دو کشور شکل گرفته است.
ابراز همبستگی آمریکا و بریتانیا با دولت چک
اخراج دیپلماتهای روس توسط جمهوری چک دو روز پس اقدام آمریکا صورت گرفته است. دولت آمریکا روز پنجشنبه اعلام کرد که به تلافی دخالت روسیه در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰ و حمله هکرهای وابسته به کرملین به نهادهای دولتی آمریکا، ۱۰ دیپلمات روس را اخراج و ۳۸ شخصیت حقیقی و حقوقی روسیه را تحریم میکند.
در همین حال جنیفر باخوس، کاردار سفارت ایالات متحده در پراگ، با تاکید بر اینکه آمریکا در کنار متحد خود (جمهوری چک) ایستاده است، از تصمیم دولت چک برای افشای اقدامات «خطرناک» روسیه در خاک این کشور تقدیر کرد.
پلیس جمهوری چک در اظهاراتی جداگانه گفت در تعقیب دو مظنونی است که در روزهای منتهی به انفجار سال ۲۰۱۴ در خاک جمهوری چک بودند. پلیس این دو فرد را با نام «الکساندر پتروف» و «روسلان بُشیروف» و دارنده گذرنامه روسیه شناسایی کرده است.
گزارشها نشان میدهد این اسامی مستعار متعلق به دو مامور سرویسهای اطلاعاتی روسیه است که در سال ۲۰۱۸ از سوی دادستانی بریتانیا به اتهام مسموم کردن سرگئی اسکریپال، جاسوس پیشین روسیه و دخترش یولیا با ماده شیمیایی «نوویچوک» تحت تعقیب قرار گرفتند.
آقای اسکریپال و دخترش پس از روزها بیهوشی و اغما سرانجام نجات یافتند و اکنون در خفا زندگی میکنند. مسکو هر گونه دست داشتن در این اقدام را رد کرده است.
دومینیک راب، وزیر خارجه بریتانیا، روز یکشنبه ضمن ابراز «همبستگی کامل» با جمهوری چک، اقدام دولت این کشور را در افشای «عملیات خطرناک و خبیثانهای» که از سوی سازمان اطلاعات نظامی روسیه هدایت میشود، تحسین کرد.