در حالی که اتحادیه اروپا به اطلاعات «موثق» درباره ارسال موشکهای بالستیک ایران به روسیه اشاره کرده است، کاخ سفید میگوید نمیتواند گزارشها را تایید کند؛ اوکراین نیز کاردار ایران را احضار کرد.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، روز دوشنبه ۱۹ شهریور به خبرنگاران گفت که ایالات متحده نمیتواند گزارشها درباره انتقال موشکهای بالستیک از ایران برای مسکو را تأیید کند.
روزنامه وال استریت جورنال روز ۱۶ شهریور گزارش داد که ایران موشکهای بالستیک کوتاه برد به روسیه ارسال کرده است و یک روز بعد نیز خبرگزاری آسوشیتدپرس و روزنامه نیویورک تایمز در گزارشهای جداگانهای به نقل از منابع خود خبر مشابهی منتشر کردند.
این جدیدترین مورد از گزارشهای پیاپی و متعددی است که در مورد ارسال تسلیحات حساس از سوی ایران به روسیه منتشر شده است.
این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی ایران ارسال موشکهای بالستیک به روسیه را تکذیب کردهاند و کاخ کرملین نیز ضمن امتناع از تکذیب صریح این ادعا بر همکاریهای مسکو و تهران در «حساسترین عرصه» تأکید کرده است.
پتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا روز دوشنبه در این باره گفت: «ما از اطلاعات موثق متحدان خود در مورد ارسال موشکهای بالستیک ایرانی به روسیه آگاه هستیم. اتحادیه اروپا و کشورهای عضو این اتحادیه در حال بررسی این اطلاعات هستند. اگر این ارزیابی تأیید شود نشان دهنده افزایش قابل توجه حمایتهای مادی و ابزاری حکومت ایران از جنگ تجاوزکارانه و غیرقانونی روسیه علیه اوکراین تلقی خواهد شد.»
او افزود: «موضع واحد رهبران اتحادیه اروپا همواره کاملاً صریح بوده است. اتحادیه اروپا در هماهنگی با متحدان بینالمللی خود واکنش قاطعی نشان خواهد داد که اتخاذ اقدامات تنبیهی جدی علیه ایران را شامل خواهد شد.»
اوایل روز دوشنبه و قبل از موضعگیری اتحادیه اروپا، دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، گفت حکومت روسیه این گزارش را دیده است. از سخنان او چنین برمی آید که روسیه این موضوع را تکذیب نمیکند.
سخنگوی کاخ کرملین در نشستی خبری افزود: «هر بار که چنین گزارشهایی منتشر میشود لزوماً صحت ندارند. ایران از همکاران و شرکای مهم ما است. مناسبات تجاری و اقتصادی ما با ایران و همکاری و مذاکرات بین دو کشور در تمامی زمینهها از جمله عرصههای حساس، در حال توسعه است.»
وزارت خارجه ایران نیز گزارش مربوط به ارسال موشکهای بالستیک ایرانی به روسیه را رد کرد.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، صبح دوشنبه در نشستی خبری گفت: «ما ادعاهای مربوط به نقش ایران در صادرات تسلیحات به یک طرف جنگ را به شدت تکذیب میکنیم.»
کاخ سفید در واکنش به این گزارش پیشتر اعلام کرده بود: «هر موردی از ارسال موشکهای بالستیک ایرانی به روسیه نشانگر افزایش چشمگیر حمایت ایران از جنگ تجاورگرانه روسیه علیه اوکراین خواهد بود.»
اوکراین کاردار ایران را احضار کرد
در همین حال وزارت امور خارجه اوکراین اعلام کرد که کاردار ایران در کییف را احضار کرده و به او درباره «پیامدهای ویرانگر و جبرانناپذیری» که ارسال احتمالی موشکهای بالستیک به روسیه بر روابط دوجانبه میگذارد هشدار داده است.
وزارت خارجه اوکراین روز دوشنبه ۱۹ شهریور اعلام کرد که شهریار عموزاده، کاردار ایران در کییف را احضار کرده و «نگرانی عمیق» این کشور درباره گزارشهای مربوط به ارسال احتمالی موشکهای بالستیک ایران به روسیه را به او ابلاغ کرده است.
اوکراین دو روز پیشتر هشدار داده بود که تایید شدن ارسال تسلیحات بالستیک ایران به «کشور متجاوز»، روابط تهران و کییف را با «عواقب مخرب و جبران ناپذیر» روبهرو خواهد کرد.
به نوشته وبسایت وزارت خارجه اوکراین، متن این هشدار نیز در جریان احضار کاردار ایران به او تحویل داده شد.
روز دوشنبه همچنین آندرهی یرماک، رییس دفتر رئیسجمهوری اوکراین، گمانهزنیها از ارسال موشک و پهپاد توسط جمهوری اسلامی ایران را قوی خواند و از کشورهای غربی خواست که مجوز استفاده از سلاحهای دوربرد غربی برای حمله به انبارهای موشکهای بالستیک روسیه را صادر کنند.
برخی از کارشناسان معتقدند که ادعای مربوط به ارسال موشکهای ایرانی دامن زدن به شایعاتی است که میتواند به تقویت موقعیت نظامی روسیه در جنگ علیه اوکراین کمک کند.
کارشناسان و مقامات غربی معتقدند که ارتش روسیه در حملات خود به اوکراین از موشکهای بالستیک ساخت کره شمالی استفاده میکند ولی تصور بر این است که ظرفیت کره شمالی برای تولید این نوع سلاح بسیار محدود است.
سفر سرگی شویگو، وزیر پیشین دفاع و دبیر فعلی شورای امنیت روسیه، به تهران در اواسط مرداد نگرانیها در مورد گسترش مبادلات تسلیحاتی و امنیتی بین مسکو و تهران را افزایش داد.
ارتش روسیه از اولین ماههای تهاجم نظامی به اوکراین از پهپادهای رزمی محصول ایران استفاده کرده است ولی مقامات جمهوری اسلامی همواره فروش پهپاد به روسیه را تکذیب کردهاند.
با ارائه شواهد متعدد توسط اوکراین و کشورهای غربی، حسین عبداللهیان، وزیر سابق خارجه ایران، این موضوع را تایید کرد، اما مدعی شد که ارسال پهپادها «بصورت محدود و قبل از جنگ اوکراین» بوده است؛ ادعایی که کییف آن را رد کرد و جمهوری اسلامی را به «دروغگویی» متهم کرد.